به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، چند روز از ملاقات رسمی هیات نمایندگان سه حزب پارلمان ترکیه با رهبر گروه منحله پ.ک.ک سپری شده، اما هنوز هم حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان و به عنوان حزب حاکم در ترکیه و حزب حرکت ملی گرا شریک دولت در ائتلاف جمهور، درباره این ملاقات اظهارنظر نکرده‌اند.

این در حالی است که خانم گلستان قلیچ کوچ ییغیت نماینده کُرد دمپارتی، جزئیات این دیدار را با رسانه‌ها در میان گذاشته است. یعنی همان نماینده‌ای که به قول یکی از تحلیلگران مشهور نزدیک به اردوغان، اوجالان در روز ملاقات، با او مانند یک منشی رفتار کرده و با لحنی آمرانه از او خواسته نکات مهم سخنانش را یادداشت کند.

اما فتی ییلدز معاون باغچلی و حسین یایمان از سران حزب حاکم، درباره این دیدار، توضیحی در اختیار رسانه‌ها نگذاشتند. به همین خاطر، تحلیلگران ترکیه بر این باورند که یکی از دلایل اصلی سکوت حزب حاکم و شریک سیاسی این حزب درباره مذاکره با اوجالان، این است که چانه زنی در مورد شبه نظامیان قسد به نتیجه نرسیده است.

گره کور در سوریه است؟

دمپارتی و دیگر سیاستمداران کُرد در ترکیه، مداوماً بر سر این مساله پافشاری می‌کردند که باید قانون اساسی ترکیه تغییر داده شود و هویت کردها را نیز به رسمیت بشناسد. اما به نظر می‌رسد حالا دست از این مطالبه برداشته‌اند و نهایت خواسته آنها، این است که راهی برای بازگشت قانونی اعضای پ.ک.ک به کشور، پیدا شود.

اما در مورد سوریه، فضای متفاوتی حاکم است. پ.ک.ک می‌خواهد بیش از یکصد هزار نفر شبه نظامی اقماری خود را که در شمال سوریه تحت عناوین «قسد» (نیروهای سوریه دموکراتیک) و «ی.پ.گ» (یگان‌های مدافع خلق) فعالیت می‌کنند، به صورت دو نهاد مستقل نظامی و انتظامی در ساختار سوریه جدید جای دهد و علاوه بر این، نظام جدید کشور، به یک شکل غیرمتمرکز و نیمه فدرالی اداره شود. این همان گره کوری است که توافق نهایی را سخت و پیچیده کرده است.

مراد یتکین از تحلیلگران مشهور ترکیه می‌گوید: سخنان اخیر اوجالان در ملاقات با سه نماینده پارلمان نشان می‌دهد که او هنوز خود را در کانون تصمیم‌گیری می‌بیند و در حال طراحی نقشه‌های منطقه‌ای است. او با این باور که قدرت تحمیل شروط خود بر دولت ترکیه را دارد، غیرمستقیم می‌گوید که اگر ترکیه آنچه را که می‌گوید انجام ندهد، آمریکا کودتای دیگری را در ترکیه انجام خواهد داد و اسرائیل آماده است تا به آنها کمک کند. از آنجایی که دولت در دیدار با اوجالان، به خواسته هایش نرسید، ییلدز و یایمان، هر دو سکوت اختیار کردند.

یتکین در ادامه می‌گوید: «باید دید در داخل خود پ.ک.ک چه خبر است. آیا پ.ک.ک درباره ادغام قسد در ارتش سوریه، قصد مقاومت دارد یا دچار شکاف و اختلاف نظر داخلی شده است؟ چرا که سخنان یکی از اعضای مهم شورای رهبری پ.ک.ک یعنی بسه هوزات از بسیاری جهات شایان تامل و تفسیر است».

هوزات چه گفت؟ 

بسه هوزات از زنان عضو شورای رهبری گروه منحله پ.ک.ک، اخیراً درباره روند خلع سلاح، سخنانی بر زبان آورده که موجب خشم برخی از احزاب سیاسی ترکیه شده است.

مهمترین نکاتی که در سخنان بسه هوزات مطرح شده عبارتند از:
1.همچنان که مهمت اوچوم مشاور حقوقی ارشد رئیس جمهور اعلام کرده، واقعاً نیازی به نوشتن یک قانون جدید نیست و دولت می‌تواند به راحتی کلیه زندانیان پ.ک.ک را آزاد کند. با این حال، گروه‌هایی در پارلمان وجود دارند که با این دیدگاه اوچوم مخالفند.

2.ما جرمی مرتکب نشده‌ایم، پس چرا باید درخواست عفو و بخشش کنیم؟ ما جنگجویان شریفی هستیم که در مقابل یک سیاست نسل‌کشی صد ساله ایستاده‌ایم و حالا هم نباید منتظر تصویب قانون عفو ماند.

3.ما به دنبال پست‌های آنکارا نیستیم، اما در همه جای ترکیه و کردستان درگیر سیاست خواهیم شد.

4.ظاهراً حزب عدالت و توسعه هنوز هم درک نکرده که اگر این مذاکرات به شکست بیانجامد، چه عواقبی خواهد داشت. تنها دولت باغچلی، رهبر حزب حرکت ملی، این را درک می‌کند. 
5.حزب جمهوری خلق باید در هیات ملاقات حضور پیدا می‌کرد، اما نماینده نفرستاد و مرتکب خطای بزرگی شد. 

نکته شایان توجه اینجاست که هوزات حرفی از قسد و تحولات کُردی شمال سوریه به میان نیاورده و چنین چیزی نشان دهنده این است که پ.ک.ک، عملاً بحث بر سر شبه نظامیان سوریه را به خود اوجالان واگذار کرده است. 

