بازخوانی اندیشه میرزای اصفهانی درباره نسبت خالق و مخلوق

به گزارش خبرنگار حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، مسأله خلقت خداوند از بنیادی‌ترین مباحث در آموزه‌های دینی و فلسفی است که همواره اندیشمندان و مکاتب گوناگون را به تأمل و نظریه‌پردازی واداشته است؛ مسأله‌ای که در کانون آن، چگونگی ارتباط خدای متعال با مخلوق غیرمتعال قرار دارد. بسیاری از دیدگاه‌ها با تأکید بر تعالی مطلق خداوند، تبیین این ارتباط را دشوار دانسته و از همین رو به نظریه‌هایی چون صدور و فیض، مبتنی بر نوعی سنخیت میان خالق و مخلوق، روی آورده‌اند.

در این میان، مرحوم آیت‌الله میرزا مهدی اصفهانی با رویکردی متفاوت، بر این باور است که هر موضوعی باید متناسب با نوع معرفت ما نسبت به آن مورد بررسی قرار گیرد. از نگاه او، نگریستن به خلقت الهی تنها در پرتو توجه به معرفت فطری انسان نسبت به خداوند متعال ممکن است و هر تبیینی که به نحوی به تباین مطلق خالق و مخلوق خدشه وارد کند، در حقیقت به تبیین خلقتی غیر از خلقت الهی پرداخته است.

میرزای اصفهانی با توقف و تأمل بر معرفتی که عموم انسان‌ها نسبت به خدای متعال دارند، می‌کوشد به پرسش‌ها و اشکالات رایج در میان اندیشمندان دین‌محور پاسخ دهد و تفسیری نو و متمایز از مسأله خلقت ارائه کند؛ تفسیری که می‌تواند افق تازه‌ای پیش روی علاقه‌مندان به معارف دینی بگشاید.

کتاب «خلقت در اندیشه میرزا مهدی اصفهانی» نوشته محمد بیابانی اسکویی و عباس شاه‌منصوری که از سوی انتشارات خورشید مغرب منتشر شده، عهده‌دار تبیین و بازخوانی این نگاه خاص است. نویسندگان پیش از ورود به دیدگاه مرحوم میرزا، پاسخ‌ها و نظریه‌های مطرح در باب خلقت را به نقد و تحلیل کشانده و تمرکز خود را بر مبانی فکری این دیدگاه‌ها قرار داده‌اند.

در این اثر، ابتدا معنای خلقت در عرف موحدان بررسی می‌شود، سپس اندیشه‌های خودبنیاد بشری و تعاریف ارائه‌شده از خلقت و مبانی شکل‌گیری آنها مورد واکاوی و نقد قرار می‌گیرد. در ادامه، دیدگاه نهایی مرحوم میرزای اصفهانی درباره خلقت تبیین شده و سیر عبور ایشان از نظر ابتدایی به دیدگاه نهایی، همراه با بررسی برخی تقریرات پیشین، به تفصیل توضیح داده می‌شود.

این کتاب در قالب چهار گفتار با عناوین «معنای خلقت در عرف موحدین»، «خلقت در اندیشه‌های بشری»، «خلقت از منظر مرحوم میرزا مهدی اصفهانی» و «نظر ابتدایی مرحوم میرزا در باب خلقت» سامان یافته و در قطع وزیری، 327 صفحه و با قیمت 500 هزار تومان روانه بازار نشر شده است.

انتهای پیام/