به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، یلدای امسال در حالی فرا می‌رسد که تورم و گرانی‌های اخیر، خرید خوراکی‌ها و آجیل شب یلدا را تحت تأثیر قرار داده است. بسیاری از خانواده‌ها مجبور شده‌اند بودجه خود را محدود کنند و سفره‌های شب چله کوچک‌تر از سال‌های گذشته چیده شوند. با این حال، مردم همدان بر این باورند که یلدا چیزی فراتر از خرید و تجملات است و حتی در شرایط دشوار اقتصادی، گردهمایی خانواده‌ها و بزرگ‌ترها، خواندن حافظ و شاهنامه و گذراندن ساعاتی همراه با مهربانی و محبت، ارزش واقعی این شب را تشکیل می‌دهد.

گذشته و امروز یلدا در همدان تفاوت‌های مشهودی دارد. در گذشته، مردم بیشتر کشاورز و خودکفا بودند و محصولات تابستانی و باغات خود را برای زمستان ذخیره می‌کردند. به همین دلیل برگزاری شب چله ساده و بدون دغدغه بود و خریدهای بازار نقش کم‌رنگی در سفره داشتند. اما امروزه، با وابستگی بیشتر به بازار و افزایش قیمت‌ها، حتی خرید خوراکی‌های ساده‌ای مانند انار، هندوانه و آجیل هم برای برخی خانواده‌ها تبدیل به چالشی جدی شده است و این تغییرات اقتصادی به وضوح در آداب و رسوم شب یلدا تأثیر گذاشته است.

با وجود همه محدودیت‌ها، سنت گردهمایی و دورهمی هنوز پابرجاست. مردم می‌گویند هرچند سفره‌ها کوچک‌تر شده و خریدهای مفصل ممکن نیست، اما هنوز ارزش واقعی یلدا که همان محبت، صمیمیت و جمع شدن کنار بزرگ‌ترهاست، حفظ شده است. خانواده‌ها سعی می‌کنند حتی در خانه‌های کوچک و با خوراکی‌های محدود، حس و حال شب چله را زنده نگه دارند و یاد و خاطره کرسی‌های قدیمی و جمع‌های گرم دور آن را پاس بدارند.

کارشناسان فرهنگی بر این باورند که کاهش قدرت خرید و تغییر سبک زندگی، باعث شده مردم به سمت ساده‌زیستی و تمرکز بر جنبه‌های معنوی شب یلدا بروند. در واقع، گرانی نتوانسته است پیام اصلی یلدا را از بین ببرد؛ دورهمی، مهربانی و یادآوری سنت‌ها همچنان مهم‌ترین دلیل برگزاری این شب هستند و نشان می‌دهد که ارزش‌های فرهنگی، حتی در شرایط اقتصادی دشوار، پا برجاست و نقش مهمی در اتحاد و همدلی خانواده‌ها دارد.

بازار شب چله امسال نسبت به سال گذشته بسیار ضعیف‌تر و آرام‌تر است. یکی از فروشندگان بازار می‌گوید: قبلاً انار کیلویی 100 تا 150 هزار تومان بود و مردم مرتب برای خرید می‌آمدند. الان قیمت‌ها خیلی بالاتر رفته و مردم مجبورند کمتر خرید کنند و تنها به مقدار کم اکتفا کنند. این تغییر باعث شده ما هم فروش کمتری داشته باشیم و بازار نسبت به سال‌های قبل کم‌رونق‌تر باشد.

یکی از شهروندان با نگرانی درباره محدودیت خریدهایش می‌گوید: دیگر مثل گذشته نمی‌توانیم سفره مفصل بچینیم و خریدهای پرهزینه داشته باشیم، ولی تلاش می‌کنیم صفا و صمیمیت شب یلدا را حفظ کنیم. مهم دور هم بودن است، حتی اگر سفره کوچک باشد و آجیل و میوه‌ها به مقدار کم تهیه شوند.

با وجود شرایط اقتصادی، مردم هنوز به دید و بازدید، حافظ‌خوانی و شاهنامه‌خوانی پایبندند و این شب را فرصتی برای مهربانی و دورهمی می‌دانند. یلدای امسال با ساده‌تر شدن سفره‌ها و کاهش خریدها، نشان می‌دهد که سنت‌ها و ارزش‌های اجتماعی، حتی در شرایط اقتصادی دشوار، پابرجا می‌مانند. مردم همدان با وجود مشکلات مالی، سعی دارند مهربانی، محبت و دورهمی را در شب یلدا حفظ کنند و یاد و خاطره جمع‌های گرم گذشته را زنده نگه دارند.

این شب فراتر از خرید و تجملات، یادآور همدلی و کنار هم بودن است. پیام اصلی یلدا همچنان زنده است و نشان می‌دهد که حتی در سخت‌ترین شرایط، سنت‌های فرهنگی می‌توانند به قوت خود باقی بمانند و ارزش واقعی این شب که اتحاد و محبت میان خانواده‌هاست، همچنان پایدار بماند.

عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در همدان بیان کرد: شب یلدا یا شب چله، جشن باستانی ایرانی با قدمتی حدود 7 هزار ساله، نمادی از تولد نور و غلبه روشنایی بر تاریکی است. این آیین که ریشه در آیین مهرپرستی دارد، با انقلاب زمستانی و بلندترین شب سال ارتباط دارد و به گردهم آمدن خانواده‌ها و روشن کردن آتش یا چراغ معنا می‌دهد.

حسین‌رضا طاهری افزود: از دیرباز، نمادهای خوراکی شب یلدا مانند انار، هندوانه و خشک‌بار نشان‌دهنده برکت، گرما و فراوانی بوده و آیین‌هایی مانند حافظ‌خوانی و شاهنامه‌خوانی، راهی برای انتقال خرد و تجربه از نسل‌های پیشین به نسل‌های بعدی به شمار می‌رفت.

وی تاکید کرد: شب یلدا پیوند مستقیمی با انسجام اجتماعی و خانوادگی دارد؛ گردهمایی و شب‌زنده‌داری نمادی از مقاومت در برابر تاریکی و صله رحم است که در آموزه‌های اسلامی نیز مورد تأکید قرار گرفته است. این جشن، نقش مهمی در حفظ هویت فرهنگی و انتقال ارزش‌ها به نسل‌های آینده ایفا می‌کند.

این پژوهشگر حوزه فلسفه در همدان، با بیان اینکه ثبت شب یلدا در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو در سال 2022، اهمیت این آیین را فراتر از مرزهای ایران نشان می‌دهد، گفت: آیین‌هایی مانند شب یلدا در کشورهای آسیای میانه، قفقاز و میان ایرانیان مهاجر نیز زنده نگه داشته شده و همچنان به عنوان نمادی از آگاهی، پایداری و حرکت به سوی روشنایی ادامه دارد.

انتهای پیام/