به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، "نبض" یا "رگ جنبنده" به جنبیدن رگ بر اثر تپش قلب گفته میشود و هرگاه آرام و کند باشد یعنی وضعیت جسمانی فرد نگران کننده است و باید فکری به حال آن کرد.
بر این اساس برخی نیز در علم اقتصاد از بازار سرمایه بهعنوان نبض اقتصاد یاد میکنند و میگویند زمانی که بورس پررونق و رو به رشد باشد یعنی اقتصاد پویاست و پررمق، اما زمانی که ریزش تنها جاده پیش روی سهامداران در بورس باشد یعنی اقتصاد رکودی است و تولید برای سرمایه گذاران صرفهای ندارد.
از این منظر، نگاهی به عملکرد بازار سرمایه در دولت یازدهم نشان میدهد پس از رشد چشمگیر شاخص بورس در تابستان و پاییز سال 92 که برخی آن را هیجانی و حبابی میدانند، دماسنج بازار سرمایه از نیمه دیماه سال 92 تاکنون حدود 30هزار واحد ریزش داشته است و بسیاری از سهامداران بازار نیز حتی افت 50 درصد و بیشتر از آن را در سرمایههای خود دیدهاند.
جدای از بیان دلایل این ریزش بیوقفه قیمتها در بورس و این که در ماههای گذشته بارها توسط رئیس جمهور خبر از خروج اقتصاد از رکود مژده داده شده است، چندی پیش نامهای بهامضای وزرای اقتصاد، صنعت، کار و دفاع منتشر شد که به رئیس جمهور با انتقاد از برخی تصمیمات و سیاستهای ناهماهنگ دستگاهها، هشدار دادهاند.
همچنین در بخشی از نامه مشترک علی طیبنیا، محمدرضا نعمتزاده، علی ربیعی و حسین دهقان وزرای اقتصاد، صنعت، کار و دفاع به حسن روحانی آمده است: «همانطور که مستحضرید از دی ماه 1392 تاکنون بازار سرمایه متأثر از تحولات و متغیرهای کلان بین المللی و داخلی از جمله کاهش بهای نفت و کالای اساسی از جمله فلزات و همچنین تحریمها و برخی تصمیمات و سیاستهای ناهماهنگ دستگاهها در داخل کشور شاهد افتی کمسابقه گردیده است، بهنحوی که از دی ماه سال 1392 تاکنون در مدت 19 ماه ارزش بازار بر اساس شاخص قیمت 42 درصد کاهش یافته و بهلحاظ افت ارزش، بازار کاهشی معادل 180هزار میلیارد تومان را شاهد است و امروز در پی دستاورد بسیار ارزشمند و بزرگ هستهای ملت ایران و در عین وجود پیآمدهای مثبت اقتصادی فراوان آن ابهاماتی نیز در بازار ایجاد شده که باید سریعاً واکنش نشان داد».
بر این اساس نیز واکنشهایی متفاوت توسط کارشناسان و مقامات دولتی در خصوص این نامه منتشر شده است، بهعنوان مثال تازگیها وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره نامهای که بههمراه سه عضو دیگر کابینه به رئیسجمهور نوشته است گفته، این نامه در راستای تقویت بازار سرمایه و ارائه گزارشی از واقعیتهای این بازار به رئیسجمهور بوده و اتفاق جدید و ویژهای نبوده و نیست.
طیبنیا همچنین با اشاره به اینکه امضا کنندگان این نامه که شهریورماه نگاشته شده است، وزرایی هستند که ارتباط نزدیکی با بازار سرمایه دارند تصریح کرده: در پی ارسال این نامه، رئیس جمهور به هیئت دولت دستور اکید داده مسائل بازار سرمایه و بخش واقعی اقتصاد بهصورت جدی دوباره مورد بررسی قرار گیرد و در صورت لزوم سیاستهای جدیدی تهیه شود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت هم در خصوص این نامه میگوید: رئیسجمهور از وزیر امور اقتصاد و دارایی گزارشی خواسته بود و ایشان گزارشی را آماده کرد که ما نیز بهعنوان بخشی از اقتصاد آن را امضا کردیم.
