مردمی که زبان‌شان را از دست بدهند، چیستی‌شان را از دست خواهند داد

میرجلال‌الدین کزازی استاد زبان و ادبیات فارسی که بیش از هر چیز به شاهنامه‌پژوهی و علاقه به ادب کهن پارسی و پیراسته و پالوده گفتن شهره دارد،‌ در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ با اشاره به حفظ هویت زبان فارسی گفت:‌ بزرگترین و کارآمد‌ترین چاره این است که ایرانیان به ویژه جوانان ایرانی آنچنان با این زبان آشنا بشوند که بدانند زبان فارسی هم یکی از پیشرفته‌ترین و گویاترین زبان های جهان است.

زبان فارسی،‌ ساختاری ساده و ناب دارد

وی ادامه داد:‌ اگر چنین شناخت و باوری در پیوند با زبان فارسی پدید بیاید،‌ همه ایرانیان بی‌گمان طعم این زبان را خواهند چشید و خواهند کوشید که آن را از گزند، آسیب و پالایش پاس بدارند‌، زبان فارسی از آن روی که زبانی است گویا و پیشرفته در سنجش با دیگر زبان‌های جهان،‌ ساختاری بسیار ساده و ناب داشته است‌، از همین روی کسانی که این زبان را می‌خواهند بیاموزند،‌ در زمانی کوتاه می‌توانند در این کار کاریار بشوند، انگلس فیلسوف آلمانی ده‌ها زبان را به نیکی می‌دانست، از آن میان زبان فارسی را. او در نامه‌ای که به دوست خود مارکس نوشته است،‌ از زبان فارسی سخنی در میان می‌آورد، می‌نویسند که زبان فارسی آن امادگی و شایستگی را دارد که زبانی جهانی بشود‌، اگر جهانیان این زبان را می شناختند، آن را چونان زبانی جهانی می‌پذیرفتند و به کار می‌بردند.

کزازی در پاسخ به این پرسش که چرا امروزه اهمیت زبان فارسی برای عموم مردم پنهان شده است و در گویش مردمان شاهد واژگان غیر فارسی هستیم،‌ گفت:‌ این پرسمان یا پدیده و هنجار فرهنگی و اجتماعی دو خواستگاه می‌تواند داشته باشد، یکی این است که آن شناخت و باور در همه ایرانیان پدید نیامده است،‌ دوم اینکه سخن گفتن به پارسی ناب آسان نیست که هر کس هر زمان خواست بتواند آن را به انجام برساند.

این شاهنامه‌پژوه با اشاره به چرایی عدم گسترش زبان فارسی در دهه‌های اخیر گفت:‌ این عامل دو انگیزه و خاستگاه دارد، یکی ناتوانی است، زیرا نیاز به گنجینه واژگان فارسی است برای اینکه بتوان هر چه بیشتر از واژه‌های نژاده این زبان در گفتار و نوشتار بهره برد و دیگر نیاز است به باور به اینکه این زبان را باید گرامی داشت و از گزند آسیب بدور. اگر این دو در جامعه ایرانی گسترش بیابد و نهادینه شود، ایرانیان بی‌گمان زبان فارسی را از آسیب برکنار خواهند کرد، بدان سان که در درازنای تاریخ خود برکنار مانده است.

کزازی با بیان این مطلب که در وضعیت فعلی قائل به این نیستم که بیگانگانی از خارج توانایی براندازی زبان فارسی در ایران را داشته باشند،‌ گفت:‌ هر چند دشمنانی که با چیستی ایرانیان تاریخ و فرهنگ و منش ایرانیان در حال ستیز هستند، شاید روزگاری به این فکر باشند که با زبان پارسی هم به ستیز برخیزند، اما اگر این گونه هم باشد تنها راه چاره آن است که ایرانیان خود ارزش این زبان را بشناسند در پی آن بکوشند که آن را از گزند و آسیب پاس بدارند، اگر چنین شود، آن بیگانگان ستیزه‌گر و دشمن خام و تیره‌دل هم کاری از پیش نمی توانند برد.

در سال‌های اخیر توجه به زبان فارسی فزونی یافته است

این پژوهشگر ادبی با بیان این مطلب که خوشبختانه در سال‌های اخیر توجه به زبان فارسی افزایش یافته است،‌ گفت:‌ نمونه‌ای بیاورم برای شما،‌ کتابی چند ماه پیش به نام فرهنگ فارسی چاپ شده است که بانویی دوستار زبان فارسی دو دهه از زندگانی خود را در کار پدید‌آوردن این فرهنگ کرده است،‌ او پاره‌ای از کتاب‌های مرا باریک‌بین خوانده است، واژه‌هایی را که من برساخته‌ام،‌ به کار برده است و از این کتاب‌ها بیرون کشیده است و این فرهنگ را دامن زده است. فرهنگی است ستبر و بزرگ با هزار روی(صفحه) با بهای 35 هزار تومان؛‌ اما این کتاب آنچنان که ناشر آن به من گفته است،‌ موفق‌ترین کتاب در انتشارات معین  پس از کتاب‌های درسی شده است. این کتاب پرفروش‌ترین کتاب در میان کتاب‌های این انتشارات است.بنابراین دوستداران زبان فارسی کم‌شمار نیستند،‌ شما از همین نمونه می‌توانید بدانید که ایرانیان به ویژه جوانان ایرانی به آن خودآگاهی و بیداردلی رسیده‌اند که ارزش این گنجینه گران زبان فارسی را بدانند و خوشبختانه دم به دم بر شمارشان افزوده می‌شود.

مردمی که زبان خود را از دست بدهند، اندک اندک چیستی خود را از دست خواهند داد

وی با اشاره به اهمیت زبان فارسی گفت:‌ زبان آنچنان که گفتم، آیینه فرهنگ، اندیشه و هویت ملت است‌، مردمی که زبان خود را از دست بدهند، اندک اندک چیستی خود را از دست خواهند داد. آن‌چه ما هستیم به زبانی بازمی‌گردد که به کار می‌بریم. بیش از هر پدیده و هنجار فرهنگی‌، زبان است که فرهنگ را به نمود می‌آورد. مردمی که زبانی کژ و آشفته دارند، منشی همسوی با آن خواهند داشت.

زبان فارسی، کارآمدترین و مایه‌ورترین دستگاه واژه‌سازی را دارد

کزازی گفت:‌ زبان فارسی، کارآمدترین و مایه‌ورترین دستگاه واژه‌سازی را دارد چون زبانی به بندکشیده نیست. بسنده است که دو واژه را با هم بپیوندید و واژه نو بیافرینید. این زبان، زبانی تنُک‌مایه نیست. اما هنجاری دریغ‌آمیز شده در کار آن نویسنده‌ تنک‌مایه‌ای که در کار خود می‌ماند و می‌گوید که گناه از زبان فارسی است و نمی‌گوید گناه از من است. با خواندن می‌توان به گنجینه واژگانی افزود. باید بیشتر نوشته‌هایی را که به پارسی هستند بخواند تا این واژگان اندک اندک در یاد او و بیش از آن در نهاد او جای بگیرد. چون هنگام سخن‌گفتن و نوشتن، خودآگاهانه کاری نمی‌کنید.

انتهای پیام/