گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم ـ دویست و چهارمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهم‌ترین روندها، تحولات و همچنین شخصیت‌ها در غرب آسیا می‌پردازد، روز دوشنبه 1 دی ماه 1404 ضبط و منتشر شد. «منصور براتی»، کارشناس اسرائیل، در این اپیزود تحولات جدید در حوزه کمیسیون حقیقت یاب هفت اکتبر 2023 را بررسی کرده است.

این اپیزود ادامه شماره 183 پادکست در عمق که 27 آبان منتشر شده بود به حساب می‌آید و برای بررسی دقیق‌تر این موضوع می‌توانید ابتدا اپیزود 183 را گوش کنید.

سوالات اصلی این اپیزود عبارتند از:

1- استراتژی جدید نتانیاهو برای فرار از مسئولیت وقایع 7 اکتبر چیست؟
2- واکنش ها نسبت به طرح کابینه برای کمیسیون 7 اکتبر در اسرائیل چیست؟
3- تقابل بر سر موضوع کمیسیون وقایع 7 اکتبر میان ائتلاف نتانیاهو و مخالفان چه اثری بر انتخابات آینده اسرائیل می‌گذارد؟

تصمیم اخیر بنیامین نتانیاهو برای تشکیل کمیسیون موسوم به «تحقیق دولتی» درباره وقایع 7 اکتبر را نمی‌توان صرفاً پاسخی به مطالبه افکار عمومی برای شفاف‌سازی در این باره دانست.

این اقدام، در چارچوب یک راهبرد سیاسی ـ حقوقی برنامه‌ریزی شده قابل فهم است که هدف غایی آن مدیریت پیامدهای سیاسی شکست امنیتی 7 اکتبر و کاهش هزینه مسئولیت‌پذیری شخص نخست‌وزیر و کابینه او است.

در گام نخست، این ابتکار با هدف کنترل زمان عمل می‌کند. تعویق ساختاری در شکل‌گیری و فعالیت کمیسیون به‌گونه‌ای طراحی شده که یافته‌های اولیه آن پیش از انتخابات منتشر نشود؛ امری که عملاً امکان تأثیرگذاری نتایج تحقیق بر افکار عمومی و رفتار رأی‌دهندگان را از بین می‌برد. این رویکرد، نوعی وقت‌کشی نهادی است که در لباس فرآیند قانونی عرضه می‌شود.

ترکیب کمیسیون، که در قالب لایحه‌ای از سوی آریل کالنر، نماینده حزب حاکم لیکود به کنست پیشنهاد شده، به‌ظاهر متوازن اما در عمل به‌شدت مسئله‌ساز است. شش عضو کمیسیون به‌صورت برابر میان ائتلاف حاکم و اپوزیسیون تقسیم شده‌اند، اما در صورت عدم همکاری اپوزیسیون، اختیار تعیین اعضای آن به رئیس کنست واگذار می‌شود؛ بدون آنکه مشخص باشد در صورت تحقق این سناریو رئیس کنست بازهم مجبور به انتصاب نمایندگان عضو اپوزیسیون است یا در این انتخاب آزاد است؟ این سازوکار، در عین حال امکان تسلط ائتلاف حاکم بر محتوای گزارش نهایی کمیسیون را تضمین می‌کند.

بُعد قضایی این طرح حتی از این نیز نگران‌کننده‌تر است. برخلاف رویه تثبیت‌شده در نظام سیاسی رژیم صهیونیستی، نقش دیوان عالی و رئیس آن در تشکیل و هدایت کمیسیون حذف شده است. این حذف، به معنای کنار گذاشتن نظارت قضایی مستقل و تضعیف اعتبار حقوقی نتایج احتمالی تحقیق است.

راهبرد کلیدی دیگر نتانیاهو، تغییر آگاهانه «موضوع» تحقیق است. به‌جای تمرکز بر زنجیره تصمیم‌ها، هشدارها و ناکارآمدی‌های امنیتی منتهی به 7 اکتبر 2023، دامنه بررسی به دهه‌ها قبل گسترش یافته است. در حقیقت در فرمان تشکیل این کمیسیون نتانیاهو درخواست کرده تا از توافقات اسلو در دهه  1990 تا خروج یک‌جانبه اسرائیل از غزه در سال 2005، باید بر روند تحولات پرونده 7 اکتبر اثرسنجی شود.

در این چارچوب، نتانیاهو می‌کوشد حمله 7 اکتبر2023 را نه مسئولیت کابینه خود که آن را ناشی از پیامد اجتناب ناپذیر امتیازدهی‌های تاریخی نخست ویران قبلی این رژیم به گروه‌های فلسطینی حواله دهد.

این تاکتیک، شکلی از تحریف علّی و پیچیده‌سازی عمدی است: انباشتن موضوعات متنوع و بعضاً نامرتبط به‌گونه‌ای که نه امکان تمرکز بر مسئولیت مستقیم فراهم شود و نه دستیابی سریع به نتایج مشخص. حاصل نهایی، فرسایش اهمیت سیاسی موضوع، ایجاد روایت‌های متضاد و بی‌اثر کردن هرگونه اجماع ملی پیش از انتخابات خواهد بود.

اگر اپوزیسیون وارد این بازی شود، عملاً ابزار پیروزی انتخاباتی خود را از دست می‌دهد؛ از همین رو، عدم همکاری آن‌ها نه نشانه لجاجت، بلکه رفتاری عقلانی برای بقا در میدان سیاسی اسرائیل ارزیابی می‌شود.

انتهای پیام/