به گزارش خبرگزاری تسنیم از کردستان، تولید ماهی زینتی در جهان امروز یک صنعت سودآور، صادرات‌محور و رقابتی است؛ صنعتی که با برنامه‌ریزی دقیق، به منبع پایدار ارزآوری و اشتغال تبدیل شده است. اما در ایران، این حوزه بیش از آنکه صنعت باشد، به مجموعه‌ای از آمارهای تکرارشونده و گزارش‌های بی‌خروجی شباهت دارد.

طی سال‌های گذشته بارها از ظرفیت‌های بالای کشور در تولید آبزیان، به‌ویژه ماهیان زینتی، سخن گفته شده، اما سهم ایران از بازار جهانی همچنان ناچیز مانده است. این شکاف و فاصله معنادار میان «ظرفیت اعلامی» و «حضور واقعی در بازار»، نشانه‌ای روشن از ضعف سیاست‌گذاری و نبود نگاه توسعه‌محور در این بخش است.

استان کردستان نیز با وجود منابع آبی، نیروی انسانی مستعد و امکان توسعه مشاغل خرد، گرفتار همان الگوی ناکارآمد ملی است؛ تولید انجام می‌شود، اما مسیر فروش، صادرات و ارزش‌آفرینی روشن و مشخص نیست؛ نتیجه، انباشت تولید بدون تضمین بازار و افزایش ریسک برای فعالان و تولیدکنندگان این حوزه است.

مسئولان حوزه شیلات استان معمولاً با تکیه بر اعداد و ارقام تولید، تصویری موفق از عملکرد ارائه می‌دهند؛ رویکردی کمّی که به‌جای پاسخ به ضعف‌ها، پشت عددها پنهان می‌شود.

پرسش‌های بی‌پاسخ روشن‌اند: این تولید چگونه و کجا فروخته می‌شود؟ چه سهمی از آن صادر می‌شود؟ سهم تولیدکننده خرد چیست و چه میزان درآمد پایدار برای تولیدکنندگان ایجاد کرده  است؟ و نقش مدیریت شیلات در ساخت زنجیره ارزش کجاست؟

اظهارات اخیر مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهاد کشاورزی کردستان درباره تولید سالانه بیش از یک میلیون قطعه ماهی زینتی، بار دیگر همین تناقض را برجسته کرده است؛ عددها پررنگ‌اند، اما خروجی اقتصادی و برنامه آینده مبهم است.

مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهاد کشاورزی کردستان اعلام کرده است؛ سالانه بیش از یک میلیون قطعه ماهی زینتی در واحدهای صنعتی و خانگی استان تولید و روانه بازارهای داخلی و خارجی می‌شود؛ عددی امیدوارکننده که بدون شفافیت درباره بازار و صادرات، قابلیت راستی‌آزمایی ندارد.

نگین مرادنژاد همچنین از فعالیت 253 مزرعه پرورش ماهیان سردآبی در استان خبر داده که در قالب سه مجتمع و مزارع خرد و منفرد، سالانه پنج هزار و 504 تن ماهی تولید می‌کنند. به گفته وی، یک واحد پرورش ماهی در قفس با ظرفیت 50 تن و 10 مزرعه گرمابی با تولید 23 تن در سال نیز فعال است و مجموع تولید آبزی‌پروری کردستان را به پنج هزار و 577 تن رسانده است.

اما در این آمارها، پاسخ روشنی به سرنوشت فروش، سهم صادرات، درآمد تولیدکننده و نقش سیاست‌گذاری دیده نمی‌شود. تولید بدون بازار پایدار، بدون برند، بدون بسته‌بندی و بدون شبکه توزیع، عملاً «خام‌فروشی پنهان» است؛ مسیری که ارزش افزوده را می‌سوزاند و ریسک را به حلقه ضعیف‌تر منتقل می‌کند.

تمرکز بر «ظرفیت فعلی» و تکرار سالانه اعداد، به‌جای ترسیم افق رشد، نشان می‌دهد مدیریت این حوزه در سطح گزارش‌دهی متوقف مانده است. وقتی ظرفیت سال‌ها ثابت می‌ماند، یعنی برنامه‌ای برای توسعه وجود ندارد؛ حتی اگر عددها بزرگ به نظر برسند.

واقعیت غیرقابل انکار این است که شیلات کردستان در حوزه ماهیان زینتی، بیش از آنکه با کمبود ظرفیت مواجه باشد، با بحران مدیریت توسعه روبه‌روست. تولید میلیونی زمانی معنا دارد که به بازار پایدار، صادرات واقعی و امنیت اقتصادی تولیدکننده منجر شود؛ نه اینکه صرفاً به‌عنوان عددی در گزارش‌ها تکرار شود.

واقعیت این است که شیلات کردستان با بحران «تولید بدون جهت» مواجه است؛ جایی که عددها بزرگ‌اند، اما خروجی اقتصادی نامشخص. اعلام تولید میلیونی ماهی زینتی تا زمانی که به بازار پایدار، صادرات واقعی و افزایش درآمد تولیدکننده نینجامد، نه دستاورد که نشانه توقف مدیریت در سطح آمار است. پاسخ ندادن به پرسش‌های روشن درباره بازار، صادرات و سهم بهره‌برداران، یک خلأ فنی نیست؛ مسئولیت مستقیم مدیریتی است. توسعه با تکرار عددها ساخته نمی‌شود؛ با تصمیم، برنامه و پاسخگویی ساخته می‌شود.

سؤال اینجاست؛ 1. از بیش از یک میلیون قطعه ماهی زینتی تولیدی، چه میزان به فروش قطعی رسیده و چه سهمی واقعاً صادر شده است؟ 2. برنامه مشخص شیلات استان برای ایجاد بازار پایدار و زنجیره ارزش ماهیان زینتی چیست و در چه بازه زمانی اجرا می‌شود؟ 3. سهم واقعی تولیدکنندگان خرد و خانگی از این تولید میلیونی چقدر است و چه حمایتی فراتر از آمار به آن‌ها ارائه شده است؟

تولید بدون برند، بدون بسته‌بندی و بدون شبکه توزیع؛ عملاً «خام‌فروشی پنهان» است. تا زمانی که مدیران این حوزه به ارائه آمار بسنده کنند و درباره ضعف بازاریابی، نبود برنامه صادراتی و حمایت ناکافی از تولیدکنندگان پاسخ روشنی ندهند، این بخش در همان دور باطل باقی خواهد ماند. توسعه در شیلات، با تکرار عددها اتفاق نمی‌افتد؛ با شفافیت، پاسخگویی و تصمیم‌های اجرایی سخت ساخته می‌شود. نبود این مؤلفه‌ها، مسئولیتی است که دیگر نمی‌توان آن را پشت آمار پنهان کرد.

انتهای پیام/481