به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، هرگاه نامی از کولبری برده می‌شود حکایت  سوز سرمای زمستان یا گرمای طاقت‌فرسای تابستان، از صبح تا شب و از شب تا صبح را به یاد می‌آورد. این داستان زندگی روزمره بیشتر مرزنشینان غربی کشورمان است؛ کولبرهایی که هر روز کول‌هایشان را به مزد اندک اجاره می‌دهند تا مجبور نباشند شب‌ها دستان خالی‌شان را از فرزندانشان مخفی کنند.اما اینک صحبت از کولبری در خراسان جنوبی است و حکایت کولبری در این استان با استان‌های غرب کشور متفاوت است. 

در این گزارش قرار است با کولبری در خراسان جنوبی بیشتر آشنا شویم. خراسان جنوبی استانی مرزی با طول مرز 331 کیلومتر با کشور افغانستان، به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود همواره نقش مهمی در تجارت مرزی و تبادلات اقتصادی کشور ایفا کرده است. این استان دارای چهار بازارچه مرزی در شهرستان‌های سربیشه، نهبندان، درمیان و زیرکوه است که بازارچه‌ ماهیرود سربیشه محل گذر بخش عمده صادرات ایران به افغانستان محسوب می‌شود و بر اساس آمار رسمی حدود 85 درصد کالاهای صادراتی استان به افغانستان می‌روند و 30 تا 35 درصد کل صادرات کشور از نظر ارزش و بیش از 50 درصد از نظر وزن از طریق این مرز انجام می‌شود.

اهمیت این بازارچه‌ها فراتر از مرزهای استانی است و نقش استراتژیک در توسعه تجارت فرامرزی کشور دارد با این وجود تا پیش از دولت چهاردهم، فعالیت‌های تجاری مرزنشینان عمدتا غیررسمی و بدون حمایت قانونی کافی انجام می‌شد که مشکلاتی برای مرزنشینان و دولت ایجاد می‌کرد. اما برای نخستین بار در دولت چهاردهم پیگیری و اجرای طرح ساماندهی تجارت مرزی موسوم به کولبری، به صورت جدی در خراسان جنوبی آغاز و این اقدام با همکاری نمایندگان مجلس، استاندار و دستگاه‌های اجرایی استان به منظور حمایت از معیشت مرزنشینان و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق مرزی پیگیری شد. تصویب قوانین مربوطه در مجلس و صدور مجوزهای اجرایی مسیر را برای ورود قانونی و شفاف کولبران به بازارچه‌های مرزی فراهم کرده است.

هم‌اکنون اجرای این طرح در مراحل نهایی قرار دارد و ثبت کولبران و کارگزاران در سامانه جامع تجارت، فعال‌سازی کدهای گمرکی و طراحی سامانه کیف پول الکترونیکی، زمینه تحقق عملیاتی این برنامه را فراهم کرده است. همچنین این منطقه مرزی نه تنها مسیر ورود و خروج کالا، بلکه موتور محرکی برای اقتصاد محلی و ایجاد اشتغال در مناطق مرزی به شمار می‌رود.

طرح کولبری قانونی در خراسان جنوبی برای نخستین بار به عنوان «گام بی‌سابقه» دولت چهاردهم به صورت عملیاتی آغاز شده است

معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی در گفتگو با تسنیم گفت: با آغاز اجرای رویه کولبری در مرزهای استان و ورود نخستین محموله‌های کالاهای اساسی، کاهش محسوسی در قیمت برخی اقلام از جمله موز در بازار مشاهده شده است.

الیاس جویبان اظهار کرد: با هماهنگی انجام‌شده میان گمرک، استانداری و مرزبانی، رویه کولبری در استان حدود یک ماه است که فعال شده و از این طریق واردات کالاهای اساسی در دستور کار قرار گرفته است. اکنون بخش قابل توجهی از مواد غذایی نظیر خشکبار، برنج و موز از طریق مرزهای استان و با استفاده از ظرفیت کولبران وارد می‌شود و اخیرا 20 تن موز از این مسیر به استان وارد شده است.

معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی با تشریح تأثیر واردات کولبری بر بازار بیان کرد: قیمت موز که در یک تا دو ماه گذشته در استان بیش از 150 تا 160 هزار تومان بود، اکنون به حدود 80 هزار تومان کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه دولت اختیارات بیشتری به استانداران مناطق مرزی تفویض کرده است عنوان کرد: امیدواریم با استفاده از ظرفیت مرزنشینان و پیله‌وران، بتوانیم بخش عمده‌ای از نیاز استان به کالاهای اساسی را از طریق مرزنشینان تامین کنیم. طرح کولبری قانونی در خراسان جنوبی برای نخستین بار به عنوان «گام بی‌سابقه» دولت چهاردهم به صورت عملیاتی آغاز شده است.

جویبان گفت: در این چارچوب، کدهای گمرکی چهار بازارچه مرزی استان (ماهیرود، دوکوهانه، گلورده و یزدان) در سامانه گمرک فعال شده و هویت کولبران و کارگزاران مرزنشین نیز با استعلامات قانونی تایید شده است. همچنین اجرای سامانه کیف پول الکترونیکی ویژه کولبران، یکی از نوآوری‌های این طرح است؛ بدین ترتیب درصد کارمزد هر کولبر به‌صورت خودکار در حساب الکترونیکی‌اش واریز می‌شود که شفافیت مالی را ارتقا می‌بخشد و در همین زمینه 11 کارگزار مرزنشین برای اجرای این طرح در استان معرفی شده‌اند و بخشی از سهم ارزش افزوده کولبران مستقیما به حساب خانوارهای مرزنشینان واریز می‌شود.

خراسان جنوبی  به جمع استان‌های مشمول طرح کولبری پیوست

رئیس اتاق تعاون خراسان جنوبی هم در گفتگو با خبرنگار تسنیم گفت: طی دو تا سه ماه آینده با همکاری دستگاه‌های مستقر در مرز، شاهد جهش قابل‌توجهی در تجارت مرزی، ورود کالا و بهبود وضعیت اقتصادی مرزنشینان خواهیم بود.

غلامحسین حسینی با اشاره به اجرای قانون تجارت مرزی در خراسان جنوبی افزود: سال‌های گذشته ورود کالا از مرزها عمدتاً به‌صورت غیررسمی انجام می‌شد که علاوه بر ایجاد آسیب‌های اقتصادی در مقاطع مختلف نیز تبعات خود را نشان داد اما با تصویب قانون ساماندهی کولبری در زمستان 1402، این روند پایان یافت و مسیر رسمی و قانونمند جایگزین شد.

رئیس اتاق تعاون خراسان جنوبی گفت: بر اساس این قانون، خراسان جنوبی نیز به جمع استان‌های مشمول طرح پیوست و اکنون در کنار هرمزگان، بوشهر، کردستان و سیستان و بلوچستان از مزایای آن بهره‌مند است.

به گفته حسینی، ابلاغ آیین‌نامه‌های اجرایی طی ماه‌های گذشته زمینه آغاز عملیاتی طرح را فراهم کرده و آخرین آیین‌نامه نیز در خرداد امسال صادر شده است. بخش عمده زیرساخت‌های سامانه‌ای در استان فعال شده است. در ابتدا برخی بسترها آماده نبود اما با پیگیری‌های انجام شده مشکلات برطرف شد و کار روی ریل قرار گرفت.

وی معرفی کارگزاران رسمی را یکی از الزامات مهم طرح دانست و اظهار کرد: تاکنون 11 کارگزار به مرکز معرفی شده و 15 کارگزار جدید نیز در حال طی مراحل نهایی هستند که با ورود آن‌ها، سرعت اجرای طرح در مرز افزایش قابل‌توجهی خواهد داشت.

رئیس اتاق تعاون خراسان جنوبی با اشاره به مزیت‌های قانون تجارت مرزی تصریح کرد: بر اساس قانون، سهمیه ارزی مرزنشینان به میزان 600 دلار در ماه باید پیش از ترخیص کالا و بر اساس نرخ ارز مبادله‌ای به‌حساب مرزنشین واریز شود؛ موضوعی که به‌صورت مستقیم معیشت مردم را تقویت می‌کند و هیچ وابستگی به فرایند ترخیص ندارد.

عوارض و مالیات‌های واردات کولبری به‌حساب خزانه واریز می‌شود اما 100 درصد آن به استان بازمی‌گردد

حسینی ادامه داد: تمام عوارض و مالیات‌های واردات ناشی از این طرح به‌حساب خزانه واریز می‌شود اما 100 درصد آن به استان بازمی‌گردد و مطابق ضرایب تعیین‌شده در آیین‌نامه برای توسعه اقتصادی هزینه خواهد شد. 

