به گزارش خبرگزاری تسنیم از بندرعباس؛ کتاب «گپ‌گنوغ 1» اثر مرتضی نصیری گوکی شاعر و رزمنده هرمزگانی با تخلّص «مجنون» است که زمستان 1373 در شمارگان دو هزار و 500 نسخه با همکاری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان چاپ و منتشر شده است.

این مجموعه شعری، تلفیقی از طراوت جنوب، عطر خاک جبهه و زبان مردم دریا(سروده‌های محلی و بومی) و طیفی از انواع قالب‌های شعری از غزل، رباعی و ترجیع‌بند تا نیمایی و سپید در دو زبان هرمزگانی و فارسی به چشم می‌خورد.

سروده‌هایی چون «می‌شود آیا»، «قدرت باران»، «پیمبر عشق»، «گره‌گشای»، و «مجسمه آزادی» جلوه‌ای از جهان کلاسیک شاعرند، در حالی که شعرهایی چون «خسته از تکراریم»، «نخل و گلدان» و «جای خالی نیما» چهره‌ مدرن‌تر و اندیشمندانه‌ او را باز می‌تابانند.

نصیری در بخش بومی و محلی، فرهنگ و ساحل را با روح مقاومت پیوند زده و واژه‌ها و نمادهای بندری چون«زباب» (مگس در گویش محلی)، «مارکُک پرزهر» و «سوراغ» نه فقط نشانه‌ زیست مردم جنوب که شناسنامه‌ یک هویت زنده‌اند.

«سخنی با ادیبان، خسته از تکراریم، پرواز، می‌شود بگریزم؟، نخل و گلدان، کمر نازک مرد، جای خالی نیما، عشق کجاست، بشکن خویش» نیز از جمله سروده‌های نیمایی و سپید و بازتاب زبان آزاد و دغدغه‌های اجتماعی زمانه این رزمنده هرمزگانی است.

یکی از سروده‌های جالب این رزمنده هرمزگانی در شهریور ماه سال 73 در مجموعه گپ‌گنوغ 1 با عنوان «عینک غربی» است که با زبانی استعاری و طنزآلود به موضوع تهاجم فرهنگی اشاره دارد نصیری در جای‌جای این شعر می‌گوید: اگر خاک و ایمان، چراغ شعر باشد، واژه به سنگر بدل می‌شود:

خون من رنگ رخ(سوراغ) است/ معده‌ام مملو(گاریز و مُمِغ)

دامنم چین زده پاریس است / کفش من هنگ‌کنگی است

موی من هدیه آلمانیهاست/ عینک غربی من تاریک است

در قیامت میگو / شاکی فسفر مغز من و توست

«سوراغ: غذای سنتی محلی که از نوعی گِل سرخ معدنی و ماهی ساردین و ادویه‌جات ساخته می‌شود، گاریز و مُمِغ نیز دو نوع ماهی ساحلی است».

 زبان مردم، قلب مقاومت در سطرهای شاعر هرمزگان

در هفته‌ کتاب و کتاب‌خوانی، نام «مرتضی نصیری» به عنوان یکی از «مدافعان جبهه فرهنگی» با صدای موج و خاکریز دوباره زنده می‌شود؛ شاعری که در «گپ‌گنوغ 1» مرز میان نخلستان و جبهه را برداشته و واژه را به رسالت رسانده است.

زبان جنوب را می‌توان زبان پایداری در کتاب «گپ‌گنوغ 1» این شاعر هرمزگانی متصور شد؛ مجموعه شعری که فراتر از رنگ و لهجه، از درون آن صدای جهاد و بیداری نیز شنیده می‌شود و با درهم آمیختگی بوی خاکریز و ترنم موج دریا ادبیات پایداری جنوب را زنده و جاری نگه داشته است.

نصیری، که سال‌ها در خط مقدم آموزش نیروهای دفاع مقدس حضور داشته، در گفت‌وگو با خبرنگار «تسنیم» رسالت شاعر را تبیین مداوم حقیقت شهید در برابر تحریف دشمن دانسته و باور دارد شعر اگر با ایمان گفته شود، پژواک صدای شهدا در عصر تبیین است.

وی معتقد است: اگر شهیدان می‌توانستند شعر مرا بشنوند، شاید می‌گفتند: این صدا، صدای خاکریزهاست که به رسانه آمده است زیرا شعر اگر با ایمان گفته شود، پژواک صدای شهدا در عصر تبیین است.

