به گزارش خبرگزاری تسنیم از قزوین، در اقتصاد، کالاها و خدمات نقش‌های متفاوتی در فرآیند تولید و مصرف ایفا می‌کنند و هر کدام تأثیر خاصی بر قیمت‌ها، تورم و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی دارند. برخی کالاها مستقیماً برای استفاده مصرف‌کننده نهایی تولید می‌شوند و برخی دیگر به عنوان مرحله‌ای از فرآیند تولید عمل می‌کنند و در نهایت به کالاهای نهایی تبدیل می‌شوند. شناخت این تفاوت‌ها برای تحلیل حرکت بازار و پیش‌بینی تغییرات اقتصادی اهمیت زیادی دارد.

علاوه بر این، کالاهای سرمایه‌ای بخش مهمی از زنجیره تولید را تشکیل می‌دهند. این کالاها شامل ماشین‌آلات، تجهیزات و ابزارهای تولیدی هستند که به تولید کالاهای دیگر کمک می‌کنند و نقش آن‌ها در فرآیند اقتصادی، جدا از کالاهای مصرفی و واسطه‌ای، تعیین‌کننده است. بررسی این نقش‌ها، سیاست‌گذاران و تولیدکنندگان را در برنامه‌ریزی دقیق‌تر یاری می‌کند.

در گفت‌وگو با یک کارشناس بازار سرمایه، تلاش کردیم به این موضوع بپردازیم تا روشن شود چگونه کالاهای واسطه‌ای، مصرفی و سرمایه‌ای در زنجیره تولید و توزیع اثر می‌گذارند و تغییرات قیمت آن‌ها چگونه بر زندگی روزمره مردم و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی تأثیر می‌گذارد. این بحث کمک می‌کند تا سازوکارهای اقتصادی پشت افزایش قیمت‌ها و تورم بهتر درک شود و اهمیت برنامه‌ریزی دقیق برای تولیدکنندگان و سیاست‌گذاران روشن شود.

مصطفی صفاری، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در قزوین با تشریح تفاوت‌های اساسی بین کالاهای واسطه‌ای، کالاهای مصرفی و کالاهای سرمایه‌ای اظهار کرد: اهمیت این دسته‌بندی‌ها را در برنامه‌ریزی اقتصادی و پیش‌بینی تورم می‌توان مورد بررسی قرار داد.

وی افزود: وقتی شما یک خودرو خریداری می‌کنید، برای خودتان این خودرو کالای نهایی و مصرفی محسوب می‌شود، چون عملاً برای استفاده شخصی آن را خریداری کرده‌اید. اما اگر یک کارخانه خودروسازی همین خودرو را تولید می‌کند، مواد اولیه‌ای که برای ساخت آن استفاده می‌شود، مثل قطعات مختلف، فولاد و لاستیک، کالاهای واسطه‌ای هستند. این کالاها به خودی خود مصرفی نیستند، بلکه به منظور تولید کالای نهایی جمع‌آوری و پردازش شده‌اند.

وی افزود: جالب است که همین خودرو وقتی به یک آژانس مسافرتی فروخته می‌شود، دیگر برای مصرف شخصی نیست، بلکه به عنوان کالای سرمایه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. آژانس از آن خودرو برای ارائه خدمات حمل‌ونقل استفاده می‌کند و از این طریق درآمد کسب می‌کند بنابراین همان کالای نهایی که برای مصرف‌کننده، کالای مصرفی است، برای شرکت آژانس، کالای سرمایه‌ای محسوب می‌شود.

صفاری با بیان اینکه چگونه کالاهای واسطه‌ای در زنجیره تولید نقش حیاتی دارند تشریح کرد: مثلاً نان مصرفی که ما می‌خریم، حاصل یک زنجیره طولانی از کالاهای واسطه‌ای است، ابتدا کشاورز گندم را می‌کارد، این گندم به آسیاب می‌رود و آسیابان آن را به آرد تبدیل می‌کند، سپس نانوا با استفاده از آرد، نان تولید می‌کند، در این میان گندم و آرد کالاهای واسطه‌ای هستند و تنها زمانی که نان به دست مصرف‌کننده می‌رسد، کالای نهایی و مصرفی محسوب می‌شود.

وی در ادامه به ارتباط این موضوع با تغییرات قیمت و تورم پرداخت و بیان کرد: وقتی هزینه تولید کالاهای واسطه‌ای افزایش پیدا کند، مثل افزایش قیمت شیر در تولید لبنیات، این افزایش هزینه در نهایت به کالای نهایی منتقل می‌شود و مصرف‌کننده آن را می‌پردازد. به همین دلیل شاخص تورم مصرف‌کننده بیشترین بازتاب را در زندگی روزمره مردم دارد و شاخص قیمت تولیدکننده معمولاً زودتر تغییرات را نشان می‌دهد. اگر تولیدکننده با افزایش قیمت مواد اولیه مواجه شود، پس از مدتی این افزایش به کالاهای نهایی منتقل می‌شود و قیمت‌ها در بازار مصرف‌کننده بالا می‌رود.

صفاری در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان تغییرات قیمت کالاهای واسطه‌ای و مصرفی را مهار کرد، توضیح داد: کنترل قیمت‌ها نیازمند مدیریت همزمان عرضه و تقاضاست. از یک طرف تولیدکننده باید بتواند مواد اولیه را با قیمت مناسب تهیه کند و هزینه تولید را کنترل کند از طرف دیگر قدرت خرید مصرف‌کننده باید حفظ شود تا تقاضا برای کالاهای نهایی کاهش پیدا نکند. برای مثال در ایام جشن‌ها مثل شب یلدا، افزایش نجومی قیمت خدمات پذیرایی نشان می‌دهد که هزینه تولید بالا رفته، اما تقاضا ممکن است کاهش یابد، زیرا قدرت خرید مردم محدود است.

وی اضافه کرد: یکی از نکات مهم برای برنامه‌ریزی اقتصادی و تصمیم‌گیری‌های مالیاتی، توجه به این دسته‌بندی‌هاست. وقتی دولت یا بانک مرکزی می‌خواهد تورم را پیش‌بینی یا کنترل کند، باید هم شاخص قیمت تولیدکننده و هم شاخص قیمت مصرف‌کننده را بررسی کند تا تغییرات هزینه تولید و تأثیر آن بر مصرف‌کننده را درک کند، همچنین افزایش نرخ ارز نمونه‌ای از اتفاقاتی است که ابتدا بر کالاهای واسطه‌ای تأثیر می‌گذارد و سپس به کالاهای مصرفی منتقل می‌شود.

صفاری در پایان تأکید کرد: درک تفاوت کالاهای واسطه‌ای، مصرفی و سرمایه‌ای نه تنها برای تحلیل اقتصادی اهمیت دارد، بلکه برای تصمیم‌گیری‌های تولیدکنندگان، برنامه‌ریزی مالی، سیاست‌های یارانه‌ای و تنظیم مالیات‌ها نیز حیاتی است. با نگاه دقیق به این شاخص‌ها می‌توان مسیر تولید، مصرف و حتی کنترل تورم را بهتر مدیریت کرد.

انتهای پیام/