وی با اشاره به ظرفیت چهار بازارچه مرزی استان خاطرنشان کرد: قانون اجازه اجرای طرح در تمامی شهرستان‌های مرزی را داده و حتی در مناطقی که زیرساخت کامل نیست، نزدیک‌ترین بازارچه قابل‌استفاده است.

به گفته رئیس اتاق تعاون خراسان جنوبی، بازارچه ماهیرود اکنون فعال‌ترین نقطه اجرای طرح در استان است.

رئیس اتاق تعاون خراسان جنوبی گفت: با تکمیل سامانه‌ها ورود کارگزاران جدید، روند رسمی کولبری در استان سرعت گرفته و در ماه‌های آینده جهش محسوسی در واردات و معیشت مرزنشینان ایجاد می‌شود.

حسینی با اشاره به اجرای قانون تجارت مرزی در خراسان جنوبی افزود: سال‌های گذشته ورود کالا از مرزها عمدتاً به‌صورت غیررسمی انجام می‌شد که علاوه بر ایجاد آسیب‌های اقتصادی، در مقاطع مختلف نیز تبعات خود را نشان داد اما با تصویب قانون ساماندهی کولبری در زمستان 1402، این روند پایان یافت و مسیر رسمی و قانونمند جایگزین شد.

رئیس اتاق تعاون خراسان جنوبی گفت: بر اساس این قانون، خراسان جنوبی نیز به جمع استان‌های مشمول طرح پیوست و اکنون در کنار هرمزگان، بوشهر، کردستان و سیستان و بلوچستان از مزایای آن بهره‌مند است.

وی معرفی کارگزاران رسمی را یکی از الزامات مهم طرح دانست و اظهار کرد: تاکنون 11 کارگزار به مرکز معرفی شده و 15 کارگزار جدید نیز در حال طی مراحل نهایی هستند که با ورود آن‌ها، سرعت اجرای طرح در مرز افزایش قابل‌توجهی خواهد داشت.

رئیس اتاق تعاون خراسان جنوبی با اشاره به مزیت‌های قانون تجارت مرزی تصریح کرد: بر اساس قانون، سهمیه ارزی مرزنشینان به میزان 600 دلار در ماه باید پیش از ترخیص کالا و بر اساس نرخ ارز مبادله‌ای به‌حساب مرزنشین واریز شود؛ موضوعی که به‌صورت مستقیم معیشت مردم را تقویت می‌کند و هیچ وابستگی به فرایند ترخیص ندارد.

حسینی افزود؛ تمام عوارض و مالیات‌های واردات ناشی از این طرح به‌حساب خزانه واریز می‌شود اما 100 درصد آن به استان بازمی‌گردد و مطابق ضرایب تعیین‌شده در آیین‌نامه برای توسعه اقتصادی هزینه خواهد شد.

کولبری در خراسان جنوبی به معنای حمل بار سنتی نیست

مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی با تاکید براینکه 90 میلیون دلار از سهمیه 1.8 میلیارد دلاری کولبری کشور به استان اختصاص یافت گفت:کولبری در خراسان جنوبی به معنای حمل بار سنتی نیست.

سیدعلی قریشی در گفتگوبا خبرنگار تسنیم در بیرجند اظهار داشت: خراسان جنوبی با 331 کیلومتر مرز مشترک با افغانستان از ظرفیت بالای تجارت برخوردار است. چهار بازارچه مرزی فعال شامل دوکوهانه نهبندان، ماهیرود سربیشه، یزدان زیرکوه و گلورده درمیان هستند که بازارچه ماهیرود رسمی و دارای زیرساخت‌های کامل است و بازارچه یزدان برای فعالیت خرده‌فروشی و کولبری فعال شده و سه بازارچه دیگر ظرفیت تبدیل به مرز رسمی را دارند.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی با بیان اینکه طرح کولبری در استان با هدف تقویت اقتصاد محلی و کاهش آسیب‌های اجتماعی در مناطق مرزی اجرا می‌شود  افزود: خراسان جنوبی از اواخر بهمن 1403 به جمع چهار استان مجاز به اجرای این طرح در دولت چهاردهم اضافه شد.

