جهان‌نما در دوراهی تصمیم شورای‌عالی محیط زیست؛ خطر تکه‌پاره شدن منطقه

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، در حالی که سال‌هاست هرگونه ساخت‌وساز در روستای زیارت گرگان به‌دلیل قرار گرفتن در شیب‌های تند جنگلی، ناپایداری خاک و حساسیت بالای اکولوژیک ممنوع اعلام شده، حالا خبر رسیده که در جلسه پیشِ‌روی شورای‌عالی حفاظت محیط زیست، قرار است 10.5 هکتار از اراضی منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما در قالب طرح هادی روستای زیارت، به محدوده توسعه افزوده شود؛ تصمیمی که بیش از آنکه بوی «ساماندهی» بدهد، شائبه زمین‌خواری سازمان‌یافته را تقویت می‌کند.

روستای زیارت در بالادست ناهارخوران و در قلب یک حوضه آبریز حساس قرار دارد؛ حوضه‌ای که آب شرب شهر گرگان را تأمین می‌کند. هرگونه گسترش ساخت‌وساز در این محدوده، به‌معنای افزایش تخریب پوشش گیاهی، تشدید فرسایش خاک، بالا رفتن خطر سیلاب و در نهایت آلودگی منبع آب شرب صدها هزار شهروند گرگانی است. موضوعی که بارها در مطالعات کارشناسی به آن هشدار داده شده است.

نکته قابل تأمل اینجاست که ترکیب جمعیتی روستای زیارت در سال‌های اخیر، به‌طور محسوسی تغییر کرده است. طبق بررسی‌های میدانی و آمارهای رسمی، بخش قابل توجهی از ساکنان جدید، غیر بومی‌اند؛ افرادی که نه برای سکونت روستایی، بلکه با انگیزه سرمایه‌گذاری، ویلاسازی و حتی آپارتمان‌سازی وارد منطقه شده‌اند. همان روندی که شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران پیش‌تر از آن با عنوان «گسترش ساخت‌وسازهای غیرمجاز و سوداگرانه» یاد کرده و صراحتاً بر قلع‌وقمع بناهای غیرقانونی تأکید داشته است

از منظر فنی نیز، زمین‌های پیشنهادی برای الحاق، عمدتاً در شیب‌های تند با خاک جنگلی سست قرار دارند؛ خاکی که به‌دلیل اشباع‌پذیری بالا، مستعد لغزش و رانش است. توسعه کالبدی در چنین عرصه‌هایی، نه‌تنها پرهزینه و پرریسک است، بلکه می‌تواند فجایع انسانی و زیست‌محیطی به‌دنبال داشته باشد.

این در حالی است که دستگاه قضایی استان گلستان در سال‌های گذشته، به‌صراحت با توسعه بی‌ضابطه در زیارت مخالفت کرده و حتی ارائه خدمات زیربنایی به ساخت‌وسازهای خارج از طرح را ممنوع دانسته است. حالا این سؤال جدی مطرح است: چطور اراضی‌ای که دیروز مشمول حکم تخریب بودند، امروز ناگهان در دستور واگذاری و الحاق قرار گرفته‌اند؟

منتقدان می‌گویند آنچه امروز تحت عنوان «طرح هادی» یا «ساماندهی» مطرح می‌شود، در عمل می‌تواند به تبدیل ثروت عمومی و منابع طبیعی به دارایی خصوصی عده‌ای خاص منجر شود؛ همان هشداری که پیش‌تر شورای‌عالی شهرسازی آن را «ارسال پیام تساهل به متخلفان و تشدید دست‌اندازی به مناطق حفاظت‌شده» توصیف کرده بود.

در چنین شرایطی، نگاه‌ها به جلسه شورای‌عالی حفاظت محیط زیست دوخته شده است؛ جایی که انتظار می‌رود اعضا و به‌ویژه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، با در نظر گرفتن منافع بلندمدت زیست‌محیطی و حق عمومی شهروندان گرگان، اجازه ندهند تصمیمی اتخاذ شود که به نام توسعه و به کام سودجویان تمام شود. جهان‌نما، ملک شخصی هیچ‌کس نیست؛ این منطقه، میراث طبیعی نسلی است که صدایش کمتر شنیده می‌شود، اما هزینه تصمیم‌های امروز را فردا خواهد پرداخت.

انتهای پیام/