ضرورت توسعه حمل و نقل پاک در شهرها؛ چالش‌ها و راهکارها

مهدی رعیتی، مدیر عمرانی، زیربنایی و محیط زیست دبیرخانه شورای مناطق آزاد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در قزوین، با بیان اینکه آلودگی هوا و تغییرات شرایط جوی کشور، لزوم توجه جدی به حمل و نقل پاک را بیش از پیش برجسته کرده است، اظهار کرد: حمل و نقل پاک مجموعه‌ای از اقدامات و زیرساخت‌هاست که به محیط زیست و زیست‌بوم آسیب نمی‌رساند و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و مستمر است.

 وی با اشاره به وضعیت موجود کشور در این حوزه افزود: اگرچه سال‌هاست مسئولین از توسعه حمل و نقل پاک سخن می‌گویند، اما در عمل فاصله زیادی بین اهداف اعلام شده و اقدامات اجرایی وجود دارد.

رعیتی ادامه داد: کشور ما هنوز فاقد یک متولی واحد و استراتژی جامع در زمینه حمل و نقل پاک است. تا زمانی که مسئولیت‌ها مشخص نشود و دستگاه‌ها به صورت هماهنگ عمل نکنند، نمی‌توان انتظار عملکرد مثبت و مؤثر داشت. تجربه چند دهه گذشته نشان می‌دهد که اقدامات انجام شده عمدتاً جسته و گریخته بوده و برنامه‌ریزی علمی و عملی برای کاهش آلودگی و توسعه زیرساخت‌ها به شکل مستمر وجود نداشته است.

وی با بیان نمونه‌ای از وضعیت آلودگی در سال‌های گذشته در شهرهای مختلف اظهار کرد: از همان سال‌ها مشخص بود که توسعه حمل و نقل بدون توجه به محیط زیست، آسیب‌های جدی به زندگی روزمره و سلامت مردم وارد می‌کند. کشورهای توسعه‌یافته با برنامه‌ریزی و تکنولوژی پیشرفته توانسته‌اند تعادل بین حمل و نقل و محیط زیست را برقرار کنند، اما ما هنوز به آن سطح دست نیافته‌ایم و نیازمند تدبیر و درایت مسئولان و مدیران اجرایی است.

مدیر عمرانی دبیرخانه شورای مناطق آزاد با اشاره به اهمیت صنعت حمل و نقل به عنوان یکی از صنایع استراتژیک گفت: زیرساخت‌های حمل و نقل کشور به لحاظ کمی مناسب هستند، اما بهره‌برداری اقتصادی و تشویقی از آنها به درستی صورت نمی‌گیرد. برای مثال، حمل و نقل ریلی پاک و ایمن است، اما تعرفه‌ها و سیاست‌های حمایتی لازم برای تشویق مردم و تجار به استفاده از آن وجود ندارد. در مقابل، حمل و نقل جاده‌ای با تعرفه ارزان‌تر، سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص داده و آسیب بیشتری به محیط زیست وارد می‌کند.

رعیتی تأکید کرد: راهکار واقعی، استفاده از تکنولوژی نوین و سرمایه‌گذاری در حمل و نقل پاک است. این اقدام نه تنها کیفیت خدمات را افزایش می‌دهد بلکه با کاهش مصرف سوخت و آلاینده‌ها، سلامت مردم و محیط زیست را حفظ می‌کند.

در ادامه  وی به توسعه مسیرهای دوچرخه در شهرها اشاره کرد و گفت: استفاده از دوچرخه به عنوان وسیله حمل و نقل عمومی، یکی از راهبردهای موثر در کاهش آلودگی و ترافیک شهری است. در تهران با تلاش‌های انجام شده، 40 کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری جدید ایجاد شده و مجموع مسیرهای ویژه دوچرخه به 170 کیلومتر رسیده است. مسیرها در پارک‌ها، بوستان‌ها و برخی معابر با رنگ قرمز مشخص شده و تابلوهای عبور فقط برای دوچرخه نصب شده‌اند تا امنیت و راحتی کاربران افزایش یابد.

رعیتی افزود: با وجود این زیرساخت‌ها، هنوز اقبال عمومی به استفاده از دوچرخه پایین است؛ چرا که مسیرهای کافی، در دسترس بودن دوچرخه و فرهنگ‌سازی لازم هنوز کامل نیست و نیازمند تدبیر و همفکری مدیران و دستگاه‌های اجرایی و اماده سازی زیر ساخت‌ها است.

مدیر عمرانی دبیرخانه شورای مناطق آزاد خاطرنشان کرد: حمل و نقل پاک، توسعه خطوط ریلی، خودروهای برقی و استفاده از دوچرخه همگی باید در یک استراتژی هماهنگ و مبتنی بر زیرساخت‌های اقتصادی و علمی پیش رود تا هم محیط زیست حفظ شود و هم نیازهای حمل و نقلی کشور به شکل مؤثر تأمین گردد.

وی با اشاره به نقش سیاست‌گذاری‌های ملی در تحقق حمل و نقل پاک اظهار کرد: تدوین قوانین و مقررات حمایتی، سیاست‌های تشویقی برای حمل و نقل ریلی و برقی، و فرهنگ‌سازی عمومی برای استفاده از وسایل حمل و نقل پایدار، جزو پیش‌شرط‌های موفقیت در این حوزه است. بدون هماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی و سرمایه‌گذاری هوشمند، اقدامات پراکنده نمی‌تواند اثرگذار باشد.

رعیتی همچنین به اهمیت همکاری بخش خصوصی و فناوری‌های نوین در توسعه حمل و نقل پاک اشاره کرد و افزود: بهره‌گیری از تکنولوژی‌های جدید، مانند خودروهای برقی، سامانه‌های هوشمند حمل و نقل، و مسیرهای دوچرخه هوشمند، نه تنها باعث کاهش آلودگی می‌شود بلکه فرصت‌های اقتصادی و اشتغالزایی نیز ایجاد می‌کند.

مدیر عمرانی دبیرخانه شورای مناطق آزاد در پایان خاطرنشان کرد: حمل و نقل پاک تنها یک گزینه زیست‌محیطی نیست، بلکه یک ضرورت استراتژیک و اقتصادی برای کشور است. اگر بتوانیم زیرساخت‌ها، سیاست‌ها و فرهنگ استفاده از حمل و نقل پایدار را هم‌راستا پیش ببریم، نسل‌های آینده از هوای سالم، شهرهای قابل‌زندگی و توسعه پایدار بهره‌مند خواهند شد.

انتهای پیام/