به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد، حجت‌الاسلام علی خیاط امروز در نشست خبری کنگره بزرگداشت پنجاهمین سال ارتحال آیت الله میلانی که در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد با تشریح پیشینه تاریخی این حوزه اظهار کرد: بر اساس داده‌های تاریخی موجود، بخشی از مجالس علمی و درسی که در آثار و کتب علمای برجسته آن دوره از جمله شیخ صدوق نقل شده، در جوار بارگاه منور حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) برگزار می‌شده و از همان دوران، محوریت علمی حرم مطهر رضوی زمینه‌ساز شکل‌گیری مدارس علمیه و مراکز علمی پیرامون آن شده است.

وی بیان کرد: این حوزه در طول تاریخ خود مسیر رشدی پیوسته و در عین حال پر فراز و نشیب را طی کرده و در مقاطع مختلف، شاهد اوج‌گیری‌ها و گاه افول‌هایی بوده است، اما هیچ‌گاه از حرکت علمی بازنمانده و همواره به‌عنوان یکی از پایگاه‌های اصلی تولید علم دینی شناخته شده است.

مدیر حوزه علمیه خراسان ادامه داد: حوزه علمیه خراسان در سیر تاریخی خود، شخصیت‌های برجسته و تأثیرگذاری را تربیت کرده که هر یک در زمره رجال طراز اول علمی جهان اسلام محسوب می‌شوند؛ از شیخ‌الطائفه محمد بن حسن طوسی، متوفای 460 هجری قمری، تا خواجه نصیرالدین طوسی و دیگر عالمان بزرگی که هر یک در دوره خود، چون ستارگانی درخشان در آسمان علم و فقاهت این حوزه درخشیده‌اند و برخی از آنان منشأ اثر در دیگر حوزه‌های علمی جهان تشیع نیز شده‌اند.

حجت‌الاسلام خیاط با اشاره به شکل‌گیری مکاتب علمی در این حوزه افزود: در دوره‌های مختلف، مکاتب علمی متعددی در حوزه علمیه خراسان پدید آمده، برخی تداوم یافته و برخی دچار افول شده‌اند، اما این حوزه همواره توان بازیابی، نوسازی و بازگشت به اوج را داشته و این ویژگی، نشانه پویایی ذاتی آن است.

وی با تأکید بر نقش تاریخی علما تصریح کرد: علمای بزرگ حوزه علمیه خراسان در طول تاریخ، به‌مثابه ستون‌های استوار دین و حافظان شریعت عمل کرده‌اند و هر یک در زمان خود، وظیفه صیانت از اعتقادات، مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام، احکام اسلامی و حدود الهی را به شایستگی بر عهده داشته‌اند.

مدیر حوزه علمیه خراسان با اشاره به جایگاه مرحوم آیت‌الله العظمی محمدهادی میلانی افزود: در سده اخیر، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های حوزه‌های علمیه، مرحوم آیت‌الله العظمی میلانی رضوان‌الله‌تعالی‌علیه است که به‌عنوان شخصیتی جامع‌الاطراف، هم در عرصه علمی و مرجعیت دینی و هم در حوزه‌های اجتماعی و سیاسی نقش‌آفرینی ممتازی داشته است.

حجت الاسلام خیاط ادامه داد: این مرجع بزرگوار پس از طی مراحل علمی در حوزه علمیه نجف اشرف و حضور علمی در کربلای معلی، با بهره‌گیری از محضر علمای برجسته آن عصر، به سطحی از پختگی علمی و اخلاقی رسید و در ادامه، با دعوت علمای خراسان، اقامت در مشهد مقدس را پذیرفت و در مقطعی حساس، حوزه علمیه خراسان را به یکی از دوره‌های اوج تاریخی خود رساند.

وی  بیان کرد: دوران حضور آیت‌الله العظمی میلانی در مشهد، از درخشان‌ترین مقاطع تاریخ حوزه علمیه خراسان به‌شمار می‌رود؛ دوره‌ای که این مرجع عالی‌قدر، علاوه بر تربیت گسترده طلاب و علما، نقش اجتماعی و سیاسی تعیین‌کننده‌ای نیز ایفا کرد و در بزنگاه‌های مهم تاریخی، در صف نخست علمای اثرگذار قرار گرفت.