با این حال، طهماسب مظاهری وزیر امور اقتصادی و دارایی در دولت اصلاحات گفته؛ نوشتن نامه چهار وزیر به رئیسجمهور کار زیبایی نبود چرا که در نگاه نخست القاکننده این است که واگرایی اعضای دولت با هم زیاد شده و با یکدیگر هماهنگ نیستند و نوشتن نامه سرگشاده توسط وزرا به رئیس جمهور، موضوع عادی و معمول نیست. البته این که این موضوع در دولتهای دیگر هم سابقه داشته است و زمانی که وزیری نتواند استدلال خود را در دولت جا بیندازد شاید یکی از حربههای او دادن نامه سرگشاده است که البته کار زیبایی نیست.
با این وجود برخی از کارشناسان بورسی هم معتقدند هشدار چهار وزیر دولت یازدهم به رئیس جمهور حکایت از این دارد که دولت برنامه مشخص و مدونی برای خروج اقتصاد از رکود و نیز بهبود اوضاع بازار سرمایه ندارد و ظاهراً دولتمردان تنها به توافق هستهای و نیز رفع تحریمها دل خوش کردهاند. همچنین دولتیها باید چارهای برای برونرفت اقتصاد از رکود کنند؛ چرا که اوضاع اقتصاد، صنایع، شرکتها و بورس با نامه درست نمیشود.
از سوی دیگر نه تنها بازار سرمایه بلکه اقتصاد کشور برای برونرفت از رکود عمیق به حل مشکلات بهصورت برنامهای زمانبندی شده نیاز دارند و در صورتی که دولت بتواند با اتخاذ تصمیمات درست چرخ صنایع را به چرخه درآورد، هم اقتصاد کشور از رکود خارج خواهد شد و از طرفی دیگر نیز با رونق صنایع و بنگاههای تولیدی میتوان به بازگشت روزهای خوب به بورس امیدوار بود.
همچنین این که اقتصاد کشور دچار رکود است و اثر آن در بورس اوراق بهادار بهعنوان نبض اقتصاد دیده میشود موضوعی روشن است و بهتر بود در این نامه راهحلهایی توسط این چهار وزیر برای خروج از رکود و حل مشکلات بورس عنوان میشد؛ چرا که از ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم تاکنون، قوه مجریه تنها به فکر تحقق شعار کنترل تورم خود به هر قیمتی بوده است و کسانی که با الفبای علم اقتصاد سروکار دارند میدانند کنترل تورم بدون برنامه در کشور مساوی با رکود سنگین در اقتصاد است.
اما این داستان زمانی جالبتر میشود که محمدباقر نوبخت بهعنوان سخنگوی دولت روز گذشته در نشست هفتگی خود با خبرنگاران گفت، نامه چهار وزیر به رئیسجمهور معطوف به بازار سرمایه و بورس است و به کل بازار ایران مربوط نمیشود؛ و این اظهار نظر در حالی توسط این مقام دولتی مطرح میشود که برخی معتقدند کاهش و کنترل نرخ تورم از جمله شعارهای اصلی دولت یازدهم بوده که تا حدودی نیز به آن دست یافته است. اما از منظر علم اقتصاد هر کنترل و کاهش تورمی در اقتصاد، رکودی را بهدنبال دارد و بر این اساس نیز رکود اقتصادی در حال حاضر تأثیر خود را بر صنایع و بنگاههای مختلف در کشور گذاشته است و اگر به این موضوع اعتقاد داشته باشیم که بورس نبض اقتصاد کشور است، رکود حاکم بر بازار سرمایه نیز تافته جدابافتهای از اقتصاد کشور نیست و این رکود اقتصادی است که خیمه سنگین خود را بر بازار سرمایه و معاملات آن انداخته و باید برای خروج بورس از وضعیت کنونی بهدنبال دلایل آن در اقتصاد و حل مشکلات اقتصادی کشور بود ... .
مهدی حاجیوند
انتهای پیام/*