به گزارش خبرگزاری تسنیم از سمنان،بحران کم‌آبی در سال‌های اخیر به یکی از جدی‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی و اجتماعی ایران تبدیل شده است؛ چالشی که بنا بر گزارش‌های رسمی، بخش عمده‌ای از پهنه کشور را درگیر کرده و آثار آن به‌ویژه در استان‌های کم‌بارش و کویری به‌روشنی قابل مشاهده است. کاهش بارندگی، تداوم خشکسالی‌های پی‌درپی و افت منابع آب زیرزمینی، زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار داده است.

سمنان در کانون تنش آبی؛ افت بارش و فشار بر منابع زیرزمینی

استان سمنان به‌عنوان یکی از مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور، سال‌هاست با تنش شدید آبی مواجه است و در برخی شهرستان‌ها و بخش‌های روستایی، تأمین آب شرب به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم و مسئولان تبدیل شده است. آمارها نشان می‌دهد میزان بارش در این استان در مقایسه با میانگین بلندمدت کاهش قابل توجهی داشته و همین مسئله فشار مضاعفی بر منابع محدود آب وارد کرده است.

بیارجمند و خارتوران؛ روایت روستاهایی در خط مقدم خشکسالی

در این میان، بخش بیارجمند از توابع شهرستان شاهرود و به‌ویژه روستاهای واقع در منطقه خارتوران، از جمله نقاطی هستند که پیامدهای خشکسالی را به‌صورت ملموس‌تری تجربه می‌کنند. پراکندگی جمعیت، فاصله زیاد از مراکز تأمین آب و محدودیت زیرساخت‌های آبرسانی باعث شده است برخی روستاها برای تأمین آب شرب، وابستگی بالایی به آبرسانی سیار داشته باشند.

پیامدهای اجتماعی کم‌آبی؛ از آبرسانی سیار تا تهدید مهاجرت روستایی

کمبود آب در این مناطق تنها یک مسئله زیرساختی نیست، بلکه مستقیماً با کیفیت زندگی، سلامت خانوارها و حتی ماندگاری جمعیت در روستاها گره خورده است. در چنین شرایطی، هرگونه اختلال در روند تأمین آب می‌تواند زندگی روزمره مردم را با دشواری‌های جدی مواجه کند و آسیب‌پذیری جوامع محلی را افزایش دهد.

در پاسخ به این وضعیت، اجرای طرح‌های حمایتی و امدادی با محوریت کاهش تنش آبی، بیش از گذشته اهمیت یافته است. طرح «صلح آبی» یکی از این اقدامات است که با هدف کمک به مدیریت مصرف و ذخیره‌سازی آب در مناطق کم‌برخوردار طراحی شده و تلاش دارد بخشی از نیازهای فوری روستاهای درگیر خشکسالی را پوشش دهد.

طرح صلح آبی؛ پاسخ امدادی به نیاز فوری روستاهای کم‌برخوردار

اجرای این طرح در روستاهای منطقه خارتوران بخش بیارجمند، در واقع نمادی از رویکرد حمایتی و انسان‌دوستانه برای عبور از شرایط دشوار کم‌آبی است؛ رویکردی که اگرچه راه‌حلی کوتاه‌مدت محسوب می‌شود، اما می‌تواند در کاهش فشارهای معیشتی و افزایش تاب‌آوری ساکنان این مناطق نقش مؤثری ایفا کند.

حسین درخشان،مدیرعامل جمعیت هلال احمراستان سمنان،در گفت وگوبا خبرنگار تسنیم در سمنان، اظهار داشت: این طرح در راستای مسئولیت‌های اجتماعی و امدادی جمعیت هلال احمر و با تمرکز بر مناطق درگیر کم‌آبی به مرحله اجرا درآمده است تا بخشی از نیازهای فوری مردم این روستاها پاسخ داده شود.

وی افزود: در قالب اجرای طرح صلح آبی، تانکرهای ذخیره آب با ظرفیت 300 لیتر تهیه و میان ساکنان روستاهای هدف توزیع شد تا امکان ذخیره‌سازی و مدیریت بهتر آب برای خانوارها فراهم شود.

درخشان خاطرنشان کرد: روستاهای خارتوران، تلخاب، کلاته هیزمی و نور به‌عنوان مناطق محروم و در معرض پیامدهای شدید خشکسالی، در اولویت اجرای این طرح قرار گرفتند.

