ثبت جهانی چوگان و چوبی که به خود می زنیم

به گزارش خبرنگار گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، از دوران باستان چوگان را ورزش ایرانیان می دانسته اند و اسناد و مدارکی در دست است که قدمت اساطیری بازی چوگان را تأیید می کند . شاهنامه فردوسی که یکی از مهمترین اسناد هویتی ایرانیان از بازی چوگان سخن گفته و حتی چوگان بازیِ سیاوش و همچنین رستم دو پهلوان نام آور ایرانی را توصیف کرده است.

در دوران ساسانیان نیز، انبوهی از داستان ها و چند سند بسیار جدی در دست، بر اهمیت و اعتبار چوگان دلالت دارد. در این دوران در برنامه آموزشی شاهزادگان ساسانی ، چوگان یکی از مواد اصلی آموزش بوده است. این ورزش باستانی همواره مورد توجه شاعران و نویسندگان و هنرمندان ایرانی بوده است. در بسیاری از شاهکارهای ادبی فارسی صحنه های زیبایی از این بازی نشان داده شده است. در نوشتارهای گذشته ایرانی نیز از جمله کتاب کارنامه اردشیر بابکان ،قابوسنامه از آن یاد شده است .

این ورزش تا پایان دوره صفویه در شهرهای ایران رواج داشته و چوگان از ایران به دیگر نقاط جهان راه یافت و طرفداران بسیاری پیدا کرد و به سایر کشورهای اروپایی و آمریکایی رفت. در این بین با وجود اینکه شکی نیست که ایران جایگاه بازی چوگان بوده جدا از تلاش گذشته چین و امارات اکنون دولت جمهوری آذربایجان دست به چنین کار نادرستی زده و پرونده بازی چوگان را به یونسکو فرستاده تا به عنوان میراث جهانی ملموس این دولت ثبت شود . در این بین ذکر چند نکته در این مورد خالی از لطف نیست.

نخست اینکه جمهوری آذربایجان قبلا «تار ایرانی» را به نام خود در این سازمان ثبت کرد و مدتی است دولت جمهوری آذربایجان تلاش می کند نظامی شاعر پرآوازه ایرانی را از آن خود کند و بدین منظور اقدامات ناشایست و تبلیغات گمراه کننده ای به راه انداخته و سنگ نوشته های فارسی مقبره او را تخریب کرده است .

در این حال ایران باید با اتخاذ راهکارهایی جدا از جلوگیری از ایرانی زدایی در گسترده پیشین ایران فرهنگی از نگاه یک سویه و ضد ایرانی دولت ها و کشورهای کوچک و بزرگ نوخاسته در منطقه جلوگیری کند.

دوم اینکه در ایران چوگان با قدمتی حدودا سه هزار ساله هیچ شک و شبهه ای وجود ندارد.اما آیا این ورزش در کشور ما دارای جایگاه متناسبی بوده است و با و جود تاکید شخصیت هایی چون مقام معظم رهبری توجهی به این ورزش شده است؟ آیا ما تلاش کرده ایم که در کنار برگزاری بازی های ملی گسترده فرصت ارزشمند میزبانی رقابت های جهانی چوگان به دست آوریم؟ در واقع هر چند چوگان از سوی کمیته بین المللی المپیک به عنوان یکی از ورزش های جهانی شناخته شده است و در فدراسیون جهانی، چوگان را به نام ایران می شناسند اما این ورزش در زادگاه خود ایران چندان مورد اقبال عمومی نیست. حتی با و جود تاکید برخی از دوست داران این ورزش دولت و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در دوره های پیش، پرونده ی چوگان را تهیه و به یونسکو ارائه نکرد. این رویکرد بیانگر ناتوانی ما و چوب حراجی است که خود بر چوگان زده ایم.

هر چند اکنون در حال حاضر پرونده «چوگان بازی سنتی در قره باغ» کاملا زیر سوال رفته است. با کار کارشناسی و ارایه ادله متقن به یونسکو می توان مانع ثبت این ورزش به اسم جمهوری آذربایجان شد اما جمهوری آذربایجان 90 درصد راه ثبت چوگان را طی کرده است.

این امر در حالی است که در سال های اخیر، شاهد افزایش تدریجی شمار ثبت های کشوری عناصر میراث فرهنگی ناملموس مشترک و چندملیتی توسط برخی کشورهای عضو کنوانسیون 2003 هستیم؛ لذا باید برای جلوگیری از بروز پدیده هایی این چنینی و مصادره آثار وفرهنگ ملموس ایرانی نخست ثبت جهانی «آثار در خطر مصادره» را در اولویت قرار دهیم آن ها را برای ثبت به یونسکو بفرستیم.

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.