قریشی با اشاره به مزایای اقتصادی طرح کولبری گفت: کولبری نسبت به واردات سنتی زمان و مراحل اداری کمتری دارد، زیرا نیازی به ثبت سفارش در بانک مرکزی نیست و کولبر مستقیماً هزینه کالا را پرداخت می‌کند.

وی گفت: از ظرفیت کولبری همچنین در کنترل قیمت کالا‌های مصرفی استفاده شده است برای مثال، در واردات میوه‌ای مانند موز که قیمت بالایی داشت، از مسیر کولبری اقدام و واردات آن باعث تعدیل قیمت‌ها شد و این قانون اجازه می‌دهد کالا‌ها از کشور‌های مختلف از جمله ترکیه، امارات یا پاکستان خریداری و از مرز ماهیرود ترخیص شوند.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی با اشاره به اینکه کولبری دیگر به معنای حمل بار سنتی نیست افزود: در قالب این طرح امکان واردات 87 نوع کالای تعریف‌شده فراهم شده و سهمیه استان 5 درصد یعنی حدود 90 میلیون دلار از 1.8 میلیارد دلار کل کشور است و از میان 250 هزار نفر سهمیه ملی، 5 درصد نیز سهمیه استان است.

تشکیل قرارگاه شهید مؤذن در استانداری خراسان جنوبی

قریشی با تاکید بر اینکه افراد واجد شرایط کولبری باید بیکار و سرپرست خانوار و ساکن در شعاع حداکثر 50 کیلومتری مرز باشند و حداقل سه سال سابقه سکونت داشته باشند گفت: کولبر می‌تواند خود مستقیماً فعالیت کند یا به کارگزار رسمی وکالت دهد و همچنین تعاونی‌های مرزنشین از جمله کارگزاران پیش‌بینی‌شده در قانون هستند.

وی گفت: برای سامان‌دهی فعالیت‌ها، قرارگاه شهید مؤذن در استانداری خراسان جنوبی تشکیل شده است و با همکاری بخش دولتی و خصوصی در حال اجرای برنامه‌هایی برای واردات کالا‌های مورد نیاز و بهبود معیشت مردم مناطق مرزی است.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی گفت: در بحث کارگزاری نیز تا کنون 10 کارگزار برای این امر معرفی شده‌اند که 9 مورد از آنان بومی خراسان جنوبی هستند و با وجود صدور مجوز برای 11 هزار و 544 سرپرست خانوار، هنوز بخش‌هایی از سهمیه استان به‌طور کامل فعال نشده است.

قریشی با بیان اینکه کولبر ماهانه 2.5 میلیون تومان کمک مالی دریافت می‌کند افزود: اجرای گروهی کولبری نیز در حال پیگیری است تا چند کولبر بتوانند سرمایه خود را یکی کرده و کالا‌ها را جمعی وارد کنند.

وی گفت: کولبری مزیت‌های اقتصادی دیگری نیز دارد، به‌ویژه برای فعالان بخش خصوصی استان که می‌توانند از معافیت‌های مالیاتی بهره‌مند شوند و به‌جای پرداخت 15 تا 16 درصد تعرفه گمرکی، در قالب کولبری فقط 5 درصد هزینه ترخیص پرداخت می‌شود که سود قابل توجهی برای واردکننده دارد.

بازارچه‌‌های مرزی خراسان جنوبی به ویژه ماهیرود، سال‌هاست سهم بسزایی در اقتصاد کشور دارند اما آورده این حوزه‌های تجاری برای بومیان منطقه در حد صفر بوده و بدون تردید با تحقق این وعده، ورق برمی‌گردد. وجود بازارچه مرزی و صدور کارت کولبری، مقدمه‌ای بر یک اتفاق مهم است، حالا دیگر خراسان جنوبی در یک قدمی تبدیل شدن به بانه شرق کشور است و قطع به یقین تدبیر درست و برنامه ریزی دقیق می‌تواند از این دو ظرفیت فرصتی مطلوب برای استان ایجاد کند و پایتخت خرید ایران در شرق کشور، مرکز آمد و شد مسافران به این دیار شود. آری اینک رونق به دروازه‌های خراسان جنوبی رسیده و در چند قدمی مرزهای استان است.

انتهای پیام/254