خبرگزاری تسنیم ـ سید عبدالله هاشمی*؛ پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آغازگر تحولی بنیادین در ادبیات راهبردی جهان اسلام بود که مفهوم «تمدن» را از حاشیه خیال به متن واقعیت آورد. در این میان، بازخوانی شخصیت حضرت مسیح(ع) نه تنها به عنوان یک پیامبر الهی، بلکه به مثابه یک «ظرفیت تمدن‌ساز»، کلید واژه‌ای اساسی در دیپلماسی فرهنگی و آرمانی انقلاب اسلامی برای عبور از سیطره تمدن مادی‌گرای غرب محسوب می‌شود.

یکی از بنیادی‌ترین مفاهیم راهبردی که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران از حاشیه به متن رانده شد و ادبیات نخبگانی و اندیشگی کشور را متحول ساخت، مفهوم «تمدن» است. پیش از این واقعه تاریخی، ستاره درخشان این معنا حتی در آسمان خیال شاعران نیز نوری نداشت، چه رسد به اینکه در کانون توجه اندیشمندان و سیاست‌مداران باشد. در واقع، خودباوری ناشی از انقلاب، جرات اندیشیدن به «ساختار کلان زندگی» را فراهم آورد.

در این میان، رهبر معظم انقلاب نقشی بی‌بدیل در تولد و بلوغ این واژه در سپهر دانش و سیاست ایران ایفا کردند. ایشان با بازتعریف تمدن، آن را از یک مفهوم موزه‌ای، به یک هدف زنده و متعالی تحت عنوان «تمدن نوین اسلامی» تبدیل کردند.

تمدن نوین اسلامی در حقیقت عینیت یافتن هویت توحیدی در تمام ساحت‌های حیات انسانی است. این تمدن، پدیده‌ای «ساختنی» و «زمان‌بر» است که بستر ساخت آن در فضای رقابت و ستیزی ناگزیر با تمدن سلطه‌گر غرب پدید می‌آید. طبق فرمایش مقام معظم رهبری، وظیفه امروز ما در قبال این تقابل، دو مرحله کلیدی دارد؛ نخست، کمک به ابطال این تمدن باطل که بر پایه مادی‌گرایی و استثمار بنا شده، و دوم، تدارک تمدن جایگزین در مقام نظر و عمل.

یکی از راهبردهای هوشمندانه در مسیر ابطال تمدن رقیب، شناسایی ظرفیت‌های درونی در جغرافیای جبهه مقابل است. با توجه به اینکه اکثریت جمعیت پذیرای تمدن غرب را مسیحیان تشکیل می‌دهند، شخصیت حضرت مسیح(ع) یک ظرفیت راهبردی در قلب تمدن غرب برای حرکت تمدنی ماست.

مسیحیت اصیل، ریشه‌های عمیقی در معنویت و عدالت‌خواهی دارد که با روح مادی‌گرای تمدن فعلی غرب در تضاد است. بر اساس روایات متواتر اسلامی، حضرت مسیح(ع) در کنار امام زمان(عج) برای استقرار عدالت جهانی باز خواهد گشت؛ این همراهی قدسی، نه تنها یک رویداد کلامی، بلکه یک نقشه راه تمدنی برای تقریب قلوب موحدان است.

تقویت رابطه میان شیعه و مسیحیت، یک الزام تمدنی است که قرآن کریم نیز با معرفی مسیحیان به عنوان نزدیک‌ترین افراد به مؤمنان، بر آن صحّه گذاشته است. در این نگاه، میلاد حضرت مسیح(ع) باید از یک جشن تقویمی به یک فرصت بازخوانی تمدنی تبدیل شود. تمرکز بر این موضوع دروازه ورود به جغرافیای تمدن غرب و اندیشه جوانان آنان می‌باشد.

جلوه عالی این نگاه را می‌توان در سیره عملی مقام معظم رهبری مشاهده کرد. حضور مستمر و صمیمانه ایشان در منازل شهدای مسیحی، فراتر از یک تفقّد ساده، یک «دیپلماسی تمدنی» عینی است. زمانی که ایشان در شب میلاد مسیح، با برتری دادن نگاه انسانی و الهی بر مرزبندی‌های مذهبی، در خانه یک هموطن ارمنی یا آشوری حضور می‌یابند، در واقع در حال ترسیم الگوی زیست‌جهان تمدن نوین اسلامی هستند.

این رفتار، پیامی قدرتمند به جهان است که تمدن اسلامی برخلاف مدل غربی که بر حذف «دیگری» استوار است، بر پایه «جذب و همگرایی موحدان» بنا شده و برادری میان پیروان راستین محمد(ص) و عیسی(ع) را رکن رکین خود در مسیر افق روشن ظهور می‌داند.

*استاد حوزه علمیه قم

انتهای پیام/