مدیر حوزه علمیه خراسان افزود: یکی از برجسته‌ترین جلوه‌های نقش‌آفرینی سیاسی ایشان، مربوط به مقطع تبعید حضرت امام خمینی رضوان‌الله‌تعالی‌علیه به ترکیه است که آیت‌الله میلانی با حضور فعال در جریان تحصن علما و پیگیری‌های گسترده، نقشی تاریخی و ماندگار از خود به‌جای گذاشت.

حجت‌الاسلام خیاط با اشاره به اقدامات تحول‌آفرین این مرجع تقلید تصریح کرد: آیت‌الله العظمی میلانی در عرصه مدیریت حوزه‌های علمیه نیز از شخصیت‌های پیشرو به‌شمار می‌رفت و با تأسیس مدارس علمی متناسب با نیازهای زمان، نقش مهمی در به‌روزرسانی ساختار آموزشی حوزه ایفا کرد.

وی خاطرنشان کرد: شخصیت اخلاقی و معنوی این عالم ربانی، در کنار جایگاه علمی و اجتماعی او، از ویژگی‌های ممتاز ایشان محسوب می‌شود و مجموعه این ابعاد، آیت‌الله العظمی میلانی را به الگویی کم‌نظیر برای طلاب، فضلای حوزه و نسل امروز تبدیل کرده است.

مدیر حوزه علمیه خراسان در پایان گفت: با توجه به ضرورت معرفی الگوهای اصیل علمی و دینی به نسل جوان و طلاب، تصمیم گرفته شد همزمان با پنجاهمین سال درگذشت این عالم بزرگ، همایشی علمی و بزرگداشتی در چهارم دی‌ماه برگزار شود و بخشی از آثار علمی ایشان و مقالات مرتبط با شخصیت و اندیشه‌های این مرجع بزرگوار، گردآوری و منتشر شود؛

کنگره بزرگداشت آیت‌الله العظمی میلانی با تمرکز بر احیای میراث علمی و تمدنی

فرامرز قراملکی،رئیس بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی گفت:با تشریح ابعاد مختلف برگزاری این کنگره اظهارکرد: حدود یک سال پیش، آستان قدس رضوی و حوزه علمیه خراسان با اعتماد کامل، مسئولیت برنامه‌ریزی و برگزاری این رویداد علمی را به مرحوم آیت‌الله رئیسی واگذار کردند تا در مناسبت پنجاهمین سال درگذشت این مرجع عالی‌قدر، بزرگداشتی در شأن جایگاه علمی، معنوی و اجتماعی ایشان برگزار شود.

وی با اشاره به شخصیت جامع آیت‌الله العظمی میلانی بیان کرد: این فقیه برجسته، در وهله نخست عبدی صالح، مخلص و وارسته بود و در مرتبه بعد، مرجعی عالی‌قدر به شمار می‌رفت که در علوم مختلف اسلامی از جمله فقه، اصول، کلام و تفسیر، جایگاهی ممتاز و اثرگذار داشت. افزون بر این، سلوک فردی و معنوی ایشان حاصل تربیت نزد بزرگان اهل سلوک و اهتمام شخصی در تهذیب نفس بود؛ ویژگی‌هایی که در رفتار اجتماعی، مردم‌داری، فروتنی و پیشگامی در حوادث اجتماعی و بحران‌هایی مانند زلزله‌ها جلوه‌گر می‌شد.

رئیس بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی ادامه داد: بزرگداشت آیت‌الله العظمی میلانی صرفاً بزرگداشت یک شخصیت علمی نیست، بلکه گرامیداشت فضیلت علم، اخلاص، تواضع، مردم‌داری و مسئولیت‌پذیری اجتماعی است. این بزرگداشت در واقع پاسداشت سرمایه‌ای تمدنی برای جهان اسلام به شمار می‌رود؛ سرمایه‌ای که باید به درستی شناخته، بازخوانی و به نسل‌های آینده منتقل شود.

