به گزارش خبرنگار حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، آیت‌الله احمد عابدی در ادامه درس اخلاق و بحث بلندهمتی، راه‌هایی را برای این ویژگی بیان کرد و با اشاره به این نکته که بعضی افراد ذاتاً و فطرتاً بزرگ هستند، گفت: در کتاب‌های جدید، گفته‌می‌شود این افراد دارای شخصیت کاریزماتیک‌اند؛ یعنی از ابتدا ویژگی‌های رهبری و بزرگی در وجودشان نهفته‌است. نمونه‌ای از این امر را در کودکی عمر بن عبدالعزیز نقل کرده‌اند که همیشه در بازی‌ها از دیگران می‌خواست او را «خلیفه» یا «امیر» خطاب کنند و بعدها نیز همان‌گونه شد. چنین کسانی حتی در بازی‌های کودکانه، ریاست و بزرگی را نشان می‌دهند و در آینده نیز همان مسیر را ادامه خواهند داد.

نقش تربیت خانوادگی و استاد در بلندهمتی

استاد عابدی راه دیگر بلند همتی را در تربیت خانوادگی برخی افراد دانست که در خانواده‌هایی بزرگ پرورش می‌یابند و افزود: نمونه بارز آن امیرالمؤمنین علیه‌السلام است که تحت تربیت پیامبر اکرم (ص)، حضرت خدیجه، فاطمه بنت اسد و حضرت ابوطالب رشد یافت. این چهار شخصیت بی‌نظیر، علی علیه‌السلام را تربیت کردند و نتیجه آن شجاعت و عظمت بی‌مانند ایشان شد؛ شجاعت ایشان چنان بود که می‌فرمود: «اگر تمام عرب در برابر من بایستند، همه را از پای در خواهم آورد.» این خیلی آدم بزرگی است.

استاد سطح عالی حوزه تربیت استاد را از نکات مؤثر دیگر در بلندهمتی برشمرد و گفت: برخی استادان استعداد شاگردان خود را نادیده می‌گیرند و مانع رشد آنان می‌شوند. اما استادانی نیز هستند که شاگردان خود را تشویق می‌کنند تا کارهای بزرگ انجام دهند. مثلاً آیت‌الله عبدالکریم حائری رضوان‌الله‌علیه شاگردان بسیاری تربیت کرد و بسیاری از آنان به مقام مرجعیت رسیدند. همچنین آیت‌الله خویی، امام خمینی و علامه طباطبایی شاگردان برجسته‌ای تربیت کردند. بعضی هم‌شاگرد دارند ولی استعداد شاگرد را سرکوب می‌کنند.

وی با اشاره به این نکته که گاهی‌وقت‌ها شاگرد از رفتار استاد چیزهایی را دقت می‌کند که هیچ‌وقت خود استاد حواسش نیست، این مثال معروف را خاطرنشان کرد که یک دختر 18 ساله فرانسوی شعر آلمانی خواند و دیگران گفتند که این دختر چگونه حفظ کرده؛ خیلی تحقیق کردند و روانشناسان به این نتیجه رسیدند که در زمان جنگ جهانی این دختر در گهواره بوده و سربازهای آلمانی وقتی وارد خانه این‌ها می‌شوند، یکی از سربازها این شعر را خوانده و این دختر که الان 18 سالش شده همان شعر را خوانده‌ است. یعنی آن بچه‌ای که در گهواره این‌طور می‌شنود و می‌فهمد، گاهی شاگرد از نوع نگاه، نوع راه رفتن و نوع نشستن استاد اثراتی می‌گیرد که یا استعدادش را سرکوب می‌کند و یا استعدادش را شکوفا می‌کند.

درس گرفتن از مخالف

مدیرگروه فلسفه دانشگاه قم، با بیان این نکته که گاهی اوقات انسان از افراد فاسد می‌تواند درس‌های بزرگی بگیرد و خودش آدم بزرگی شود به احمد حنبل اشاره کرد که با وجود اینکه خیلی ضد شیعه است که تفکر بد و زشتی است و وهابی‌ها پیرو او هستند، افزود: واقعیت این است احمد حنبل آدم بزرگی در راه باطل خودش است. همین کتاب مسندش 53 جلد است که 30‌هزار حدیث نقل کرده و از کل صحاح اهل سنت بزرگ‌تر است.

استاد حوزه و دانشگاه یکی دیگر از راه‌های بلندهمتی را دعا کردن و خواندن آیه شریفه «رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَ ذُرِّیَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا» دانست و تأکید کرد که این دعا برای بزرگی برای هوای نفس نباشد و برای این باشد که انسان بیشتر خدمت کند.

آدم‌هایی که غرق نعمت هستند آدم بزرگی نمی‌شوند

استاد عابدی با بیان اینکه آدم‌هایی که غرق نعمت هستند آدم بزرگی نمی‌شوند، خاطرنشان کرد: از قدیم این‌طوری بود که شاهان بچه‌های خودشان را به کسی می‌دادند که به بیابان ببرد و آنجا بزرگش کند که سختی بکشد تا بزرگ بشود.

وی در این باره به «بودا» اشاره کرد که غیر از این بودای معروف است و انسان خوبی بوده و شاید هم پیامبر بوده است. او ادامه‌ داد: بودا فرزند شاه بود و در کاخ زندگی می‌کرد. در 28 سالگی از کاخ فرار کرد و به بیابان رفت و بیست‌ـ‌سی سال زیر یک درخت زندگی کرد و ریاضت کشید و واقعاً هم آدم بسیار بزرگی شد و کارهای بزرگ هم انجام داد. یعنی کسی که بخواهد در رفاه زندگی کند آدم بزرگی نمی‌شود.

دکترای فلسفه با بیان شعری با این مضمون که «هرکس از لذت‌ها هجرت کند به آرزوهای خودش می‌رسد و هر کس دنباله‌رو شهوت باشد روزی دستش را گاز می‌گیرد» گفت: کسی که از لذت دست بکشد آدم بزرگی می‌شود. می‌گویند هر کسی که در جوانی جایی نشست که دوست ندارد، در پیری جایی می‌نشیند که دوست دارد و هر کس در جوانی جایی نشست که دوست دارد، در پیری جایی می‌نشیند که دوست ندارد.

اهمیت نقدپذیری

استاد عابدی با نقل ویژگی از عمر بن عبد العزیز که عده‌ای را گذاشته‌بود تا عیب‌هایش را به او بگویند خاطرنشان کرد: یکی از راه‌های بزرگ‌همتی این است که آدم کسی را که عیبش را می‌گوید بیشتر دوست بدارد و بیشتر تشویق کند، تا کسی که چاپلوسی می‌کند. اگر کسی آمد و عیب من را گفت بیشتر به من خدمت کرده تا کسی که تعریف بیخودی از آدم کند. در روایات است که خاک بپاشی به‌صورت کسانی که بیخودی از آدم تعریف می‌کنند. آدم بلندهمت کسی است که نقد شما را بیشتر از تعریف و تمجید دوست دارد. کسی که نقد می‌کند عیب ما را نشان‌می‌دهد و آدم یاد می‌گیرد که آن کار را انجام ندهد.

خبرنگار: بابک شکورزاده

انتهای پیام/