به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مرتضی پایه شناس کارگردان فیلم مستند «آبراه کوچکی در میان هور» که در بخش شهید آوینی نامزد شده است، در گفت وگو با خبرنگار تسنیم درباره حال سینمای مستند در چند سال اخیر صحبت کرد.

او در پاسخ به این سوال که حال سینمای مستند چه طور است، گفت: در وضعیتی هستیم که باید بپرسیم این بیمار چه قدر زنده می‌ماند؟ به نظرم حال سینمای مستند خوب نیست و برایمان عجیب است زمانی که انتقادهایی را وارد می‌کنیم، مدیران مربوطه به جای اینکه کنار مستندساز بایستند و از مدیر بالادستی مطالبه‌گری کنند تا وضعیت سینماگران بهتر بشود، روبه‌روی او می‌ایستند. برای مثال، آمار می‌دهند که امسال، فلان مقدار درصد ثبت نام بیشتری در جشنواره صورت گرفته است و بنابراین حال سینمای مستند خوب است! سوالم این است که بیاییم و 100 هزار تومان حق ورودی برای فیلم‌ها بگذاریم و آن زمان ببینیم که چه تعداد مستند می‌آیند؟ 

وی ادامه داد: بسیاری از فیلم‌هایی که در آمار می‌آیند، گزارش‌هایی است که در ارگان‌های مختلف، تلویزیون و جاهای دیگر ضبط شده‌اند و می‌گویند «سنگ مفت و گنجشک مفت» و در جشنواره سینما حقیقت ثبت نام می‌کنند. همچنین انتقادهایی صورت می‌گیرد که چرا امسال فیلم‌هایی که به موضوعات حساس بپردازند، کم شده و مستندسازان کم کاری می‌کنند. در حقیقت، نوک پیکان اتهام را به سمت فیلمساز می‌گیرند؛ اما سوال من این است که اگر مدیر سینمای مستند و متولیان این حوزه حامی مستندساز باشند، حتما فیلم‌های بیشتری در موضوعات حساس ساخته می‌شود. 

او با اشاره به کم کاری برخی نهادهای متولی در ساخت مستند از جنگ 12 روزه گفت: برای مثال، زمانی که جنگ 12 روزه رخ می‌دهد، خودشان تماس می‌گیرند و می‌گویند ما بودجه‌ای داریم و بیاید درباره جنگ فیلم بسازید. با این حال، خبر دارم علیرغم اینکه فیلم‌ها در حال نمایش در جشنواره است، اما قرارداد تعدادی از فیلمسازانی که درباره جنگ، مستند ساختند، هنوز پرداخته نشده است! جالب است بدانید یکی از مستندسازان که درباره جنگ 12 روزه فیلم ساخته بود، می‌گفت: «من مدیون مرکز گسترش هستم، چرا که برایم مجوز گرفت.» برایم جالب است که گرفتن مجوز برای ساخت یک فیلم توسط نهاد متولی سینمای مستند، برای فیلمساز مدیونی می‌آورد. 

پایه شناس با طرح یک پرسش صحبت های خود را ادامه داد و گفت: باید این سوال را پرسید زمانی که بحرانی در جامعه به وجود می‌آید، آیا مرکز گسترش و دیگر نهادها پشت مستندساز می‌ایستند تا فعالیت کنند؟ پس چرا گفته می‌شود که مستندسازان سراغ سوژه‌های حساس نمی‌روند و انتظار داریم به این موضوعات بیشتر بپردازند؟ معتقدم که حال سینمای مستند خوب نیست؛ جشنواره پرزرق و برقی داریم اما کسی که وارد این مغازه بشود، متوجه می‌شود که چیزی داخلش نیست. 

این فیلمساز مستند  در پاسخ به این سوال که راه برون رفت از این مشکلات چیست، گفت: 12 سال است که با مدیران جلسه می‌گذاریم و مشکلات را با آنها در میان می‌گذاریم. با این حال، متاسفم که بگویم بعد از 12 سال فهمیدم از جلسات پشت درب بسته هیچ چیزی به دست نمی‌آید. به همین دلیل از ابتدای امسال یادداشت‌هایی را منتشر می‌کنم که در نقد عملکرد سیاست‌های کلان سینمای مستند است. من نقد ساختار می‌کنم و بدون شک هر کسی که در این ساختار قرار بگیرد، مثل گذشته رفتار می‌کند که غلط است. بنابراین، مسئله افراد نیستند، بلکه ساختار است. 

وی تاکید کرد: به نظرم مهم‌ترین مسئله در سینمای مستند، مقوله پخش است. بدین معنی که فیلم‌هایی که ساخته می‌شوند به دست مخاطبانش برسند. اگر این چرخه معیوب در سینمای مستند از همینجا اصلاح شود، حتما شاهد سرمایه‌گذاری در سینمای مستند از جانب نهادهای دولتی و خصوصی و سایر ارگان‌ها خواهیم بود. 

کارگردان فیلم مستند «آبراه کوچکی در میان هور» با اشاره به روند تولید اثر خود گفت: سفارش این کار برای اولین بار از سوی تهیه‌کننده اثر، آقای یاسر فریادرس مطرح شد. درخواستی که سازمان سوره حوزه هنری داشت این بود که در کنار منظومه کامل آنها از کتاب، سریال و فیلم سینمایی درباره شهید علی هاشمی، یک فیلم مستند نیز ساخته بشود. از یاسر زمان خواستم و کمی تحقیق کردم و آرشیو دیدم، تا در نهایت از لابه‌لای آرشیوها توانستم خط روایی خود را پیدا کنم. دوست داشتم قصه آدم‌های معمولی را تعریف کنم که در زمانی که جنگ به بن بست می‌رسد، راه باریکی را به سمت برون رفت از آن بن بست باز می‌کنند. 

وی تاکید کرد: به نظرم این قصه، امروزی است و حتما در عصر فعلی نیز قابلیت شنیده شدن دارد. خوشبختانه تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار با ما همکاری و صبوری کردند. قرار بود که این فیلم به جشنواره سال گذشته برسد اما به دلیل حجم بسیار بالای تصاویر آرشیوی، یک سال و 4 ماه روند تولید طول کشید. بدون شک، کار کردن با مواد خام آرشیوی، اصلا ساده نیست. امیدوارم توانسته باشم کار خوبی انجام بدهم.

انتهای پیام/