İngiltere, İran Fobia Projesiyle Yeniden Bölgeye Döndü

Tesnim Haber Ajansı - Ortadoğu’nun uzman analistlerinden Abdel Bari Atvan, Rey El-Yevm Gazetesindeki yazısında Körfez İş Birliği Konseyi üyesi ülke liderlerinin ilk kez İngiltere Başbakanı’nın katılımıyla Bahreyn’de gerçekleştirdikleri oturuma değindi ve şunları yazdı:  “Biz iki gün önce Bahreyn’de gerçekleşen Fars Körfez İş Birliği üyesi liderleri oturumunun sonunda yayınlanan bildirinin yapılan karşılıklı yada toplu görüşmeleri, perde arkasında gündeme gelen konuları ve bölge ülkelerinin endişesi olan önemli konuları yansıttığını düşünmüyoruz.

Bu bildiri genellemelerle doludur ve İran’ın bölgedeki politikalarını değiştirmesi gerektiğini vurgulamaktadır ve bu toplantıya katılan liderlerin iddiası doğrultusunda İran’ın iç meselelere karışması kınanmıştır ama ayrıntılı olarak Fars Körfez İş Birliği üyesi ülkelerin Yemen, Suriye ve Irak’ta başlattıkları savaşlara ve bu ülkelerin bu savaşlardaki yenilgileri gölgesinde gelecekteki stratejilerinin ne olacağı konusuna ne genel anlamda ne de detaylı olarak değinilmemiştir.

Umman Sultanı dışında 20 aydan şimdiye kadar Yemen savaşına katılan bütün Fars Körfez İş Birliği üyesi ülkeleri, şimdiye kadar bu savaşın kaderini kendi ve müttefiklerinin lehine dönüştürmeyi başaramadılar. Bu ülkeler aynı zamanda Suriye’deki silahlı muhaliflere de mali ve silah yardımı sağladılar ve Suriye hükümetini devirmeyi öncelikleri arasına aldılar. Ama bugün Suriye Ordusunun Halep şehrini tamamen yeniden alması birkaç günlük iş haline gelmesine rağmen, bildirinin sonunda bu konular yer almadı ve kendilerini eleştirme hususunda belirli bir duruş sergilenmedi ve gelecekteki siyasi rolleri konusuna değinilmedi.

Bize göre yetkililer için Manama toplantısında iki ana konu çok önemliydi ve genel istişarelerin bile önüne geçti:

İlk olarak: Suudi Arabistan Kralı Salman Bin Abdülaziz’in Umman dışında dört Fars Körfez ülkesine gerçekleştirdiği ziyaretti. Bu ziyaret Körfez İş Birliği Konseyi ülkelerinin yeni kimliğini ve geleceğini anlatıyor.

İkinci olarak: İngiltere Başbakanı Theresa May’in onur konuğu olarak Fars Körfez Ülkeleri liderlerinin toplantısına katılması ve onun katılımcılarla gerçekleştirdiği karşılıklı müzakereler ve onun bu ülkelerin arkasında durarak İran’a karşı saf oluşturmasıydı.

Suudi Kralının ziyaretleri Suudi Arabistan’ın Fars Körfez ülkelerine olan dostluk derecelerine göre sıralandı. Bu ülkeler Umman Sultanının mevcut sistemden ya da gelecekte Fars Körfez ülkelerinden çıkarılmasını vurguladılar. Çünkü bu ülke Yemen savaşına ve Arap koalisyonuna katılmayı reddetmiş, İran, Suriye ve Mısır’la iyi ilişkiler kurulması konusunda ısrar etmiş, Şam ve Tahran’daki büyük elçiliklerini kapatmamış ve Dışişleri Bakanını resmi görüşmeler gerçekleştirmek üzere Şam’a göndermiştir.

Kral Salman’ın ziyaretleri Suudilerin en azından şimdilik Mısır’la nihai ateşkesi kapattığını vurguluyor. Mısır basınında yer alan yarı resmi kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Birleşik Arap Emirlikleri ile arabuluculuğu etkisiz kılan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi’nin Dubai’de iki ülkenin barışı için düzenlediği toplantıya katılmayı kabul etmeyen Kral Selman’dı. Kral Salman Sisi’nin Dubai’deki 2 saatlik görüşmesinin ardından ve Sisi’nin şehirden ayrıldığından emin olduktan sonra Dubai havaalanına gitmiştir.

Arabistan’ın bu ziyaretleri ve Arabistan’ın yeni koalisyon oluşturma hakkında açıkladığı yeni ilkeler, Mısır, Suriye ve İran arasındaki ilişkilerin gelişmesi ve derinleşmesi, aynı zamanda bölgesel politika ve kimliğin ortaya çıkması ve Umman’ın Fars Körfez Ülkelerindeki kimliği dışında bağımsız hale gelmesi ile sonuçlanacaktır.

Ama eğer bütün katılımcı ülkeler tarafından memnuniyetle karşılanan İngiltere Başbakanı Theresa May’in ziyareti ve onun İran’a karşı açık tutumu hakkında konuşmak istersek şunu söylemeliyiz ki; İngiltere daha önce desteği altında bulunan Fars Körfez ülkelerine güçlü bir şekilde yeniden döndü ve dört taraftan bu ülkelerin kapısını kendi tarafına açmak için İran’ın sinirine nasıl dokunacağını anladı.

İngiltere Avrupa Birliğinden çıkmanın arifesinde, yeni müttefikler ve pazarlar bulmanın peşindedir ve bunun için Fars Körfez Ülkelerinden iyi ve zengin bir seçenek yoktur. Margaret Thatcher’in 2001 yılında Suudi Arabistan’a gerçekleştirdiği ziyaret ve 70 milyar dolar değerinde Yemame Anlaşmasının imzalanması İngiltere’nin Hakio ve Toronto uçaklarının satılmasını kapsıyordu.

Fars Körfez Ülkeleri askeri, ekonomik ve siyasi olarak büyük iç ve dış sorunlarla karşı karşıyadır. Bu yüzden biz bu toplantıların onları mevcut sorunlardan kurtarabileceğine ve vatandaşlarının bu gününü ve geleceğini rahatlatacağına inanmıyoruz.”