محمدحسن جعفری، استاد دانشگاه و کارشناس علوم دینی، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در پاسخ به پرسشی درباره امکان نزول جبرئیل پس از پیامبر اکرم‌(ص)، گفت: برخی چنین می‌پندارند که پس از رحلت پیامبر(ص)، هیچ فرشته‌ای بر زمین فرود نمی‌آید، در حالی که شواهد قرآنی و حدیثی خلاف این برداشت را نشان می‌دهد.

او با اشاره به اینکه تعبیر پایان حضور جبرئیل نزد اهل زمین تنها ناظر به پایان وحی تشریعی است، توضیح داد: این پایان، به‌معنای قطع کامل الهام و گفت‌وگو با اولیای الهی نیست.

جعفری در ادامه با تأکید بر ضرورت تفکیک میان وحی تشریعی و نزول ملائکه افزود: در اعتقاد همه مسلمانان، وحی تشریعی با پیامبر اسلام(ص) پایان یافته، اما نزول فرشتگان برای الهام، تسکین و بیان حقایق غیرتشریعی امری ممکن و مسبوق به سابقه است.

او با اشاره به این نکته تصریح کرد: نزول جبرئیل بر حضرت زهرا(س) دقیقاً در همین چارچوب فهمیده می‌شود و کوچک‌ترین منافاتی با ختم نبوت ندارد.

این کارشناس با اشاره به برخی روایات که نزول فرشتگان پس از پیامبر(ص) را ناممکن جلوه می‌دهند، تصریح کرد: این دسته روایات با آیات قرآن ناسازگار است؛ چراکه قرآن خود بر نزول سالانه فرشتگان در شب قدر تأکید دارد.

کارشناس علوم دینی با اشاره به منابع اهل سنت گفت: نمونه‌های فراوانی از الهام فرشته به افراد غیرنبی نقل شده است. حلبی در سیره خود چندین شخصیت را ذکر می‌کند که مورد خطاب ملائکه قرار گرفته‌اند. این امر نه‌تنها در شیعه، بلکه در سنت اهل سنت نیز پذیرفته شده و امری غیرمعمول به شمار نمی‌رود.

جعفری سپس با پرداختن به مفهوم «محدَّث» با بیان اینکه این عنوان به معنای دریافت پیام الهی بدون رؤیت فرشته است، گفت: مقام محدَّث بودن هرگز به‌معنای پیامبری نیست، بلکه نوعی ارتباط معنوی ویژه با عالم ملکوت است.

او با اشاره به اینکه در احادیث شیعه، ائمه(ع) محدَّث معرفی شده‌اند، تصریح کرد: نزول جبرئیل بر حضرت زهرا(س) نیز در همین چارچوب قابل تفسیر است.

جعفری در بخشی دیگر از گفت‌وگو، با اشاره به نمونه‌های قرآنی از الهام به انسان‌های غیرنبی، تصریح کرد: قرآن درباره حضرت مریم(س) از سخن گفتن فرشتگان با او یاد می‌کند و درباره مادر حضرت موسی (ع) می‌فرماید خداوند به او وحی کرد. وقتی این نمونه‌ها پذیرفته‌اند، الهام به حضرت زهرا(س) که بانویی معصوم و برگزیده است، نه عجیب است و نه مخالف مبانی دینی. این نوع ارتباط کاملاً با سنت قرآنی سازگار است.

این کارشناس با بیان اینکه نزول جبرئیل پس از پیامبر(ص) هرگز در قالب وحی تشریعی رخ نمی‌دهد، گفت: آنچه درباره مصحف فاطمی(س) نقل شده، از سنخ الهام و تسلی و بیان حقایق غیرتشریعی است.

 او با اشاره به اینکه این مسئله با ختم نبوت هیچ تعارضی ندارد، تصریح کرد: این دیدگاه نه‌تنها بر اساس قرآن و روایات، بلکه با نظر بسیاری از عالمان شیعه و اهل سنت نیز هماهنگ است.

انتهای پیام/