به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، منطقه باقران و بند امیرشاه در جنوب بیرجند، با پیشینه‌ای چندصدساله و ظرفیت‌های گردشگری و فرهنگی، امروز با مجموعه‌ای از مشکلات زیرساختی و رفاهی مواجه است. روستاهای چهار بالا، چهار پایین، تک آرگینی و کاسه سنگ، به همراه روستاهای اطراف امامزاده سید محمد نقیب (مزار کوه)، با چالش‌هایی چون کمبود آب آشامیدنی، نبود روشنایی جاده‌ها، خطرات مسیرهای پرپیچ‌وخم و ضعف ارتباطات مخابراتی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این مشکلات نه تنها رفاه روزمره را مختل کرده بلکه آینده ماندگاری جمعیت و رونق گردشگری منطقه را نیز تهدید می‌کند. 

جاده‌ای که باید دوباره زنده شود

یکی از مهم‌ترین خواسته‌های اهالی بازگشایی جاده اصلی منطقه است؛ مسیری که از سمت غرب امیرآباد شیبانی آغاز می‌شود و به فلکه سپاه در بلوار پیامبر اعظم متصل می‌‌شود. این جاده قدیمی هنوز آثاری از خود دارد و اگر دوباره احداث شود رفت‌وآمد مردم بسیار آسان‌تر خواهد شد. اهالی تأکید دارند که در نبود این مسیر مستقیم، مجبورند از راه سراب دور بزنند مسیری طولانی و پرخطر که تاکنون چندین حادثه و تلفات در ورودی امیرشاه به دنبال داشته است. بازسازی این جاده می‌تواند علاوه بر کاهش ترافیک، امنیت سفرهای روزانه مردم و گردشگران را نیز تضمین کند. 

حسین دبیری‌نیا، نماینده شورای روستای تک آرگینی در این‌باره به خبرنگار تسنیم گفت: بازگشایی مسیر قدیمی از غرب امیرآباد شیبانی تا فلکه سپاه مطالبه‌ای جدی است. اهالی سال‌هاست مجبورند از راه سراب دور بزنند و این مسیر طولانی و پرخطر جان بسیاری را گرفته است. اگر این جاده دوباره احداث شود، هم امنیت مردم تأمین می‌شود و هم گردشگران راحت‌تر به منطقه می‌آیند. 

تک آرگینی؛ روستای گردشگری با معابر خاکی

روستای تک آرگینی با چشم‌اندازهای طبیعی و پنج سفره‌خانه روبه‌روی هتل کوهستان یکی از نقاط مهم گردشگری منطقه است. با این حال معابر آن همچنان خاکی باقی مانده‌اند. شرکت آب منطقه‌ای اجازه سنگ‌فرش یا آسفالت این مسیر را نداده و آن را به ثبت رودخانه‌ای نسبت داده است. اهالی می‌گویند این روستا هیچ خطر سیلابی ندارد و در طول سالیان گذشته هیچ سیل مخربی در آن مشاهده نشده است. به باور مردم، سنگ‌فرش معابر می‌تواند علاوه بر رفاه اهالی، به جذب گردشگر و رونق اقتصادی کمک کند.

دبیری‌نیا در این‌باره گفت: معابر خاکی روستا با وجود ظرفیت گردشگری، زیبنده این منطقه نیست. شرکت آب منطقه‌ای نباید مانع سنگ‌فرش شود چرا که هیچ خطر سیلابی در این روستا وجود ندارد. آسفالت یا سنگ‌فرش معابر می‌تواند رونق اقتصادی و رفاه اهالی را به همراه داشته باشد. 

آب؛ نیاز حیاتی برای ماندگاری روستاها

یکی از جدی‌ترین مشکلات منطقه، کمبود آب آشامیدنی است. در بند امیرشاه تنها روستای چهار بالا آبرسانی نشده و اهالی حاضرند مصالح را برای ساخت مخزن آب حمل کنند. در روستاهای اطراف امامزاده سید محمد نقیب  نیز تاکنون هیچ اقدامی برای آبرسانی صورت نگرفته و مردم همچنان با مشکل جدی مواجه‌اند. 

نماینده شورای تک آرگینی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم تصریح کرد: برای ساخت منبع و پمپاژ آب اهالی چهار بالا حاضرند مصالح را حمل کنند. اگر دولت مصالح را تأمین کند مردم با استفاده از حیوانات بارکش آن‌ها را به محل خواهند رساند. ساخت یک منبع 10 متر مکعبی یا تانکر کافی است تا مشکل آب چهار بالا برطرف شود. 

دکل مخابراتی در حال راه‌اندازی

دکل مخابراتی نصب‌شده در منطقه بالادست اطراف مزار کوه بیش از یک سال بلااستفاده مانده بود. اما اکنون راه‌اندازی آن در حال انجام است و برق‌رسانی و نصب ترانس برق نیز صورت گرفته که جای تشکر دارد. نبود آنتن‌دهی و اینترنت پایدار مشکلات زیادی برای دانشجویان، استادان و اهالی ایجاد کرده بود اما امید می‌رود با تکمیل این پروژه ارتباطات منطقه بهبود یابد.