این شاعر برجسته ادبیات پایداری در استان هرمزگان با اشاره به نقش شعر در جهاد تبیین اظهار کرد: مقام معظم رهبری بارها بر حضور سریع، مستمر و هوشمندانه در فضای مجازی تأکید کرده‌اند.

 نشانی از جبهه در ابیات «مارکُک پرزهر»

از دیگر ویژگی‌های مجموعه شعری «گپ‌گنوغ 1» که آینه‌ ایمان، هویت و ایستادگی مردم جنوب است، می‌توان هویت مردم بندر اشاره کرد که شاعر به عنوان رزمنده و مربی آموزش رزمندگان اعزام به جبهه با ترکیب لهجه، نخل، خاکریز و ایمان در یک صدا از جزیره تا جبهه، پیامی واحد را فریاد می‌زند.

یکی از شاخص‌ترین شعرهای نصیری در این مجموعه «مارکُک پرزهر» است که این شاعر 20 مهرماه سال 1363 و در بحبوحه جنگ هشت ساله دفاع مقدس آن را سروده است؛ شعری که به موضوع جبهه و جنگ اشاره دارد و بازتابی از تجربه رزم و تلخی و ایمان در خطوط مقدم است.

به تعبیری دیگر شعر «مارکُک پرزهر» این شاعر نام‌آشنای هرمزگانی چون دُرفشی بر خاک جبهه می‌درخشد و به یاد می‌آورد که مردمان جنوب همیشه بیدار هستند و با یک اشاره‌ از مرزهای آبی و خاکی خود در برابر دشمن دفاع می‌کنند. 

 

«مارکُک پرزهر» از مجموعه شعری«گپ‌گنوغ 1»- 20 مهرماه 1363 :

پابَش که بریم جبهه باری مِه وُ باری تو

شاید بکنیم کاری کاری مِه و کاری تو

کیکَنگ زَنُون داری برگردِه بعثی زَن

داری خوش و داری خُوش داری مِه و داری تو

از مزرعه دینِت از ریشه بِکَن کرگُن

از ریشه بکن گیِشنُ پاری مِه و پاری تو

تا جمع بَشن یارون هر گوشه بِزَن غازی

برمّعذنه مسجِد غاری مِه و غاری تو

صد قطره اَبو دریا دریای کف‌آلودی

گر جمع بشِن بارون یاری مِه و یاری تو

جمع بودِن ما خارِن بریده هر دشمن

بر مردمک چهمی خاری مِه و خاری 

اسلام نَبو زندَه تا خون نخورِ ریشه‌اش

برپای درخت دین ثاری مِه و ثاری تو

دشمن اگَهَ صد لشکر مثل مو وُ تارِ مو

آتش بکشی جونِش تاری مِه و تاری تو

دِل دِل مکنُی چوکُن پایوُن همه مرگِن

یک گز کفنی شاید واری مِه و واری تو

ما آیَه وُنِ دهریم مارکُکِ پرزهریم

مجنونُ و تو با دشمن ماری مِه و ماری تو

 

گفتنی است؛ گپ گنوغ 2 نیز سال 1387در چهار هزار تیراژ به چاپ رسیده که شامل اشعار فارسی و بومی استان هرمزگان است کتابه‌های عرشیان جزیره(گاهی به زندگی و وصیت 59 شهید جزیره‌های قشم و هرمز با محوریت دفاع مقدس)، چلچلی(گزیده چهل غزل از اشعار بومی) و «توشیری» از کتاب‌های سروده دوران دفاع مقدس از دیگر آثار مکتوب این شاعر و رزمنده هرمزگانی است.

مرتضی نصیری گوکی، زاده روستای کریان (جنوب شرقی میناب) از آن دسته افرادی است که از 12 سالگی شعر سروده و در دوران جنگ تحمیلی نیز زبان شعر را برای تهییج مردم و بسیجیان اعزام به جبهه انتخاب کرده بود.

وی از سال 58 که لباس پاسداری به تن کرد و برای مبارزه با گروهک‌های منافقین علاوه بر حضور در مناطق غرب کشور اسلحه به دست گرفت و با رزمندگان سلحشور استان تا سنگر جبهه‌های جنوب و آموزش نیروهای اعزامی همراه شده بود.

گزارش از فرنگیس حمزه‌یی

انتهای پیام/864