به گزارش خبرنگار حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، آیت‌الله احمد عابدی که سلسله دروس خارج فقه خود را به مباحث ربا اختصاص داده است، در مقدمه این درس  به بررسی ریشه تاریخی و قرآنی این پدیده پرداخت و ابعاد مختلف آن را تبیین کرد. گزیده‌ای از مباحث این استاد عالی حوزه به شرح زیر است.

ربا در جاهلیت

آیت‌الله عابدی با اشاره به وضعیت اقتصادی دوران جاهلیت گفت: در آن زمان، رباخواری میان مشرکان رایج بود. فردی که پول قرض می‌داد، علاوه بر اصل قرض، سود نیز مطالبه می‌کرد. در مواردی که بدهکار توان بازپرداخت نداشت، طلبکار با جمله «ازیدک فی الاجل زدنی فی الثمن» مهلت را تمدید می‌کرد اما مبلغ بیشتری دریافت می‌نمود. ایشان تأکید کرد که منشأ ربا در همین شیوه‌های جاهلی بوده است.

صراحت قرآن در رباخواری یهود

وی با استناد به آیات 160 و 161 سوره نساء، رباخواری یهودیان را مورد توجه قرار داد: «فَبِظُلْمٍ مِنَ الَّذِینَ هَادُوا ... وَأَخْذِهِمُ الرِّبَا وَقَدْ نُهُوا عَنْهُ». ایشان افزود: قرآن کریم به صراحت بیان می‌کند که یهودیان با وجود نهی الهی، به رباخواری روی آوردند.

شواهد تورات

آیت‌الله عابدی سپس به دو عبارت از تورات اشاره کرد که در آن‌ها رباخواری نهی شده است: در سفر لاویان آمده است که یهودیان باید به برادران فقیر خود کمک کنند و از آنان سود نگیرند. در سفر خروج، باب 22 نیز تصریح شده است که قرض دادن به نیازمند نباید همراه با سود باشد و حتی گرو گرفتن لباس فقیر باید پیش از غروب آفتاب به او بازگردانده شود.

ایشان توضیح داد: این نصوص تورات نشان می‌دهد که ربا در میان یهودیان ممنوع بوده، اما آنان برخلاف این دستورات عمل کرده‌اند.

نقد برداشت‌های یهودیان

وی با اشاره به برخی تفاسیر تحریف‌شده در میان یهودیان گفت: آنان نهی از ربا را تنها در روابط داخلی خود معتبر می‌دانند و نسبت به دیگر اقوام، آن را جایز می‌شمارند. در حالی که قرآن کریم ربا را به طور مطلق برای آنان حرام کرده است. ایشان همچنین به کشف «مخطوطات بحرالمیت» اشاره کرد که بخشی از متون تاریخی یهودیان را روشن ساخته است.

جایگاه خاخام و پاپ

آیت‌الله عابدی در ادامه افزود: در سنت یهودی و مسیحی، خاخام و پاپ مجاز شمرده می‌شوند که برخلاف تورات و انجیل حکم دهند، در حالی که در اسلام، امام معصوم شارح و مفسر قرآن است و هرگز خلاف آن(قرآن کریم) سخن نمی‌گوید. همین امر سبب شده است که یهودیان امروز حتی در میان خود نیز ربا را روا بدانند.

تفاوت اهل حرب و اهل ذمه

وی تأکید کرد: اسلام هیچ‌گاه اجازه نمی‌دهد مسلمان مال یهودی یا مسیحی را به ناحق تصرف کند. روایات متعددی از پیامبر اکرم(ص) وجود دارد که ظلم به کافر ذمی را موجب شکایت ایشان در قیامت می‌داند. تفاوت میان یهودیان اهل حرب ـ مانند صهیونیست‌ها ـ و یهودیان اهل ذمه باید مورد توجه قرار گیرد.

منابع مطالعاتی

آیت‌الله عابدی در پایان برای مطالعه بیشتر، کتاب «المفصل فی تاریخ عرب جاهلی» اثر جواد علی را معرفی کرد که در دوازده جلد به بررسی مفصل رباخواری یهودیان و تأثیر آن بر مشرکان پرداخته است.

گزارشگر: بابک شکورزاده

انتهای پیام/