چرا پیشگیری از اماس از مدرسه آغاز میشود؟ / لزوم تغییر اولویتها از درمان به آموزش
- اخبار استانها
- اخبار همدان
- 26 آذر 1404 - 10:59
به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، همایش آگاهیبخشی بیماری اماس با شعار «دانشآموز سالم مساوی است با نیروی کار فعال و سرزنده فردا» با حضور مدیران مدارس نواحی یک و دو همدان، کارشناسان سلامت و تندرستی، مراقبان سلامت، دبیران تربیتبدنی و مسئولان و کارشناسان مرتبط با حوزه سلامت و بیماری اماس برگزار شد. این همایش با تمرکز بر وضعیت بیماری اماس در استان همدان، عوامل خطر، راهکارهای پیشگیری، مداخلات ضروری برای کاهش بروز بیماری و اهمیت تشخیص زودهنگام، بهویژه در سنین پایین، برگزار شد.
در این همایش، غلامرضا کلوندی با اشاره به اهمیت سرمایهگذاری در حوزه سلامت کودکان و نوجوانان گفت: اگر قرار است تغییر نگرش و رفتار در جامعه ایجاد شود، این تغییر باید از سنین کودکی و نوجوانی آغاز شود. آنچه در این سنین کاشته میشود، نتایج خود را در بزرگسالی و سالمندی نشان خواهد داد.
وی با تأکید بر ارتباط تنگاتنگ نظام سلامت و آموزشوپرورش افزود: مدارس خانه دوم کودکان هستند و یکی از مؤثرترین بسترها برای آموزش مهارتهای زندگی، ارتقای سلامت روان، مدیریت خشم و اضطراب، اصلاح الگوی تغذیه، ترویج تحرک بدنی و سبک زندگی سالم به شمار میروند. تجربه جهانی نیز نشان میدهد که بیشترین سرمایهگذاری کشورها در حوزه سلامت، بر کودکان و نوجوانان متمرکز است.
سرپرست معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه نتایج اقدامات پیشگیرانه در کوتاهمدت قابل مشاهده نیست، تصریح کرد: آموزشهای سادهای مانند مصرف صحیح نمک، قند، چربی و سایر مواد غذایی، اثرات خود را در سالهای آینده و در قالب کاهش فشار خون، سکتههای قلبی و مغزی و کاهش مراجعه به اورژانسها نشان میدهد. بنابراین، پیشگیری باید اولویت اصلی سلامت عمومی باشد و مدارس بهترین نقطه آغاز این مسیر هستند.
کلوندی با انتقاد از کمتوجهی به آموزش مهارتهای زندگی در نظام آموزشی گفت: تمرکز صرف بر نمره و عدد، پاسخگوی نیازهای واقعی زندگی نیست. آموزش مهارتهای ارتباطی، خودمراقبتی، سلامت روان و شناخت درست از روابط اجتماعی میتواند بخش بزرگی از معضلات اجتماعی و فردی را کاهش دهد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع بیماری اماس پرداخت و اظهار کرد: عوامل متعددی مانند استرس، زمینههای ژنتیکی، کمتحرکی، چاقی، تغذیه ناسالم و سبک زندگی نامناسب در بروز اماس نقش دارند. متأسفانه سن ابتلا به این بیماری در حال کاهش است و این مسئله یک زنگ خطر جدی برای نظام سلامت محسوب میشود.
به گفته سرپرست معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی همدان، برنامهریزی برای آگاهیبخشی باید مبتنی بر مطالعات معتبر جهانی، شواهد علمی و تجربههای موفق سایر کشورها باشد. یکی از مؤثرترین راهکارها برای جلوگیری از افزایش بروز اماس و کاهش سن ابتلا، ورود آموزشهای هدفمند به مدارس و آغاز آگاهیبخشی از سنین پایین است؛ موضوعی که از اهداف اصلی برگزاری این همایش بوده است.
کلوندی با اشاره به نقش سبک زندگی در بروز بیماریهای مزمن، از جمله اماس، افزود: مصرف بیرویه آنتیبیوتیک که در ایران چند برابر میانگین جهانی است، اختلال در سلامت گوارش، کمتحرکی و چاقی از جمله عواملی هستند که میتوانند زمینه ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. اصلاح این رفتارها نیازمند تغییر نگرش در کودکان و خانوادههاست.
وی همچنین با اشاره به روند سالمندی جمعیت کشور هشدار داد: در صورت بیتوجهی به سلامت نسل امروز، جامعه در آینده با چالشهای جدیتری در حوزه نیروی انسانی و سلامت عمومی مواجه خواهد شد. حفظ سلامت کودکان و نوجوانان، سرمایهگذاری برای امنیت و پایداری اجتماعی در دهههای آینده است.
مدارس، حلقه اتصال نظام سلامت و خانوادهها هستند/ تأکید بر استفاده از خدمات رایگان شبکه بهداشت برای کاهش ریسک اماس
در ادامه همایش، سرپرست معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با تأکید بر نقش کلیدی مدارس در ارتقای سلامت دانشآموزان، گفت: ارتباط مستمر مدارس با مراکز خدمات جامع سلامت و استفاده از خدمات پیشگیرانه و رایگان شبکه بهداشت، میتواند نقش مؤثری در کاهش ریسک بیماریهایی مانند اماس داشته باشد.
راضیهالسادات میرمعینی با اشاره به ظرفیت گسترده شبکه بهداشت در استان اظهار کرد: در سطح استان، مراکز خدمات جامع سلامت، خانههای بهداشت در روستاها و پایگاههای سلامت در شهرها فعال هستند و انتظار ما این است که مدارس ارتباط مؤثر و مستمری با این مراکز داشته باشند.
