به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، اورس به عنوان یکی از درختان جنگلی در سطح استان زنجان به ویژه در ارتفاعات ماهنشان به صورت پراکنده و در جنوب رشته کوه البرز به صورت انبوه و نیمه انبوه وجود دارد.
جنگل اورس جیش آباد در قسمت شمال شرقی شهرستان طارم در فاصله چهل کیلومتری آببر، به صورت انبوه به مساحت 6 هزار هکتار وجود دارد که از این مقدار 160 هکتار به عنوان ذخیرهگاه جنگلی در نظر گرفته شده و بوسیله سیم خاردار حصار کشی شده است. تراکم درختان در این ذخیره گاه بین 35 تا 45 اصله درخت است.
برابر با نامه شماره 7586ت24584 تاریخ 25 اردیبهشت ماه سال 1380 هیئت وزیران آفات اورس واش جزو آفات قرنطینه داخلی جنگلها محسوب میشود.
گونه جنگلی اورس از درختان منحصر به فرد است که در شرایط نیمه خشک کوهستانی توانسته جامعه جنگلی تشکیل دهد.
بیشتر جنگلهای این گونه در شرایط اکولوژیکی بسیار سخت مستقر هستند و در حال حاضر ارزش و اهمیت اصلی این گونه در بحث قابلیتها و ارزشهای زیست محیطی و ژنتیکی آن بوده و با توجه به اینکه این درخت دارای پراکنش کمی در دنیا است و از طرفی به دلایل متعددی زادآوری آن به سختی انجام میشود چنین به نظر میرسد که حفاظت و نگهداری از باقی مانده جنگلهای اورس در استان زنجان لازم و ضروری است.
سیکل زندگی و نحوه خسارت آفت اورس واش
زمانی که بذر گیاه انگلی اورس واش بر روی درخت میزبان (اورس) قرار میگیرد، تولید ریشک کرده و در بافت میزبان نفوذی میکند و سپس آغاز به استحصال میزبان کرده و از آب و مواد غذایی میزبان که برای خود تولید کرده است استفاده و رشد میکند.
آفت اورس واش با جذب آب و مواد غذایی میزبان توسط گیاه انگل آن قسمت از شاخه که بالاتر از نقطه آلودگی قرار دارد به علت نرسیدن آب و مواد ضعیف شده و در نهایت خشک میشود.
مهمترین اثر آفت اورس واش بر روی میزبان ایجاد استرس کم آبی است و در سالهای که بارش باران کم و خشکسالی است خسارت گیاه انگلی اورسواش بیشتر میشود.
زمانی که بیش از نیمی از شاخههای میزبان آلوده میشود در نهایت تا هفت سال بعد میزبان خشک شده و از بین میرود. بذر انگل بعد از قرار گرفتن بر روی شاخه میزبان سه سال طول میکشد تا به مرحله جوانه زنی برسد و در سال ششم رسیده و تولید بذر میکند.
آماده سازی جنگل برای آتش سوزی به دلیل خشک شدن شاخه درختان و مستعد کردن درخت میزبان برای حمله سایر آفات و بیماریهای درجه دوم از جمله خسارات غیرمستقیم انگل اورس واش است.
پاکسازی مناطق آلوده به آفت اورس واش نیازمند 6 میلیارد ریال اعتبار است
مهدی آرمیون، رئیس اداره حفاظت و حمایت اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان در گفتوگو با خبرنگار تسنیم از پاکسازی یک هزار و 547 هکتار از جنگلهای آلوده به اورس واش خبر داد و گفت: پاکسازی و کنترل محل 639 هکتار از جنگل های آلوده به اورس واش تا 2 سال، نیازمند 6 میلیارد ریال اعتبار است.
وی تصریح کرد: در اردیبهشت ماه امسال در پی اجرای عملیات پیش آگاهی در منطقه دیزاب جمال آباد واقع در شمال آببر گیاه انگلی اورس واش بر روی درختان اورس منطقه به وسعت حدود 800 هکتار مشاهده شد.
رئیس اداره حفاظت و حمایت اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان سایر روشهای کنترل آفت اورس واش را به جز روش مکانیکی نتیجه بخش ندانست و گفت: با استفاده از وسایلی مانند دهره، اره و قیچی باغبانی دسته بلند کار کنترل و مبارزه مکانیکی انجام میشود که با استفاده از این وسایل گیاه انگل را از روی درختان قطع میکنند.
