به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، حجت الاسلام سید محمدرضا موسوی نسب در کرسی ترویجی « بررسی اخلاقی اصل احسان و قاعده احترام و تکریم در روابط خویشاوندان با تأکید بر دیدگاه علامه مصباح یزدی » که در موسسه امام خمینی(ره) ‌برگزار شد، ا ظهار کرد : علامه مصباح درباره مقوله احسان مطالب فراوان و دقیقی مطرح کرده‌اند و بر اساس سوره اسرا آیه 23 می‌فرمایند که در کنار توحید، احسان به والدین در جایگاهی هم‌تراز با اصل اطاعت و بندگی خدا قرار دارد.

وی با بیان اینکه شکرگذاری انسان نسبت به خداوند بدون شکرگذاری از والدین شکل نمی‌گیرد افزود : اگر کسی نسبت به والدین خود تکریم و قدردانی نداشته باشد اساسا ظرفیت تربیتی لازم برای شکرگزاری حقیقی از خداوند در او پدید نمی‌آید . آیه 23 سوره اسرا جلوه‌ای عینی از این حقیقت است و بعد تربیتی ملموسی دارد که به‌عنوان یک اصل بنیادین در نظام اخلاقی اسلام شناخته می‌شود .

‌موسوی نسب در ادامه با اشاره به چالش‌های اخلاقی در روابط خویشاوندی گفت : پیچیدگی‌های زندگی مدرن، رشد فردگرایی و تناقضات میان وظایف اخلاقی و واقعیت‌های خانوادگی سبب بروز تزاحماتی می‌شود که نیازمند چارچوب‌های روشن اخلاقی است .

وی با برشمردن انواع تزاحمات اخلاقی خاطرنشان کرد : احترام در برابر گناه، احترام ظاهری در مقابل نیت خالص و همچنین احترام در برابر انتظارات افراطی از انواع مهم این تزاحمات هستند . این موقعیت‌ها ضرورت ارائه راهکارهای مبتنی بر آموزه‌های اسلامی را دوچندان می‌کند .

‌موسوی نسب با اشاره به دیدگاه علامه مصباح یزدی درباره مدیریت تزاحمات اخلاقی تصریح کرد : تحلیل دقیق تزاحمات و ارائه راهکارهای عملی مبتنی بر اصول اخلاق اسلامی از ملزومات زیست اخلاقی سالم در جامعه است .

عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی با تبیین نگاه علامه مصباح ادامه داد : ایشان میان جایگاه خویشاوندی و رفتار خویشاوندان تفکیک قائل می‌شوند؛ یعنی احترام به شخصیت افراد با تایید رفتار باطل آنان یکسان نیست و این اصل یکی از ارکان مهم اخلاق خانوادگی در نگاه علامه مصباح محسوب می‌شود .

وی با اشاره به آموزه‌های آیه 15 سوره لقمان گفت : این آیه راهکار عملی روشنی ارائه می‌دهد؛ از یک سو حفظ توحید و نافرمانی قاطع از امر به معصیت مورد تاکید است و از سوی دیگر رعایت صله‌رحم و حفظ احترام در امور دنیوی توصیه شده است . یعنی همزمان نباید رابطه را قطع کرد و نه باید به معصیت تمکین کرد .

وی در بخش دیگری از سخنان خود افزود : در حل این نوع تزاحمات یک اصل الهی مطرح است؛ مرز میان عبادت و ر یا در نیت فاعل نهفته است . نیت انسان تعیین‌کننده است؛ زیرا احترام ممکن است خالصانه باشد یا ریاکارانه و تفاوت این دو در ساختار اخلاقی اسلام اهمیت فراوان دارد . مدیریت احساسات درونی و تنظیم رفتار بر اساس وظیفه الهی بخشی از این فرآیند است .

‌موسوی نسب با اشاره به آیه 143 سوره بقره یادآور شد : قرآن اصل اعتدال را مطرح می‌کند و علامه مصباح همین مسیر میانه را تبیین می‌کنند؛ مسیر میان تمرد و بی‌احترامی از یک سو و اطاعت گناه‌آلود از سوی دیگر . این اصل یکی از کلیدهای مواجهه اخلاقی در روابط خانوادگی است .

وی در تشریح الگوی عملی موردنظر علامه مصباح گفت : نخستین اصل این است که نظام اخلاقی باید هدف‌محور باشد و هدف غایی آن قرب الهی است . دومین اصل، ضرورت حفظ کیان خانواده و صله‌رحم است . همچنین اصولی چون دفع مفسده و جلب مصلحت در حل تعارضات خانوادگی نقش مهمی دارند .

وی در جمع‌بندی افزود : نظام اخلاقی علامه مصباح ساختاری پویا و هدفمند دارد که از شالوده معنوی هم‌ترازی احسان با توحید آغاز می‌شود و در ادامه به یک جعبه ابزار تحلیلی مجهز تبدیل می‌شود . این ساختار توان مواجهه با پیچیدگی‌های اخلاقی زندگی امروز را دارد و می‌تواند راهنمای عملی برای مؤمنان در حوزه رفتار خانوادگی و اجتماعی باشد.

انتهای پیام/