فکرت آک فرات هم درباره این موضوع نوشته است: «در دیدار سه نماینده احزاب پارلمان ترکیه با عبدالله اوجالان، او به این موضوع اشاره کرده که اسرائیل می‌خواهد در منطقه، موجودیت خود را با تکیه بر کردها حفظ کند. این حرف اوجالان مهم است. چرا که از زمان امضای توافق دهم مارس که تصریح می‌کرد قسد یا نیروهای دموکراتیک سوریه در ارتش سوریه ادغام شود، پیشرفت بسیار کمی حاصل شده است. درست در چنین شرایطی، اسرائیل به همراه گروه جنگ‌طلب جهانی‌گرای آتلانتیک، تلاش کرده تا از طریق تحریکات علیه دروزی‌های جنوب سوریه و ارتباطاتش با پ.ک.ک و قسد، روند ادغام را تضعیف کند. ولی دیدار اردوغان و ترامپ نشان داد که موضع ترکیه در قبال اسرائیل، قسد و سوریه تغییر نکرده و با توجه به استقبال گرم ترامپ از احمد الشرع، می‌توان پیشبینی کرد که قسد یارای مقاومت نخواهد داشت و به موازات رسیدن به ترکیه عاری از پ.ک.ک، در آینده شاهد یک سوریه عاری از قسد خواهیم بود».

دمپارتی را هم تعطیل کنید

در سه دهه گذشته، با وجود تداوم حملات تروریستی پ.ک.ک علیه ترکیه، این گروه منحله، همواره دارای یک حزب سیاسی اقماری بوده که با رای شهروندان کُرد، نماینده به پارلمان فرستاده است.

این نمایندگان، علاوه بر نقش نمایندگی، به عنوان میانجی بین دولت و اوجالان و دولت و پ.ک.ک نیز عمل کرده‌اند. اما در مواقعی که آتش جنگ بالا گرفته، بسیاری از نمایندگان هم، به اتهام وابستگی به گروه تروریستی دستگیر و زندانی شده‌اند.

حزب اقماری فعلی پ.ک.ک در ترکیه «دموکراسی و برابری خلق ها» یا دمپارتی نام دارد که از مجموع ششصد کرسی پارلمان 51 کرسی را در اختیار دارد. این حزب، هم اکنون میانجی اصلی در روند خلع سلاح پ.ک.ک و مذاکرات صلح است و با بخشی از احزاب ترکیه نیز روابط حسنه دارد، اما شمار مخالفین هم قابل توجه است.

یکی از احزاب مخالف دمپارتی، حزب کمونیستی وطن است که در روزهای گذشته، یک بار دیگر کمپین گسترده‌ای را آغاز کرده که مطالبه و هدف آن، پایین کشیدن کرکره دمپارتی است.

حسن کورکمازجان معاون حزب وطن، دیروز در یک کنفرانس مطبوعاتی، یک بار دیگر خواهان تعطیل شدن دمپارتی شد و اعلام کرد: «در چارچوب مذاکراتی که برای ترکیه عاری از تروریسم انجام شد، خوشبختانه گروه تروریستی پ.ک.ک خود را منحل کرد. حالا وقت آن رسیده، حزب اقماری پ.ک.ک در ترکیه یعنی دمپارتی نیز تعطیل شود. چرا که اصولاً در ترکیه، چیزی به نام معضل کُرد وجود ندارد و این یک حرف خارجی است. دولت ترکیه در طول تاریخ هرگز بین شهروندان خود تبعیض قائل نشده است. اسناد قانونی از امپراتوری عثمانی تا به امروز این را ثابت می‌کنند. قانون اساسی 1876 بیان می‌کرد: هر کسی که تابع باب عالی باشد، عثمانی محسوب می‌شود. ماده 66 قانون اساسی فعلی ما نیز شهروندان جمهوری ترکیه را برابر می‌داند. هیچ متن قانونی در جهان وجود ندارد که با شهروندان خود به این اندازه برابر رفتار کند».

کورکماز این سخنان را در شرایطی بیان کرده که بر اساس ماده 66 قانون اساسی ترکیه، هر کسی که تابعیت و شهروندی این کشور را دارد «ترک» قلمداد می‌شود. 

کورکمازجان در ادامه افزود: اعزام هیات نمایندگان برای گفتگو با اوجالان، یک اقدام غلط و ناپسند بود. نباید حاکمیت یک کشور، در برابر یک گروه تروریستی منحله پشت میز بنشیند و به او مشروعیت بدهد.حزب اصلی در سیاست بپذیرد. این عملیاتی است که حقوق حاکمیتی ترکیه را هدف قرار می‌دهد. ما مدت‌هاست اعلام کرده‌ایم که دمپارتی باید تعطیل شود. حالا که گروه تروریستی منحل شده، دمپارتی نیز باید تعطیل شود. این موضوع غیرقابل مذاکره است. گذار از یک دولت-ملت به ساختارهای فدرال قومی، دولت را تقویت نمی‌کند، برعکس، آن را از هم می‌پاشد.

در پایان باید به این نکته اشاره کرد که منتقدین اردوغان، زندانی شدن بسیاری از مخالفین سیاسی و روزنامه نگارانی همچون فاتح آلتایلی را به عنوان یک رفتار متناقض توصیف کرده‌اند که نشان می‌دهد، اگر اردوغان در صلح با پ.ک.ک اهداف جدی داشته باشد، در عرصه عمومی سیاست نیز، از رفتارهای تنش زا، پرهیز خواهد کرد.
انتهای پیام/