وی خاطر نشان کرد: تراشیدن انگل به تنهائی برای کنترل آن کافی نیست زیرا دوباره از محل اتصال به میزبان رشد میکند.
آرمیون افزود: هرس شاخه ها باید 10 سانتی متر پایینتر از نقطه آلودگی و محل بیرون آمدن انگل از میزبان باشد زیرا این آفت به درون شاخهها ریشه دوانده و در صورت باقی ماندن ریشهها در درون شاخهها، دوباره جوانه زده و رشد میکنند.
وی ابراز کرد: به نظر میرسد پاک سازی و اجرای عملیات در مساحتهای محدود و با اعتبار ناچیز بخش حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان چندان مثمر ثمر نبوده و با توجه به انتشار این انگل به سایر درختان سالم و نیز احتمال آلوده شدن مناطق پاکسازی شده در سالهای آتی نیاز به عزم همگانی و اعتباری ویژه دارد تا با برنامه ریزی چند ساله نسبت به کنترل گیاه انگلی اورس واش در سطح کل منطقه اقدام شود.
اورس یکی از گونههای در حال انقراض کشور است
رئیس اداره حفاظت و حمایت اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان خاطر نشان کرد: گونه اورس یکی از گونههای در حال انقراض و نیازمند حمایت است که شیب تند منطقه و فرسایش شدید، حفاظت و حمایت از گونه اورس را تبدیل به امری اجتناب ناپذیر کرده است.
وی تصریح کرد: به پیشنهاد دفتر فنی حفاظت و حمایت براساس نظر کارشناسان بخش علفهای هرز و گیاهان انگلی موسسه تحقیقات، آفات و بیماریهای گیاهی در مورد آفت انگلی اورس واش بهترین و مناسبترین راه که هیچگونه اثرات سو زیست محیطی نداشته باشد کنترل مکانیکی و قطع پارازیت از روی درخت است.
آرمیون اظهار کرد: جنگلهای اورس آلوده به آفت اورس واش جیش آباد، دلوار، زرشکی، دیزآب و جمال آباد و قسمتی از باکلور شهرستان طارم به طور کامل پاکسازی شده است.
وی ابراز کرد: جنگلهای اورس مناطق سیاوه رود و هزاررود همچنان آلوده به آفت اورس واش هستند و تا کنون به دلیل تخصیص نیافتن اعتبار مبارزه جدی علیه این آفت انگلی انجام نشده است.
رئیس اداره حفاظت و حمایت اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان بر مبارزه جدی و سریع با آفت اورس واش تاکید کرد و افزود: بر اساس تصویب نامه هیئت وزیران، آفت اورس واش جزو آفات قرنطینهای است که تاکنون جنگلهای شاهرود، کرمان و زنجان به آن آلوده هستند.
وی خاطر نشان کرد: در صورت عدم انجام عملیات کنترل بصورت گسترده آفت انگلی اورس واش باعث خشک شدن هرچه بیشتر درختان، انتشار و گسترش آن به درختان اورس سایر مناطق و استانهای همجوار میشود.
محمدعلی فرخی، رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان طارم آفت اورس واش را یکی از دشمنان اصلی جنگلهای اورس (اردوج) در شهرستان طارم عنوان کرد و گفت: جنگلهای مناطق شمال و شمال غربی طارم آلوده به آفت اورس واش هستند.
وی خاطر نشان کرد: آفت اورس واش در دو تا سه سال اخیر با گسترش به جنگلهای شمال و شمال غربی طارم نظیر باکلور جمال آباد، هزار رود و سیاوه رود رسیده است که در صورت حمایت مدیریت بحران استان زنجان و نیز سازمان حفاظت از جنگلها، مراتع و آبخیزداری مبارزه خوبی انجام میشود.
فرخی تصریح کرد: طرح مقابله با آفت اورس واش در شهرستان طارم بیش از یک دهه است که توسط واحد گیاهپزشکی اداره کل منابع طبیعی استان زنجان اجرایی میشود.
تسنیم امیدوار است با اجرای طرح مبارزه با آفت اورس واش گامهای اساسی در حفاظت از عرصههای طبیعی و گونه اورس و به تبع آن ممانعت از فرسایش، تقویت اکوسیستم، گونههای گیاهی موجود و حیات وحش برداشته شود.
گزارش از لیلا محمدی
انتهای پیام/ ب