به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمان، قنات جهانی گوهرریز جوپار، یکی از مهم‌ترین میراث‌های آبی ایران که در فهرست یونسکو به ثبت رسیده، در پی بارندگی‌های اخیر و سیلاب‌های ناشی از آن، با تهدید جدی مواجه شد. به رغم هشدارهای متعدد کارشناسان و مسئولان در خصوص خطرات ناشی از هدایت نادرست آب‌های سطحی و نشست پشته قنات، اقدامات پیشگیرانه کافی در این زمینه انجام نشده بود. این کوتاهی‌ها و ترک فعل‌ها باعث شدند تا در زمان بحران، آسیب‌های جدی به این اثر تاریخی وارد آید. در پی این وضعیت، حبیب‌الله خنجری، فرماندار کرمان، به همراه کارشناسان، از قنات گوهرریز بازدید کرد و اقدامات اضطراری برای بازگشت جریان آب به مسیر اصلی را آغاز کرد.

همزمان، فرناز فرهی‌مقدم، سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمان، نیز از آغاز مداخلات فوری برای جلوگیری از تخریب قنات خبر داد. با این حال، آنچه که در این بحران بیش از همه به چشم می‌آید، عدم توجه به هشدارهای قبلی و نبود اقدامات جدی برای پیشگیری از چنین اتفاقاتی است. حالا مسئولان استان در تلاش‌اند تا با اتخاذ تصمیمات فوری و بلندمدت، از آسیب‌های بیشتر به این میراث جهانی جلوگیری کنند.

سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمان از اجرای اقدامات اضطراری برای حفاظت از قنات جهانی گوهرریز جوپار خبر داد؛ قناتی که در پی بارندگی‌های اخیر و هدایت نامناسب سیلاب‌ها، با خطر نشست و تخریب مواجه شده بود. اگرچه با مداخلات فوری، جریان آب قنات به مسیر اصلی خود بازگشته، اما تکرار این بحران بار دیگر ضعف مدیریت آب‌های سطحی و تهدید جدی این میراث جهانی را آشکار کرده است.

تهدید دوباره یک میراث جهانی پس از بارندگی‌های اخیر

فرناز فرهی‌مقدم، سرپرست معاون میراث‌فرهنگی استان کرمان، با اشاره به بروز مشکلات جدی در قنات تاریخی و جهانی گوهرریز جوپار اظهار داشت: بارندگی‌های اخیر و روان شدن سیلاب‌ها، در کنار هدایت نادرست آب‌های سطحی، موجب نشست پشته قنات و افزایش احتمال آسیب به این اثر ارزشمند شده است.

قنات گوهرریز، به‌عنوان یکی از قنوات ثبت‌شده جهانی و نمونه‌ای شاخص از میراث آبی ایران، طی سال‌های گذشته بارها در معرض تهدید عوامل طبیعی و انسانی قرار گرفته و هر بار با اقدامات مقطعی از بروز خسارات گسترده جلوگیری شده است.

آغاز اقدامات اضطراری برای جلوگیری از تخریب

سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی کرمان با بیان اینکه خطر تخریب جدی بوده است، گفت: به‌منظور پیشگیری از آسیب‌های احتمالی، از عصر روز گذشته اقدامات اضطراری و فوری در محل قنات آغاز شد.

به گفته وی این اقدامات با هدف مهار جریان‌های مخرب آب و کاهش فشار وارده بر سازه قنات انجام شده و نتایج اولیه آن مثبت بوده است.

فرهی‌مقدم با اشاره به آخرین وضعیت قنات گوهرریز افزود: خوشبختانه در حال حاضر، جریان آب قنات به مسیر اصلی خود بازگشته و خطر تخریب‌های احتمالی تا حد زیادی مهار شده است؛ با این حال، کارشناسان معتقدند که این وضعیت همچنان شکننده است و در صورت تداوم بارندگی یا مدیریت نادرست آب‌های سطحی، احتمال بروز دوباره بحران وجود دارد.

هشدارهایی که جدی گرفته نشد

سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی کرمان با نگاهی انتقادی به ریشه این مشکل تصریح کرد: این مسئله ناشی از هدایت نامناسب رودخانه‌های فصلی در مسیر عبور از روی قنات است؛ موضوعی که پیش‌تر نیز طی چند نوبت از سوی مدیر پایگاه قبلی قنات، تذکرات لازم برای اصلاح مسیر آن داده شده بود.

این اظهارات نشان می‌دهد که بخشی از بحران فعلی، نتیجه بی‌توجهی به هشدارهای کارشناسی و تعلل در اصلاح زیرساخت‌های مرتبط با مدیریت سیلاب‌ها بوده است.

ضرورت تصمیمات پایدار؛ نه اقدامات مقطعی

فرهی‌مقدم با تأکید بر حساسیت شرایط موجود و احتمال تکرار سیلاب‌ها اعلام کرد: مقرر شده است جلسه‌ای اضطراری با حضور مسئولان ذی‌ربط برگزار شود تا تصمیمات جدی‌تر و پایدار برای رفع چالش‌ها و تثبیت وضعیت قنات اتخاذ شود.

وی تأکید کرد که حفاظت از قنات‌های جهانی صرفاً با اقدامات موقتی امکان‌پذیر نیست و نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت و هماهنگی بین‌بخشی است.

میراث آبی زیر سایه ضعف مدیریت

سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی کرمان در پایان خاطرنشان کرد: حفاظت و صیانت از قنوات جهانی و تاریخی، به‌عنوان بخش مهمی از میراث آبی کشور، مستلزم مدیریت اصولی مسیر آب‌های سطحی و تعامل و همکاری جدی دستگاه‌های مرتبط است.

قنات گوهرریز جوپار، امروز اگرچه از یک بحران عبور کرده، اما همچنان در معرض تهدید است؛ تهدیدی که بیش از آنکه طبیعی باشد، ریشه در ضعف تصمیم‌گیری و نبود اقدامات پیشگیرانه پایدار دارد. تداوم این روند می‌تواند یکی از ارزشمندترین میراث‌های جهانی استان کرمان را با خطرات جدی‌تری مواجه کند.

انتهای پیام/511/