به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، طی دو روز اخیر تحولات مهمی در مذاکرات مربوط به آتش‌بس در جنگ اوکراین رخ داده که آمریکا، اروپا و روسیه را به سرنوشت مذاکرات خوش‌بین کرده است. ترامپ، مرتس صدراعظم آلمان و «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه طی اظهاراتی از پیشرفت 90درصدی مذاکرات خبر داده و گفته‌اند مسکو و کی‌یف در آستانه دستیابی به یک توافق هستند.

آمریکایی‌ها می‌گویند پس از هشت ساعت مذاکره رودررو از روز یکشنبه بین «ولودیمیر زلنسکی»، رئیس‌جمهور اوکراین و استیو ویتکاف، نماینده رئیس‌جمهور آمریکا در امور روسیه و «جرد کوشنر»، داماد ترامپ در مورد 90درصد از مسائل مورد بحث با اوکراین به اتفاق‌نظر رسیدند.

گفته می‌شود زلنسکی با عقب‌نشینی از خواسته‌های اصلی خود یعنی عضویت اوکراین در ناتو، گره بخشی از مذاکرات را باز کرده است و در مقابل آمریکا نیز قول داده است که تضمین‌های عینی شبیه تضمین ماده 5 اساسنامه ناتو به اعضا به کی‌یف نیز بدهد. براساس ماده 5 ناتو، حمله به هر یک از اعضا، حمله به همه اعضا تلقی شده و سایر کشورها ناتو به کمک کشور مورد تهاجم خواهند آمد. با عقب‌نشینی اوکراین از پیوستن به ناتو‌، در مقابل روسیه نیز پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا را پذیرفته است.

بوی اولتیماتوم

وبگاه آمریکایی پولیتیکو در‌باره تضمین‌های عینی که آمریکا به اوکراین وعده داده، نوشته است: این پیشنهاد قوی‌ترین و صریح‌ترین تعهد امنیتی است که دولت ترامپ برای اوکراین ارائه داده است، اما با یک اولتیماتوم ضمنی همراه است: «همین حالا آن را بپذیرید وگرنه این پیشنهاد برای همیشه روی میز نخواهد بود و پیشنهاد بعدی نیز به این اندازه سخاوتمندانه نخواهد بود.»

به نوشته این رسانه آمریکایی «ولودیمیر زلنسکی»، رئیس‌جمهور اوکراین و بسیاری از رهبران اروپایی از دستیابی به توافق بدون تضمین امنیتی صریح آمریکا اکراه داشته‌اند، زیرا می‌ترسند که روسیه پس از مدتی دوباره حمله کند. اما به نظر می‌رسد این پیشنهاد اخیر تلاشی برای کاهش این نگرانی‌ها و همچنین وادارکردن زلنسکی به اقدام سریع باشد.

یک مقام ارشد آمریکایی گفت: «اساس این توافق اساساً داشتن تضمین‌های واقعاً قوی، چیزی شبیه به ماده 5 است. این تضمین‌ها برای همیشه روی میز نخواهند بود. اگر به نتیجه‌ای خوب برسیم، همین الان هم روی میز هستند.»

رهبران اروپایی هم در بیانیه مشترکی خواستار ارائه ضمانت‌های امنیتی قوی و اعزام یک نیروی چندملیتی به رهبری اروپا به اوکراین شده و از پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا حمایت کردند. به گزارش ایرنا به نقل از رویترز، «اورسولا فون در لاین» رئیس کمیسیون اروپا و 10 تن از سران کشورهای اروپا از جمله رهبران آلمان، فرانسه، ایتالیا و انگلیس پس از نشست خود در برلین اعلام کردند که هرگونه تصمیمی در مورد ارائه امتیازات ارضی به روسیه فقط باید در صورتی اتخاذ شود که ضمانت‌های امنیتی قوی به اوکراین ارائه شود.

این بیانیه بر تشکیل «نیروی چندملیتی به رهبری اروپا» با «حمایت آمریکا» تاکید کرد و گفت که این نیرو «به بازسازی قوای اوکراین، تامین امنیت آسمان اوکراین، حفاظت از دریاهای امن‌تر از جمله از طریق عملیات در اوکراین کمک خواهد کرد». سران اروپایی خاطرنشان کردند که شمار نیروهای ارتش اوکراین باید در حدود 800هزار پرسنل باقی بماند تا این کشور بتواند از بروز درگیری جلوگیری کند. در بیانیه‌ این رهبران آمده است که ضمانت‌های امنیتی باید شامل «مکانیسم نظارت بر آتش‌بس به رهبری آمریکا» باشد و هشدار زودهنگام درباره هرگونه حمله احتمالی در آینده ارائه دهد.

