به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین فرهاد عباسی، معاون پژوهش حوزه‌های علمیه، نشست خبری «اختتامیه شانزدهمین جشنواره کشوری علامه حلی رحمه الله علیه» که در مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه های علمیه برگزار شد، اظهار کرد: هفته آینده که در آستانه آن قرار داریم، به عنوان «هفته پژوهش» نامگذاری شده است. توجه به پژوهش، به عنوان زیرساخت علم و نه تنها زیرساخت علم، بلکه زیرساخت تمدن‌سازی، حکمرانی دینی، معرفت دینی و تربیت دینی، آن‌قدر اهمیت دارد که در سطح کشور هفته‌ای خاص به آن اختصاص یافته است. مفتخریم که با ارائه گزارشی از مجموعه فعالیت‌های پژوهشی حوزویان، این روزها و این هفته را به تمامی پژوهشگران و فعالان عرصه پژوهش در حوزه‌های علمیه و نهادهای دانشگاهی و مرتبط تبریک و تهنیت عرض کنیم و قدردان تلاش‌ها و زحمات همه این عزیزان باشیم.

وی گفت: حوزه‌های علمیه نقش پژوهش را در فعالیت‌های علمی، فرهنگی و تربیتی بسیار پررنگ می‌دانند و اولویت‌هایی را برای دستیابی به برنامه‌ها و اهدافی که امروز رسالت خویش می‌داند، در نظر گرفته‌ است. مجموعه فعالیت‌های پژوهشی در سطح حوزه‌های علمیه را می‌توان به چند بخش تقسیم‌بندی کرد. بخش اول، «نهادسازی‌های پژوهشی» است. امروزه ظرفیت‌ها و نهادهای مختلفی که متمرکز بر امر پژوهش هستند، در سازمان بزرگ حوزه‌های علمیه و با بهره‌گیری از استعدادها و توانمندی‌های حوزویان و فارغ‌التحصیلان حوزه شکل گرفته‌اند.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه بیان کرد: به عنوان نمونه، موضوع مجلات در حال حاضر در حوزه‌های علمیه، 250 مجله علمی حوزوی تولید می‌شود که از این تعداد، قریب به 100 مورد دارای رتبه‌های علمی و ملی هستند و مقالات پژوهشگران حوزوی و غیرحوزوی را منتشر می‌کنند. همچنین، کمتر از 200 مورد از این مجلات، علمی-تخصصی بوده و به تولید علم و دانش می‌پردازند که گام‌به‌گام در حال اخذ رتبه‌های علمی هستند.

عباسی اضافه کرد: 250 مجله در عرصه علوم اسلامی، دینی و انسانی، اگر هر کدام حداقل دو شماره در سال منتشر کنند (که برخی تا چهار شماره نیز منتشر می‌کنند) و در هر شماره به طور متوسط شش مقاله داشته باشند، به این معناست که سالانه حدود 6000 مقاله علمی به‌صورت روشمند، با رویکرد حل مسئله و پس از ارزیابی، در سطح حوزه‌های علمیه منتشر می‌شود که رقم بسیار قابل توجه و ستایش‌برانگیزی است.

وی تصریح کرد: نوع دوم از ظرفیت‌ها و نهادهای پژوهشی فعال در حوزه‌های علمیه، «مراکز پژوهشی» هستند. این مراکز در قالب‌هایی مانند مرکز پژوهشی، پژوهشکده و پژوهشگاه فعالیت می‌کنند. امروزه حوزه‌های علمیه این مجوز و افتخار را دارد که به بسیاری از این مراکز، رتبه‌های علمی مورد قبول در سطح ملی را اعطا کند.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه گفت: شورای اعطای شورای عالی حوزه‌های علمیه، از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجوز دارد که به پژوهشگران حوزه، رتبه علمی اعطا کند. در حال حاضر حوزه علمیه مفتخر است که قریب به 50 مرکز پژوهشی را به صورت مستقل تأسیس کرده است. علاوه بر این، حدود 25 مرکز و پژوهشکده حوزوی نیز فعالیت می‌کنند که از حوزه و نهادهای دیگری مانند وزارت علوم و دیگر وزارتخانه‌ها دارای رتبه علمی هستند. این پژوهشگاه‌ها با جذب پژوهشگران حوزوی در سطوح مختلف و حمایت فعالانه از فعالیت‌های آنان، نقش قلب تپنده و شریان حیاتی در عرصه تولید علم و پژوهش دارند و از مسئولان و اعضای این پژوهشگاه‌ها، قدردانی ویژه به عمل می‌آید.

