به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، در ادامه سفرهای منطقه‌ای خود و در راستای سیاست‌های اخیر ایروان برای یافتن شرکای جدید اقتصادی و امنیتی، وارد آستانه شد و با قاسم جومارت توکایف، رئیس‌جمهور قزاقستان دیدار کرد. این دیدار در حالی صورت می‌گیرد که تحولات قفقاز جنوبی وارد مرحله حساسی شده و تلاش بازیگران فرامنطقه‌ای برای نفوذ در این منطقه شدت گرفته است.

حمایت مشروط آستانه از «چهارراه صلح» و معمای «مسیر ترامپ»

در نشست خبری مشترک، قاسم جومارت توکایف ضمن استقبال از طرح «چهارراه صلح» ارمنستان (که ایروان آن را جایگزینی برای کریدور بحث‌برانگیز زنگه‌زور می‌داند)، از تمایل کشورش برای پیوستن به پروژه‌ای جدید و تأمل‌برانگیز تحت عنوان مسیر ترامپ TRIPP خبر داد.

به گفته توکایف، این طرح که با عنوان «مسیر بین‌المللی صلح و شکوفایی ترامپ» معرفی شده، مورد توجه آستانه قرار گرفته است. استفاده از نام رئیس‌جمهور آمریکا در عنوان یک کریدور ترانزیتی منطقه‌ای، نشان‌دهنده سیگنال‌های آشکار ایروان به واشنگتن و تلاش پاشینیان برای گره زدن امنیت و اقتصاد ارمنستان به سیاست‌های دولت آمریکا ارزیابی می‌شود.

توکایف در این باره اظهار داشت: «وضعیت ژئوپلیتیک جدید در قفقاز جنوبی فرصت‌هایی را برای تقویت همکاری‌های دوجانبه ایجاد کرده است. ما علاقه‌مندی خود را برای مشارکت در پروژه ترامپ TRIPP اعلام می‌کنیم. پروژه‌هایی نظیر کریدور شمال-جنوب و کریدور میانی منطبق با منافع هر دو کشور هستند.»

نقش‌آفرینی باکو و ترانزیت غلات؛ دور زدن موانع سنتی

یکی از نکات قابل توجه در سخنان رئیس‌جمهور قزاقستان، قدردانی وی از جمهوری آذربایجان بود. توکایف از مقامات باکو برای صدور مجوز تجارت مستقیم ارمنستان از طریق خاک آذربایجان تشکر کرد.

عبور قطار حامل غلات قزاقستان از خاک جمهوری آذربایجان به مقصد ارمنستان در اوایل نوامبر، یک تحول لجستیکی مهم محسوب می‌شود. این رویداد نشان می‌دهد که علی‌رغم تنش‌های سیاسی، نوعی توافق پراگماتیک ترانزیتی در حال شکل‌گیری است که می‌تواند وابستگی ایروان به مسیرهای سنتی (مانند لارس روسیه) را کاهش دهد.

چرخش ایروان به سمت غرب و شرق؛ توهم یا واقعیت؟

نیکول پاشینیان در این نشست از طرح «مسیر ترامپ» سخن گفت و مدعی شد که این پروژه پتانسیل صادراتی ارمنستان را به شرق و قزاقستان را به غرب افزایش خواهد داد.

نخست‌وزیر ارمنستان گفت: «طرح مسیر ترامپ فرصت‌های همکاری اقتصادی دوجانبه را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. ما خوشحالیم که قزاقستان در بالاترین سطح نسبت به این پروژه ابراز علاقه کرده است.»

تأکید پاشینیان بر نام‌گذاری پروژه‌های زیرساختی با اسامی غربی، در ادامه سیاست‌های «غرب‌گرایانه» دولت فعلی ارمنستان قابل تفسیر است. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران همواره بر لزوم حل مسائل منطقه توسط کشورهای منطقه (فرمت 3+3) و پرهیز از دخالت دادن قدرت‌های فرامنطقه‌ای که سابقه‌ای جز بی‌ثباتی ندارند، تأکید کرده است.

توسعه همکاری‌های فنی و پروازهای مستقیم

در حاشیه مسائل کلان سیاسی، دو طرف بر روی موضوعات اجرایی نیز توافق کردند:

پروازهای مستقیم: با توجه به سفر 180 هزار گردشگر قزاقستانی به ارمنستان در 9 ماه گذشته، راه‌اندازی خط پروازی مستقیم ایروان-آستانه در دستور کار قرار گرفت.

همکاری‌های فناورانه: مقرر شد سال آینده مرکز «تومو آستانه» برای آموزش فناوری‌های نوین راه‌اندازی شود و تجربیات در حوزه هوش مصنوعی تبادل شود.

حاشیه‌های سفر؛ از دیپلماسی فضای مجازی تا نام‌گذاری خیابان

پاشینیان که به استفاده از دیپلماسی عمومی و شبکه‌های اجتماعی علاقه‌مند است، پیش از دیدار رسمی ویدیویی با یک ترانه قزاقی منتشر کرد و با نشان دادن علامت قلب، سعی در جلب نظر افکار عمومی قزاقستان داشت. همچنین در اقدامی نمادین، خیابانی در آستانه به نام «مسروپ ماشتوتس» (مبدع الفبای ارمنی) نام‌گذاری شد.

آمار تجاری و ترکیب هیئت همراه

قزاقستان پس از روسیه و بلاروس، سومین شریک تجاری ارمنستان در میان کشورهای پساشوروی است و حجم تجارت دو کشور در 9 ماه اخیر به 60 میلیون دلار رسیده است. در این سفر، وزرای کلیدی کابینه پاشینیان از جمله «آرارات میرزویان» (وزیر خارجه) و «مهر گریگوریان» (معاون نخست‌وزیر) وی را همراهی می‌کردند که نشان‌دهنده اهمیت این سفر برای ایروان است.

جمع‌بندی

سفر پاشینیان به آستانه و رونمایی از عناوینی همچون «مسیر ترامپ»، تلاشی آشکار برای بازتعریف جایگاه ژئوپلیتیک ارمنستان در نظم جدید منطقه‌ای است. اگرچه همکاری‌های ترانزیتی (به ویژه کریدور شمال-جنوب) مورد استقبال ایران است، اما تلاش برای وارد کردن متغیرهای آمریکایی به معادلات قفقاز، اقدامی است که می‌تواند پیچیدگی‌های امنیتی منطقه را افزایش دهد.

انتهای پیام/