به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، در فضای عمومی جامعه ، پدیده بی‌حجابی نه تنها یک تخلف شرعی، بلکه نقض آشکار قوانین جاری کشور و هنجارهای اجتماعی است. از منظر قانونی، قانون مجازات اسلامی برای تخلّف از ضوابط حجاب، مجازات تعیین کرده و دستگاه قضایی موظف به برخورد با این پدیده است. این مقررات نه تنها خواسته شرعی، بلکه خواست قانونگذار برای حفظ نظم عمومی است.

از نگاه اجتماعی نیز بدحجابی به مثابه عاملی مخرب در انسجام فرهنگی جامعه عمل می‌کند. این پدیده ارزش‌های اخلاقی جامعه را تحت تأثیر قرار داده و بنیان خانواده را تضعیف می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که گسترش بدحجابی با افزایش سایر ناهنجاری‌های اجتماعی ارتباط مستقیم دارد.

بدحجابی همچنین به کرامت زن به عنوان محور خانواده لطمه می‌زند و او را به ابزاری برای جلب توجه تبدیل می‌کند. تجربه نشان داده جوامعی که حجاب را به عنوان یک ارزش نگاه داشته‌اند، از آسیب‌های اجتماعی کمتری رنج برده‌اند.

گرگان، شهری با پیشینه‌ای غنی از فرهنگ و مذهب، نیز از گزند این پدیده مخرب فرهنگی در امان نمانده و این روزها شاهد صحنه‌هایی است که به گفته بسیاری از شهروندان و مسئولان، هویت اجتماعی و دینی آن را نشانه رفته است. گسترش پدیده «هنجارشکنی سازمان‌یافته» در برخی فضاهای عمومی به‌ویژه کافه‌ها و رستوران‌ها، نه‌تنها چهره شهر را مخدوش کرده، بلکه اعتماد عمومی به نهادهای ناظر را نیز با خدشه مواجه ساخته است.

هنجارشکنی از ناهارخوران تا کوچه‌پس‌کوچه‌های گرگان

بر اساس اظهارات و گفت‌وگوهای روزمره شهروندان در مکان‌های مختلف و تماس‌های مکرر با رسانه، موجی از نارضایتی در بین قاطبه مردم گرگان در جریان است. حتی کسانی که شاید چندان اعتقادات محکمی نداشته باشند از برخی ناهنجاری‌ها و حرمت شکنی‌ها در اماکن عمومی به ستوه آمده‌اند. آنها مدعی‌اند «هنجارشکنی» در برخی کافه‌ها و رستوران‌ها قابل تحمل نیست و حتی موجب شده تا بخشی از جامعه که پایبند به ارزش‌ها هستند، تمایلی برای حضور در این مکان‌ها نداشته باشند.

یک شهروند گرگانی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم می‌گوید: دیگر نمی‌توانیم با خانواده به بسیاری از کافه‌های سطح شهر برویم. صدای موسیقی بلند، نحوه پوشش و رفتارهای غیرمتعارف، فضایی را ایجاد کرده که حضور در آن برای ما قابل تحمل نیست.

این مشکلات تنها به مناطق خاصی مانند «ناهارخوران» محدود نیست. همان‌طور که اشاره شد، در کوچه و پس‌کوچه‌های شهر نیز کافه‌هایی وجود دارند که به گفته شاهدان عینی، شرایطی «مشابه و به مراتب بدتر» دارند. یکی از دستفروشان قدیمی محله «بافت تاریخی» می‌گوید: تا پاسی از شب، رفت‌وآمد ماشین‌های لوکس و سر و صدای ناهنجار ادامه دارد. اینجا که روزگاری محل سکونت بزرگان و برگزاری مراسم مذهبی بود، حالا شده مرکز عیش و نوش عده‌ای خاص!

قلب تپنده شهر در محاصره کافه‌های متخلف

یکی از بارزترین و قابل‌تأمل‌ترین موارد این هنجارشکنی‌ها، در «بافت تاریخی گرگان» رخ داده است. این محله، به تکایا، حسینیه‌ها، مساجد و مدارس علمیه‌اش معروف است و باشکوه‌ترین عزاداری‌های ایام محرم و دیگر مناسبت‌های مذهبی در دل آن جریان دارد. ایجاد تعدادی کافه در همین محله که تا پاسی از شب میزبان «رفتارهای هنجارشکنانه» هستند، تضادی آشکار و دردناک ایجاد کرده است.

زنی که خود را ساکن قدیم محله معرفی می‌کند، با لحنی آکنده از تأسف می‌گوید: چطور ممکن است در فاصله چند متری یک این تکایا که در ایام شهادت اهل بیت (ع) اینهمه مردم را در خود جای می‌دهند، کافه‌هایی تا نیمه‌شب باز باشند و حتی میز و صندلی‌هایشان را به کنار خیابان‌ها بیاورند و آن رفتارهای نامتعارف و زشت هم انجام شود. من معتقدم این دیگر هنجارشکنی نیست بلکه توهین و دهن کجی به ارزش‌های دینی و احساسات مردم است. وقتی از کنار این کافه‌ها عبور می‌کنیم تا به بازار نعلبندان برسیم یا به مسجد برویم، از دیدن پوشش برخی افراد و رفتارهایشان، شرمسار می‌شویم. 

تلنگر جدی با انتقاد تند آیت‌الله طاهری

فعالیت این کافه‌ها در مجاورت امامزاده نور، دفتر آیت الله نورمفیدی نماینده ولی فقیه در گلستان و در مجاورت مصلی این شهر، در کنار قدمگاه امام حسن عسگری و تکایای محله سرچشمه و همچنین در نزدیکی مدرسه عملیه امام صادق (ع) سبب نارضایتی شهروندان شده که سال‌هاست چراغ روضه‌ اهل بیت (ع) در خانه‌هایشان روشن مانده است.

