به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، بازدید میدانی خبرنگاران از معدن و کارخانه فرآوری مس فردوس، واقعیت‌هایی تازه از ظرفیت‌های گسترده و چالش‌های جدی یکی از مهم‌ترین پروژه‌های معدنی شرق کشور را آشکار کرد؛ پروژه‌ای که در صورت تکمیل می‌تواند فردوس را به یکی از قطب‌های اصلی تولید مس در خراسان جنوبی تبدیل کند.

معدن 37 کیلومتر مربعی با 5 زون اصلی، بزرگ‌ترین ذخیره مس خراسان جنوبی

معدن مس فردوس که در فاصله 8 تا 9 کیلومتری سایت فرآوری قرار دارد با وسعت 37 کیلومتر مربع 5 زون اصلی و 37 رگه فرعی، در سال 1388 به شرکت احیا صنایع خراسان (سهامی عام) واگذار شد. این شرکت بیش از 100 هزار سهام‌دار دارد که بخش قابل توجهی از آنان خانواده معظم شهدا، ایثارگران و اقشار کم‌درآمد هستند.

از سال 1388 تا 1399 چندین مرحله عملیات اکتشافی توسط کارشناسان داخلی و خارجی انجام شد و نهایتاً در سال 1399 پروانه بهره‌برداری صادر شد. بر اساس گواهی کشف عیار میانگین ماده معدنی 0.92 درصد مس است که این معدن را در جایگاه بزرگ‌ترین ذخیره مس خراسان جنوبی قرار می‌دهد. تاکنون بیش از یک‌میلیون و 500 هزار مترمکعب خاک‌برداری در سینه‌کارهای فعال انجام شده و توسعه جبهه‌های جدید استخراج در دستور کار قرار دارد.

سرمایه‌گذاری برای جلوگیری از خام‌فروشی؛ دو سال انتظار برای مجوز محیط‌زیست

در اواخر دهه 90 مدیریت شرکت احیا صنایع خراسان با هدف جلوگیری از خام‌فروشی و ایجاد ارزش افزوده تصمیم به احداث کارخانه فرآوری گرفت. اما روند اخذ مجوزها آسان نبود و فرآیند دریافت مجوز محیط‌زیست بیش از دو سال به طول انجامید. سرانجام اسفندماه 1402 مجوز صادر و زمین 43 هکتاری کارخانه تحویل شد. پس از آن از نیمه دوم سال 1402 عملیات اجرایی شامل خاک‌برداری استخرهای ذخیره، آماده‌سازی زیرساخت ژئوممبران، نصب ماشین‌آلات لیچینگ و تانکینگ آغاز شد و اکنون پروژه با بیش از 65 درصد پیشرفت فیزیکی در مرحله تکمیل قرار دارد.

سه چالش اساسی؛ برق، تورم و توقف پروژه

به گفته علی‌اصغر زنگنه مدیرعامل شرکت، زمین کارخانه با وعده تأمین برق انتخاب شد حتی برای 350 کیلووات رنج پرداخت شده بود اما متعاقباً اعلام شد امکان تأمین همین مقدار نیز وجود ندارد. در نتیجه شرکت ناچار است حداقل 2 مگاوات برق از طریق دیزل ژنراتور تأمین کند؛ تصمیمی که 20 تا 25 درصد هزینه کل پروژه را افزایش می‌دهد.

برآورد اولیه پروژه 100 میلیارد تومان بود اما تورم و تأخیرهای اداری، هزینه‌ها را به بیش از 350 میلیارد تومان رسانده است. تا امروز حدود 250 میلیارد تومان هزینه شده و تنها برای تأمین برق اضطراری حدود 150 میلیارد تومان نیاز است.

توقف شش‌ماهه پروژه به دلیل کمبود منابع

به علت کمبود منابع مالی و تأخیر در تحویل زمین، پروژه حدود شش ماه متوقف بوده است. همچنین بخشی از ماشین‌آلات خط لیچینگ نزدیک به یک سال بلااستفاده دپو شده بود.

مدیرعامل شرکت احیا صنایع خراسان در پاسخ به شائبه‌های مطرح‌شده درباره خام‌فروشی گفت: ارسال محدود مواد معدنی صرفاً برای تست صنعتی و تعیین رفتار ماده معدنی بوده است. اگر قصد خام‌فروشی داشتیم هرگز 250 میلیارد تومان هزینه احداث کارخانه نمی‌کردیم.

وی افزود: اکنون در این معدن 25 نیروی بومی با بیمه تأمین اجتماعی مشغول به کارند. همچنین در کارخانه در حال ساخت آن نیز  2 نفر ثابت و 15 تا 20 نفر نیروهای پیمانکاری کار می‌کنند. در فاز اول (تولید کاتد) 50 تا 60 نفر به طور متسقیم و در فاز دوم (فلوتاسیون) 25 تا 35 نفر به اشتغال مستقیم و با تکمیل فاز دوم، ظرفیت استخراج افزایش یافته و تعداد نیروهای معدن نیز چند برابر خواهد شد.

بومی‌سازی و مسئولیت اجتماعی

به گفته زنگنه تمامی نیروها از روستاهای اطراف جذب شده‌اند. همچنین خریدها و تأمین نیازهای روزانه تا حد امکان از فردوس و روستاهای مجاور انجام می‌شود.  بعلاوه برای انتخاب پیمانکار گزینه بومی شهرستان با وجود هزینه بالاتر بر اساس مسئولیت اجتماعی برگزیده شده است.

مدیرعامل شرکت احیا صنایع خراسان بیان کرد: شرکت احیا صنایع خراسان از سال 1401 برای دریافت تسهیلات تبصره 18 اقدام کرده است سال 1402 معرفی شد اما تسهیلات پرداخت نشد. برای سال 1403 نیز 80 میلیارد تومان در نظر گرفته شده که اکنون پرونده آن در بانک صنعت و معدن در حال بررسی است و در صورت تأمین منابع، فاز اول کارخانه حداکثر طی شش ماه تکمیل می‌شود.

معدن مس فردوس، بزرگ‌ترین ذخیره مس خراسان جنوبی است

سیدعلی حوروی رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت فردوس در گفت‌وگو با تسنیم اظهار کرد: معدن مس فردوس با ظرفیت استخراج سالانه یک‌میلیون و 300 هزار تن و کیفیت مطلوب، بزرگ‌ترین ذخیره مس خراسان جنوبی است. ظرفیت اسمی معدن براساس پروانه بهره‌برداری، 87 هزار تن ماده معدنی قابل فرآوری در سال است و با راه‌اندازی کارخانه، خام‌فروشی به‌طور کامل پایان می‌یابد.

وی تأکید کرد: این پروژه مطالبه جدی مردم و مسئولان است و انتظار می‌رود دولت و ریاست جمهوری برای تکمیل آن حمایت ویژه داشته باشند.

پروژه معدن و کارخانه فرآوری مس فردوس، با 65 درصد پیشرفت فیزیکی، 250 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری مستقیم و ظرفیت تبدیل‌شدن به قطب مس شرق کشور اکنون در نقطه‌ای سرنوشت‌ساز قرار دارد. تأمین برق، پرداخت تسهیلات، رفع موانع اداری و تقویت زیرساخت‌های ارتباطی، کلید تکمیل این طرح راهبردی است؛ طرحی که می‌تواند آینده اقتصادی فردوس و شرق کشور را متحول کند.

انتهای پیام/ 258