جاده‌های پرخطر و تاریک

مسیر بند امیرشاه تا امامزاده سید محمد نقیب پرپیچ‌وخم و تاریک است. نبود روشنایی کافی در این مسیر بارها به حوادث تلخ منجر شده است. سقوط خودروها به دره و رودخانه در سال‌های اخیر جان تعدادی از اهالی و مسافران را گرفته است. راهداری بخش پایانی مسیر تا امامزاده را آماده‌سازی و غلتک زده است، اما بسیج سازندگی باید قیرپاشی و آسفالت کند اما با گذشت بیش از یک ماه آسفالت نشده و اهالی نگران‌اند که جاده دوباره خراب شود. 

بند امیرشاه؛ میراثی 450 ساله

بند امیرشاه با قدمتی 450 ساله یکی از آثار ارزشمند دوره تیموریان است که در لغت‌نامه دهخدا نیز به نام بند عمرشاه ثبت شده است. این بند در سال 68 توسط جهاد کشاورزی با سنگ تعمیر شد اما مردم خواستار بازسازی دوباره آن با آجر هستند تا به حالت اولیه بازگردد. همچنین تخلیه ماسه‌های داخل بند می‌تواند به حفظ و احیای این اثر کمک کند. در کنار آن بند دره با قدمتی 150 ساله نیز از دیگر آثار تاریخی منطقه است که در سفرنامه یک گردشگر روسی به نام گرینوف ذکر شده است. 

صنایع دستی در آستانه فراموشی

اهالی منطقه علاوه بر مشکلات زیرساختی، دغدغه حفظ صنایع دستی سنتی را نیز دارند. هنرهایی چون تو‌بافی و سبدبافی که روزگاری رونق داشت امروز در حال فراموشی است. پیشنهاد راه‌اندازی کارگاه‌های آموزشی و تولیدی برای احیای این صنایع مطرح شده تا هم اشتغال‌زایی ایجاد شود و هم میراث فرهنگی منطقه حفظ شود. مردم می‌گویند نسل جدید کمتر به این هنرها توجه دارد و اگر کارگاه‌های آموزشی برگزار شود می‌توان این هنرها را به جوانان منتقل کرد. 

وعده‌ها و کمک‌های نیمه‌تمام

در سال‌های گذشته، خیرین و مسئولان مختلف کمک‌هایی به منطقه کرده‌اند از جمله کمک‌های مالی برای ساخت مسجد و حسینیه، یا حمایت از زنان بی‌سرپرست. با این حال بسیاری از پروژه‌ها نیمه‌تمام مانده و نیازمند پیگیری جدی‌تر است؛ همچنین مردم می‌گویند وعده‌های زیادی داده شده اما بخش قابل توجهی از آن‌ها عملی نشده است. 

دبیری‌نیا در این‌باره نیز به خبرنگار تسنیم گفت: خیرین و مسئولان در سال‌های گذشته کمک‌هایی کردند، اما بسیاری از پروژه‌ها نیمه‌کاره رها شد. مردم انتظار دارند وعده‌ها به نتیجه برسد نه اینکه فقط در حد حرف باقی بماند. اگر پیگیری جدی صورت گیرد، این کمک‌ها می‌تواند زندگی اهالی را متحول کند. 

خواسته‌های تازه مردم/ جلوگیری از تخریب کوه‌ها

علاوه بر مشکلات زیرساختی و رفاهی، اهالی منطقه خواسته‌های تازه‌ای را نیز مطرح کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین این مطالبات جلوگیری از تخریب کوه‌ها است. مردم می‌گویند برداشت بی‌رویه و تخریب کوه‌ها علاوه بر آسیب جدی به محیط‌زیست، چشم‌انداز طبیعی و زیبایی منطقه را از بین می‌برد و تهدیدی برای آینده گردشگری محسوب می‌شود. 

حسین دبیری‌نیا، نماینده شورای روستای تک آرگینی در این‌باره تأکید کرد: جلوگیری از تخریب کوه‌ها یکی از خواسته‌های جدی مردم است. این تخریب‌ها نه‌تنها محیط‌زیست را نابود می‌کند، بلکه ظرفیت‌های گردشگری و فرهنگی منطقه را هم از بین می‌برد. اگر مسئولان به این موضوع توجه نکنند، آینده منطقه با خطر جدی مواجه خواهد شد.

منطقه باقران و بند‌های تاریخی، فرهنگی و گردشگری امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند توجه جدی مسئولان است. مشکلاتی چون آبرسانی، روشنایی جاده‌ها، ایمن‌سازی مسیرها، راه‌اندازی دکل مخابراتی، جلوگیری از تخریب کوه‌ها و حفظ آثار تاریخی، نه تنها خواسته‌های به‌حق مردم بلکه ضرورت‌هایی برای توسعه پایدار و جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شمار می‌رود.

مشارکت مردمی در حمل مصالح و حفظ صنایع دستی نشان می‌دهد که اهالی آماده همکاری هستند اما نیازمند حمایت جدی دولت و نهادهای مسئول‌ هستند. اگر این مطالبات عملی شود منطقه می‌تواند به یکی از قطب‌های گردشگری و فرهنگی خراسان جنوبی بدل گردد و زندگی اهالی نیز با آرامش و رفاه بیشتری ادامه یابد.

انتهای پیام/257