عباسی افزود: حوزه علمیه امروز دارای انجمن‌های علمی متعددی است؛ در حال حاضر 26 انجمن علمی در حوزه علمیه قم فعال هستند که بیش از 4 هزار نفر از سرآمدان، اساتید و پژوهشگران حوزه، عضو این انجمن‌ها هستند. این انجمن‌ها دارای شعبه‌ها و شاخه‌های استانی و مدرسه‌ای بوده و فعالیت‌هایی همچون برگزاری نشست‌های علمی، تولید مقالات و علوم، راهنمایی پایان‌نامه‌ها و رساله‌های علمی، و فعالیت در عرصه‌های مختلف پژوهشی را دنبال می‌کنند. همچنین، این انجمن‌های علمی در همکاری با ستادهای راهبری، دولت و نهادهای مختلف کشور، در تأمین نیازهای علمی آنان نقش مهمی ایفا می‌کنند.

وی بیان کرد: در حوزه کتابخانه‌های حوزوی نیز، در حال حاضر حدود 500 کتابخانه فعال هستند که از این میان، حداقل 100 کتابخانه در سطح کشور جزو کتابخانه‌های برتر محسوب می‌شوند. به ویژه کتابخانه‌های مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی و آیت‌الله العظمی حائری یزدی در قم، با تنوع خدمات و گستره کتاب‌های موجود در شاخه‌ها و رشته‌های مختلف، جزو بزرگترین و برترین کتابخانه‌های کشور شناخته می‌شوند.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه بیان کرد: شورای اعطای حوزه علمیه در کمیسیون‌های مختلف، شامل کمیسیون مراکز پژوهشی، کمیسیون مجلات علمی، کمیسیون انجمن‌های علمی، کمیسیون کرسی‌های آزاداندیشی و نظریه‌پردازی و کمیسیون گروه‌های فرهنگی و مطالعاتی، مجوزهای لازم را به پژوهشگران واجد شرایط در سراسر کشور اعطا می‌کند. بخشی از فعالیت‌های حوزه‌های علمیه که پیش‌تر ذکر شد، نشان‌دهنده گستره ظرفیت‌ها و امکانات این نهاد است. در کنار این ظرفیت‌ها، رویدادهای بزرگ علمی و پژوهشی در حوزه‌های علمیه در حال رقم خوردن است که نمونه بارز آن، جشنواره علامه حلی است.

وی عنوان کرد: نمونه‌ای دیگر از فعالیت‌های حوزه علمیه در عرصه پژوهش، جشنواره کتاب سال است. این جشنواره به صورت سالانه تولیدات علمی حوزویان را در حوزه کتاب، مقاله و پایان‌نامه بررسی و ارزیابی می‌کند. امسال نیز این رویداد برگزار خواهد شد و کتاب‌های حوزویانی که در تولید علم و حل مسائل اجتماعی و علمی بی‌نظیر هستند، به عنوان افتخار حوزه علمیه، معرفی خواهند شد. این آثار توانسته‌اند در عرصه نظامات اجتماعی و علوم انسانی گام‌های نوینی برداشته و به سطح جامعه علمی منتقل شوند.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه گفت: معاونت پژوهش حوزه علمیه، اولویت‌های مشخصی برای شناسایی و حمایت از فعالیت‌های پژوهشی حوزویان دارد. نخستین و مهم‌ترین اولویت، فرآیند تربیت پژوهشگر است. نیروی انسانی به عنوان عامل اصلی پژوهش و پژوهشگری، باید هم بهره‌مند از دانش باشد، هم روش‌مند باشد و هم نیازهای روز جامعه را بشناسد تا بتواند پیوند بین مباحث بنیادین و نیازهای معاصر ایجاد کند و آن را به عرصه قلم بیاورد. در این زمینه، مدارس علمیه به عنوان اولین پایگاه تربیتی، نقش اساسی در تربیت پژوهشگران توانمند دارند و تربیت پژوهشگرانی که بتوانند در تدریس و پژوهش‌محوری دروس جاری فعالیت کنند، از اولویت‌های اصلی معاونت پژوهش محسوب می‌شود.