این بیانیه با تاکید بر اینکه «مرزهای بین‌المللی نباید از طریق زور تغییر کند» می‌افزاید: زمانی که ضمانت‌های امنیتی برقرار شد، تصمیم‌گیری در مورد مسائل ارضی برعهده مردم اوکراین خواهد بود. رهبران اروپایی همچنین تاکید کردند که از پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا «قویا» حمایت می‌کنند.

موارد چالشی

گفته می‌شود 90درصد اختلافات بین روسیه و اوکراین حل شده است اما مهم‌ترین موارد اختلافی در همان 10درصد باقی‌مانده است که می‌تواند مذاکرات را به شکست بکشاند. خبرگزاری رویترز دوشنبه‌شب به نقل از مقام‌های آمریکایی که نخواستند نام‌شان فاش شود، گزارش داد که 90درصد از اختلافات میان روسیه و اوکراین حل شده است اما برای رسیدن به توافق صلح، کی‌یف باید از منطقه دونتسک عقب‌نشینی کند.

زلنسکی تاکنون در مقابل عقب‌نشینی از دونتسک مقاومت کرده است و درباره واگذاری کل منطقه دونباس به روسیه که دونتسک هم بخشی از آن است مسئله را به همه‌پرسی از مردم اوکراین موکول کرده است و معلوم نیست اگر مردم اوکراین با این واگذاری مخالف باشند، سرنوشت جنگ اوکراین به کجا خواهد رسید.

«سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه روز دوشنبه در مصاحبه با‌ ای‌بی‌سی، بار دیگر درخواست‌های ارضی روسیه برای پایان دادن به جنگ تاکید کرد و گفت: «ما روی هم رفته پنج منطقه را تحت کنترل داریم و به هیچ وجه نمی‌توانیم در این مورد مصالحه کنیم.»

مسئله بعدی که برای روسیه بسیار حیاتی است استقرار احتمالی نیروهای ناتو در اوکراین پس از جنگ به عنوان بخشی از تضمین‌های امنیتی است. اوکراین و اروپا به‌شدت روی این موضوع اصرار دارند اما روسیه به‌شدت مخالفت خود را با این موضوع اعلام کرده‌اند. «ریابکوف» در این‌باره به صراحت گفت: روسیه با توافقی که شامل حضور نیروهای ناتو در خاک اوکراین باشد، موافقت نخواهد کرد، حتی اگر آنها به عنوان بخشی از ضمانت امنیتی یا به عنوان اعضای به اصطلاح «ائتلاف مشتاقان» در اوکراین حضور داشته باشند. وی خاطرنشان کرد: «ما قطعاً در هیچ لحظه‌ای با حضور نیروهای ناتو در خاک اوکراین موافقت نمی‌کنیم، تاییدی بر آن نداریم و حتی از آن راضی نخواهیم بود».

آخرین میخ بر تابوت نظم غربی

روزنامه فرانسوی فیگارو نیز طرح صلح آمریکا برای اوکراین و راهبرد جدید امنیت ملی این کشور را نشانه یک گسست تاریخی عمیق و آغاز فروپاشی نظم غربی حاکم بر جهان دانسته و نوشته است: نظام بین‌الملل در حال تجربه یک شکاف سرنوشت‌ساز است؛ شکافی که با فروپاشی نظم غربی حاکم بر جهان از قرن پانزدهم میلادی و نیز زوال توازن بعد از جنگ جهانی دوم همراه شده است. سیاست‌های اخیر آمریکا در دوره ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ»، به‌ویژه نزدیکی به روسیه و عقب‌نشینی از تعهدات امنیتی در اروپا؛ نقش تعیین‌کننده‌ای در تسریع این روند ایفا کرده است. 

 فیگارو تأکید می‌کند که این تحولات، همسو با آرمان‌هایی است که پیش‌تر به قدرت‌های اقتدارگرا مانند روسیه و چین نسبت داده می‌شد؛ آرمان‌هایی که هدف آنها تضعیف انسجام غرب از درون بوده است. درخصوص اروپا، فیگارو تأکید کرده است که این قاره در نقطه‌ای سرنوشت‌ساز قرار دارد. اروپا دیگر نمی‌تواند به چتر امنیتی آمریکا تکیه کند و ناگزیر است میان پذیرش وابستگی و تکه‌تکه‌شدن در چارچوب معامله‌ای بزرگ میان قدرت‌های جهانی، یا بازسازی خود به‌عنوان یک قدرت مستقل و پذیرش مسئولیت دفاع از منافع و امنیتش، یکی را انتخاب کند. فیگارو برای گزینه دوم سه اولویت اصلی برشمرده است: حمایت گسترده نظامی و مالی از اوکراین، تسریع روند تسلیح مجدد اروپا از طریق هماهنگی میان قدرت‌های بزرگ، و اجرای اصلاحات عمیق برای ارتقای رقابت‌پذیری اقتصادی.

منبع: کیهان

انتهای پیام/