وی تصریح کرد: کمبود منابع آبی در این مناطق، زندگی روزمره مردم را با چالش‌های جدی مواجه کرده و هلال احمر تلاش دارد با اجرای چنین طرح‌هایی، بخشی از این مشکلات را به‌صورت کوتاه‌مدت کاهش دهد.

مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان سمنان یادآور شد: اجرای طرح صلح آبی با مشارکت نیروهای داوطلب و همکاری نهادهای محلی انجام شده و تداوم آن در سایر مناطق نیازمند نیز در دستور کار قرار دارد.

وی تأکید کرد: حمایت از جوامع روستایی آسیب‌پذیر در برابر خشکسالی، از اولویت‌های هلال احمر است و این جمعیت در حد توان، اقدامات حمایتی و امدادی خود را در این مسیر ادامه خواهد داد.

از همین رو، بحران کم‌آبی در ایران طی سال‌های اخیر از یک هشدار کارشناسی عبور کرده و به واقعیتی ملموس در زندگی روزمره مردم تبدیل شده است. کاهش چشمگیر بارندگی، افزایش دمای هوا و تداوم خشکسالی‌های پیاپی موجب شده است بخش قابل توجهی از منابع آب سطحی و زیرزمینی کشور با افت جدی مواجه شود؛ روندی که تبعات آن اکنون در مناطق خشک و کم‌برخوردار با شدت بیشتری نمایان است.

استان سمنان به دلیل موقعیت جغرافیایی و اقلیم خشک، از جمله مناطقی است که بیشترین فشار ناشی از این شرایط را تحمل می‌کند. کاهش بارش‌ها نسبت به میانگین بلندمدت، افت سطح آب‌های زیرزمینی و افزایش وابستگی به آبرسانی سیار، نشان‌دهنده عمق بحران آب در این استان است؛ بحرانی که به‌ویژه در مناطق روستایی، معیشت و سلامت خانوارها را تحت تأثیر قرار داده است.

در این میان، بخش بیارجمند شهرستان شاهرود و روستاهای منطقه خارتوران به‌عنوان نقاطی کم‌برخوردار، نمونه‌ای روشن از پیامدهای خشکسالی مزمن به شمار می‌روند. محدودیت زیرساخت‌های آبرسانی، پراکندگی جغرافیایی روستاها و فاصله از منابع پایدار آب، باعث شده است تأمین آب شرب در این مناطق به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های مردم و مسئولان تبدیل شود.

ضرورت نگاه بلندمدت؛ مدیریت پایدار آب فراتر از اقدامات مقطعی

بر اساس گزارش‌ها، هزاران روستا در سراسر کشور در شرایط تنش آبی قرار دارند و بخش قابل توجهی از آن‌ها برای تأمین آب شرب به تانکرهای سیار وابسته‌اند. این وضعیت، علاوه بر افزایش هزینه‌ها، خطر مهاجرت روستاییان و خالی شدن سکونتگاه‌های مرزی و کم‌جمعیت را نیز تشدید کرده و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای به همراه دارد.

در چنین شرایطی، اجرای طرح‌های حمایتی و امدادی با رویکرد کاهش تنش آبی، اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. طرح «صلح آبی» در روستاهای بیارجمند، نمونه‌ای از این اقدامات است که با هدف تأمین حداقلی نیازهای فوری مردم و کمک به مدیریت و ذخیره‌سازی آب، در دستور کار قرار گرفته و تلاش دارد فشارهای ناشی از کمبود آب را تا حدی کاهش دهد.

با وجود اثرگذاری کوتاه‌مدت این‌گونه طرح‌ها، کارشناسان تأکید دارند که مقابله ریشه‌ای با بحران آب نیازمند برنامه‌ریزی جامع، اصلاح الگوی مصرف، بهینه‌سازی زیرساخت‌ها و مدیریت یکپارچه منابع آبی در سطح ملی و استانی است. بدون چنین رویکردی، اقدامات مقطعی نمی‌تواند پاسخگوی عمق بحران باشد.

در مجموع، اجرای طرح صلح آبی در روستاهای منطقه خارتوران را می‌توان گامی حمایتی و ضروری در شرایط اضطراری دانست؛ اقدامی که اگرچه بخشی از مشکلات فوری را کاهش می‌دهد، اما هم‌زمان ضرورت توجه جدی‌تر به راهکارهای پایدار و بلندمدت برای مدیریت بحران آب در استان سمنان و سراسر کشور را بیش از پیش یادآور می‌شود.

انتهای پیام/363/.