ضرورت تجهیز صاحبان فکر به «فن مناظره»

به گزارش گروه حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام محسن رضایی، استاد و پژوهشگر حوزه علمیه قم، به مناسبت مناظره اخیر حجت‌الاسلام کاشانی با سلیمانی اردستانی در یادداشتی نوشت: الگوی مناظره با تفکرات باطل، علما و بزرگان ما هستند. خدا رحمت کند بزرگانی مانند شهید مطهری، شهید بهشتی و علامه مصباح(ره) را که در مناظره‌ها علی‌رغم برتری کامل، اما به‌گونه‌ای اخلاق‌مدارانه برخورد می‌کردند که هم طرف مقابل گاه شرمنده می‌شد و از موضع خود کوتاه می‌آمد و هم «مخاطبِ منصف» منطق آنان را می‌پذیرفت و حق را به آنها می‌داد.

انسان متّقی در مناظره، اهل استدلال است نه مغالطه، اهل رعایت اخلاق است نه استهزاء، به‌دنبال هدایت است نه تسلّط، در صدد دفاع از ارزش‌های اسلامی است نه به کرسی نشاندن سخن خود.

اما در مقابل، معمولا نمایندگان تفکرات باطل که در صدد کشف حقیقت نیستند، اهل مغالطه، استهزاء، القاء شبهه، برتری‌جویی و سخن غیر مستند هستند و جهل خود را با القاب و عناوینی مانند: روشنفکر، نواندیش، آزاداندیش و ... می‌پوشانند.

در دوران ما متأسفانه بازار این افراد گرم است و شبهات و هجمه‌های فراوان به مبانی دین و انقلاب وارد می‌کنند و علی‌القاعده بیش از گذشته زمینه مناظرات فراهم می‌باشد، به‌نظر می‌رسد یکی از موضوعاتی که حوزه علمیه باید برای آن برنامه‌ریزی کند، آموش «فن مناظره» است. چه بسیار اساتید و علمایی که از نظر علمی تسلّط لازم را دارند اما توانایی مناظره با صاحبان تفکرات انحرافی را ندارند.

دفاع از دین دو جنبه دارد: 1. جنبه ایجابی که مبلغّ دین معارف و ارزش‌های اسلام و انقلاب را تبیین و تبلیغ می‌کند.  2. جنبه سلبی که عالمان دین باید به مواجهه با اهل انحراف رفته و نظرات باطل و شبهات مطرح شده آنها را با استدلال قوی رد کنند. این مسأله مصادیق متعددی دارد که یکی از مهم‌ترین و موثرترین آنها، مناظره است.

روشن است که «مناظره» با «نشست‌های علمی»، «کرسی‌های نظریه‌پردازی» و مانند آنها متفاوت است و اقتضائات و ویژگی‌های خاص خودش را دارد که یکی از مهم‌ترین آنها، توانمندی فرد بر رد سخنان طرف مقابل، منفعل نشدن در برابر مغالطه‌های او و اثبات سخن حق است. امیدواریم در این زمینه شاهد حرکتی امیدبخش از سوی مسئولین محترم حوزه باشیم و کمبود افراد صاحب فکر و فاضل که مسلّط به فن مناظره باشند، جبران شود.

انتهای پیام/