قراملکی با اشاره به روند علمی برگزاری کنگره عنوان کرد: در گام نخست، ارزیابی جامعی از تمام فعالیت‌های پیشین مرتبط با آثار و اندیشه‌های آیت‌الله میلانی انجام شد؛ اعم از همایش‌ها، مقالات، کتاب‌ها، سخنرانی‌ها و تقریرات درسی. این مطالعات زمینه شناسایی خلأهای پژوهشی، پرهیز از تکرار و تعیین اولویت‌های علمی را فراهم کرد و فرصت یک‌ساله‌ای برای سیاست‌گذاری دقیق و هدفمند در اختیار دبیرخانه کنگره قرار داد.

وی افزود: در همین راستا، شورای سیاست‌گذاری کنگره با حضور جمعی از اساتید حوزه علمیه خراسان، نمایندگانی از حوزه علمیه قم، دانشگاه‌های کشور از جمله دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه‌های استان فارس و نیز پژوهشگران بنیاد پژوهش‌های اسلامی تشکیل شد. جهت‌گیری اصلی این شورا، احیای میراث علمی و بازخوانی آرا و اندیشه‌های فقهی، اصولی، تفسیری و کلامی آیت‌الله میلانی بوده است.

رئیس بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی بیان کرد: تاکنون بیش از هفت نشست علمی در شهرهای مشهد، تبریز و کربلا برگزار شده و این نشست‌ها با همکاری دانشگاه فردوسی مشهد، حوزه علمیه خراسان، حسینیه‌ها و مراکز علمی همراه بوده است. در جریان این نشست‌ها، نزدیک به سی ارائه علمی توسط اساتید و پژوهشگران داخلی و خارجی ارائه شده است.

قراملکی با اشاره به دستاوردهای مکتوب کنگره گفت: مجموعه مقالات کنگره در قالب سی‌وسه مقاله علمی منتشر شده و افزون بر آن، دوازده عنوان کتاب شامل تقریرات دروس، تحلیل مبانی فکری، تبیین دیدگاه‌ها و بررسی تطبیقی آرا و مواضع علمی آیت‌الله میلانی در دستور کار قرار گرفته و به چاپ رسیده است. همچنین برخی یافته‌های نوین پژوهشی درباره تحولات فکری و علمی ایشان به صورت آثار تصویری و مستند علمی آماده‌سازی شده است.

وی ادامه داد: در مراسم افتتاحیه کنگره، از مجموعه کامل مقالات، کتاب‌ها و آثار تصویری رونمایی خواهد شد. همچنین در حاشیه این رویداد، نمایشگاه بزرگ اسناد، کتاب‌ها و آثار مرتبط با آیت‌الله العظمی میلانی برپا می‌شود تا مخاطبان با ابعاد مختلف زندگی علمی و اجتماعی این مرجع برجسته آشنا شوند.

رئیس بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی با تشریح برنامه‌های اصلی کنگره افزود: افتتاحیه کنگره با قرائت پیام مقام معظم رهبری آغاز می‌شود و پس از آن، شش نشست تخصصی به صورت همزمان و موازی برگزار خواهد شد. هر یک از این نشست‌ها به یکی از محورهای اساسی اندیشه و سلوک علمی آیت‌الله میلانی اختصاص دارد و سخنرانانی از ایران، عراق و سایر کشورها، دیدگاه‌های خود را ارائه خواهند کرد.

قراملکی بیان کرد: این کنگره در نهایت با برگزاری مراسمی در حرم مطهر رضوی و آیین گرامیداشت بر مزار آیت‌الله العظمی میلانی به کار خود پایان می‌دهد. تمامی دستاوردهای علمی، اسناد و آثار تولیدشده نیز به صورت نسخه الکترونیکی در دسترس پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.

وی در پایان با اشاره به ساختار اجرایی کنگره افزود: شورای سیاست‌گذاری، کمیته‌های علمی و اجرایی و ستاد برگزاری با حضور اساتید و پژوهشگران برجسته شکل گرفته و مسئولیت‌های اجرایی بر عهده دبیران علمی و اجرایی کنگره قرار دارد تا این رویداد در تراز علمی و فرهنگی شایسته برگزار شود.

انتهای پیام/282