وی افزود: بسیاری از خدمات مراقبتی و پیشگیرانهای که در مراکز خدمات جامع سلامت ارائه میشود، حتی در مطبهای خصوصی نیز به این شکل جامع و مبتنی بر استانداردهای روز جهانی در دسترس نیست. این خدمات شامل ارزیابی سلامت، خطرسنجی بیماریهای قلبیعروقی و محاسبه ریسک سکته قلبی و مغزی در 10 سال آینده است که بهصورت رایگان و بر اساس مصاحبه، بررسی سابقه خانوادگی و شاخصهای بینالمللی انجام میشود.
سرپرست معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با دعوت از مدیران و عوامل مدارس برای معرفی این خدمات به خانوادهها تصریح کرد: ضروری است دانشآموزان، والدین و حتی کارکنان مدارس برای بهرهمندی از این خدمات به مراکز سلامت مراجعه کنند تا پیشگیری از بیماریها جایگزین درمانهای پرهزینه شود.
میرمعینی با تأکید بر ضرورت تشکیل منظم «شورای سلامت مدرسه» گفت: این شوراها پل ارتباطی میان مدارس و مراکز بهداشتی هستند و در آنها مشکلات مرتبط با سلامت دانشآموزان، بهداشت محیط مدرسه و عوامل مؤثر بر ارتقای سلامت بررسی میشود. انتظار داریم این شوراها بهصورت فصلی و با همکاری جدی مدارس برگزار شوند.
وی در ادامه به ارزیابی سلامت دانشآموزان در مقاطع حساس تحصیلی اشاره کرد و افزود: مراجعه دانشآموزان در پایههای تعیینشده به مراکز سلامت و تکمیل فرمهای مربوطه باید بهعنوان بخشی از فرآیند ثبتنام جدی گرفته شود، چراکه در این مسیر میتوان بیماریهایی مانند دیابت، مشکلات اسکلتی ـ عضلانی و سایر اختلالات پنهان را در مراحل اولیه شناسایی کرد.
سرپرست معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به نقش مکملها در پیشگیری از بیماریها، بهویژه اماس، گفت: ویتامین D یکی از عوامل مهم در کاهش ریسک ابتلا به اماس است. با وجود چالشهای اعتباری، تأمین مکمل ویتامین D و قرص آهن برای دانشآموزان انجام میشود، اما مصرف منظم این مکملها نیازمند همراهی جدی مدارس و توجیه والدین و دانشآموزان است.
میرمعینی همچنین نسبت به وضعیت تغذیه در مدارس هشدار داد و افزود: با وجود نظارتها، همچنان در برخی مدارس مواد غذایی ناسالم در پایگاههای تغذیه عرضه میشود. مدیران مدارس، مراقبان سلامت و سایر عوامل باید با الگوسازی و نظارت مستمر، از تداوم این روند جلوگیری کنند.
وی استفاده از ظرفیت فضای مجازی و جلسات حضوری مدارس را برای آموزش خانوادهها ضروری دانست و گفت: مدارس میتوانند نقش مهمی در مقابله با اطلاعات نادرست حوزه سلامت که در فضای مجازی منتشر میشود، ایفا کنند و منابع آموزشی معتبر را در اختیار والدین قرار دهند.
سرپرست معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با انتقاد از کمتوجهی به ساعات ورزش در مدارس اظهار کرد: فعالیت بدنی، حتی در حد حرکات کششی ساده در کلاس یا زنگهای استراحت، تأثیر مستقیمی بر سلامت اسکلتی، کاهش خستگی، افزایش هوشیاری و شکلگیری نگرش مثبت نسبت به ورزش دارد و نباید نادیده گرفته شود.
میرمعینی در پایان با اشاره به خدمات سلامت روان در مراکز بهداشتی گفت: برای دانشآموزانی که با مشکلات روحی و روانی مواجه هستند، نیازی به مراجعه فوری به مراکز خصوصی نیست. در اغلب مراکز خدمات جامع سلامت، خدمات مشاوره روان ارائه میشود و در موارد پیچیدهتر نیز مرکز تخصصی «سراج» در همدان آماده ارائه خدمات درمانی و مراقبتی است.
سخنان سرپرست معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان نشان داد که پیشگیری، آموزش و استفاده از ظرفیتهای موجود شبکه بهداشت، نقش کلیدی در ارتقای سلامت دانشآموزان و کاهش ریسک بیماریهایی مانند اماس دارد. تأکید بر همکاری ساختارمند مدارس با مراکز سلامت، از ارزیابیهای دورهای تا تغذیه، ورزش و سلامت روان، میتواند زمینهساز نسلی سالمتر و آگاهتر در آینده باشد.
این رویکرد، مدارس را از یک فضای صرفاً آموزشی به یکی از مهمترین پایگاههای ارتقای سلامت عمومی تبدیل میکند؛ مسیری که تحقق آن نیازمند همت مشترک آموزشوپرورش، نظام سلامت و خانوادههاست.
برگزاری همایش آگاهیبخشی بیماری اماس در همدان نشان داد که نگاه پیشگیرانه و آموزشمحور، همچنان یکی از خلأهای مهم نظام سلامت و آموزش کشور است. تأکید بر نقش مدارس بهعنوان نقطه آغاز تغییر نگرش و رفتار، همسو با رویکردهای علمی و تجربههای موفق جهانی، میتواند در بلندمدت از افزایش بروز بیماریهای مزمن از جمله اماس جلوگیری کند.
این همایش همچنین بر ضرورت همافزایی میان آموزشوپرورش و نظام سلامت تأکید کرد؛ مسیری که اگر بهصورت مستمر و برنامهریزیشده دنبال شود، میتواند به تربیت نسلی سالمتر، آگاهتر و توانمندتر منجر شود و آیندهای پایدارتر برای جامعه رقم بزند.
انتهای پیام/