این وضعیت، در نهایت به حدی بحرانی شد که واکنش جدی آیت‌الله سیدمحسن طاهری، نماینده مردم گلستان در مجلس خبرگان رهبری را به دنبال داشت. وی در پستی که در ویراستی منتشر کرد با انتقاد تند از این شرایط، به روشنی از «ترک فعل» نهادهای متولی سخن گفت و خواستار ورود فوری و جدی آنان شد.

این تذکر علمای دینی، مانند زنگ بیدارباشی برای دستگاه‌های اجرایی و قضایی عمل کرد. بلافاصله پس از این هشدارها، برخی از دستگاه‌های متولی به صورت شبانه به کافه‌های متخلف در بافت تاریخی سرکشی کردند و از برخی کافه‌داران «تعهد» گرفته شد و صبح روز بعد نیز تعدادی از این واحدها پلمب شدند. هرچند این اقدامات، واکنشی مثبت اما دیرهنگام تلقی می‌شد، اما این سؤال را در اذهان عمومی ایجاد کرد که آیا این برخوردها، پایدار و نظام‌مند خواهد بود یا صرفاً یک واکنش مقطعی برای آرام کردن فضاست؟

هشدار جدی دادستان و وعده برخورد قاطع

بلافاصله بعد از این ماجرا دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان نیز ورود جدی به این موضوع داشت و نشست مشترکی را با اصناف در گرگان برگزار کرد. مهدی رزاقی‌نژاد دادستان مرکز استان گلستان، از عزم جدی دستگاه قضایی برای برخورد با بی‌حجابی و ناهنجاری‌های اجتماعی، تشدید اقدامات قضایی و برخورد قاطع با متخلفان خبر داد.

دادستان مرکز استان با تأکید بر لزوم ساماندهی کافه‌های سطح شهر گفت: دشمن پس از ناکامی در جنگ 12 روزه، امروز بر ترویج ناهنجاری‌ها و قبح‌زدایی از رفتارهای هنجارشکنانه متمرکز شده است و مصادیق آن را در برهنگی، بی‌حجابی و فعالیت‌های فضای مجازی دنبال می‌کند.

وی با اعلام این که با دستور رئیس قوه قضائیه برخورد با برهنگی و بی‌حجابی به‌طور ویژه در دستور کار دستگاه قضا قرار گرفته است، نشان داد که این پرونده در بالاترین سطوح قضایی پیگیری می‌شود.

دادستان گرگان از فعالیت برخی جریانات سازمان‌یافته در حوزه ناهنجاری‌ها خبر داد و اعلام کرد: فراجا و دستگاه‌های امنیتی به صورت ویژه بر شناسایی این شبکه‌ها متمرکز شده‌اند. این اعلام موید بخشی از گزارش اولیه مبنی بر سازمان‌یافته بودن این هنجارشکنی‌هاست.

رزاقی‌نژاد به دستگاه‌های صادرکننده مجوز مراسمات هم هشدار داد و تأکید کرد: باید پیش از صدور مجوز، تعهدات لازم از متقاضیان اخذ و در زمان برگزاری مراسم نیز نظارت میدانی صورت گیرد؛ در صورت ترک فعل، با متولیان برخورد قانونی خواهد شد.

وی از دو نهاد خواست تا وظایف خود را به طور مشخص انجام دهند، اداره صنعت، معدن و تجارت استان مکلف به «تعیین ساعت کاری مشخص برای کافه‌ها» و شهرداری موظف به «رفع سد معبر ایجادشده توسط واحدهای صنفی» شده است.

دادستان با اشاره به گزارش‌های مردمی درباره وضعیت برخی کافه‌ها گفت: سد معبر و رفتارهای خلاف قانون و شرع در برخی واحدها قابل قبول نیست و در صورت تکرار تخلف، متصدیان این واحدهای صنفی تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند.

وی از تشکیل کارگروه مشترک میان دادستانی و اصناف برای رسیدگی به مسائل و مشکلات صنوف خبر داد که نشان‌دهنده نگاهی همزمان به نظارت و حمایت از فعالان قانون‌مدار است. وی همچنین با تأکید بر این که در برابر تلاش برای عادی‌سازی هنجارشکنی‌ها هیچ مماشاتی نخواهیم داشت، خط قرمز دستگاه قضایی را به وضوح ترسیم کرد.

وضعیت کنونی گرگان، نمونه‌ای از یک بحران فرهنگی مدیریت‌نشده است که از غفلت اولیه نهادهای مسئول آغاز شد، با سازمان‌یافته شدن هنجارشکنی‌ها ابعاد پیچیده‌تری یافت و با اعتراضات مردمی و تذکر مرجعیت دینی  به نقطه اوج خود رسید. اکنون، دستگاه قضایی با قدرت و با استناد به دستور بالادستی وارد میدان شده است.

اما سؤال اساسی اینجاست که آیا این اقدامات قضایی که دیرهنگام اما قاطع به نظر می‌رسند، می‌توانند به یک برنامه مدون و پایدار فرهنگی تبدیل شوند؟ یا اینکه با فروکش کردن اعتراضات و انتقادات به این شرایط، بار دیگر شاهد «ترک فعل» و بازگشت به شرایط قبلی خواهیم بود؟

پاسخ این سؤال را باید در استمرار نظارت‌های میدانی، برخورد قاطع و بدون اغماض با متخلفان و مهم‌تر از همه، در اجرای دقیق تعهدات اعلام‌شده از سوی اداره صنعت، معدن و تجارت و شهرداری باید جست.

انتهای پیام/