عباسی تصریح کرد: اولویت دوم، شناسایی و حمایت از مسائل پژوهشی و اولویت‌بندی آن‌ها است. نظام پژوهشی باید مسائل علمی و کاربردی را به صورت متوازن و با اولویت‌های مشخص طراحی کند. معاونت پژوهش حوزه تاکنون در 15 عرصه علمی، مسائل مختلف را اولویت‌بندی کرده و مطالعه کرده است. همچنین، مسائل علمی و دینی استان‌ها نیز در این چارچوب مورد ارزیابی و اولویت‌بندی قرار گرفته‌اند تا پژوهش‌های حوزوی در جهت نیازهای واقعی جامعه هدایت شوند.

وی گفت: در حال حاضر، شناسایی مسائل دارای اولویت در سطح استان‌ها با همکاری پژوهشگران حوزوی هر استان در حال انجام است. این فرآیند، مجموعه‌ای از مسئله‌شناسی و اولویت‌بندی مسائل را فراهم می‌کند که یک نظام پژوهشی منسجم و ملی را پیش روی کشور قرار دهد. هدف اصلی این است که پیش از همه، خود حوزویان متصدی پاسخگویی به این نظام مسائل باشند و نقش فعال در حل مشکلات علمی و اجتماعی ایفا کنند.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه بیان کرد: اولویت سوم معاونت پژوهش، حمایت از پژوهشگران تسریع و تسهیل فرآیند اعتباربخشی به آنان است تا بتوانند از رشته‌ها، اعتبارها و پایگاه‌های علمی کشور و نظام‌های استنادسازی و اعتبارسنجی بهره‌مند شوند. در این راستا، دبیرخانه‌ای تحت عنوان «دبیرخانه حمایت از پژوهش‌های مورد نیاز نظام اسلامی» که به صورت مخفف «پناه» نامیده می‌شود، در معاونت پژوهش تشکیل شده است. این دبیرخانه فرصت‌های مطالعاتی برای پژوهشگران خواهر و برادر حوزوی فراهم می‌کند تا طرح‌هایی نو برای حل مسائل مورد نیاز حوزه و نظام اسلامی ارائه کنند. تاکنون نزدیک به 600 مسئله توسط این دبیرخانه حمایت شده که از این تعداد، 350 مورد تولید و کتاب‌ها و منابع علمی مرتبط منتشر شده‌اند.

عباسی عنوان کرد: راهبری و هم‌افزایی میان نهادها و مراکز پژوهشی حوزوی، به دلیل حجم وسیع این مراکز، یکی از دغدغه‌های مهم معاونت پژوهش است. در دوره جدید، امید است با راه‌اندازی شوراها و طراحی نقشه‌های کلان راهبری، هماهنگی و خدمت‌رسانی به مراکز و نهادهای پژوهشی بیش از پیش ارتقا یابد.

در پایان این نشست، همچنین از پوستر هفته پژوهش رونمایی شد، اقدامی که توجه به فعالیت‌های علمی و پژوهشی حوزه علمیه را بیش از پیش برجسته می‌کند و جایگاه پژوهش و تحقیق در این نهاد علمی را به نمایش می‌گذارد.

انتهای پیام/