به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آشفته بازار نشر کتاب در ایران همچون دریایی است که کرانهای را نمیشود برایش متصور بود. از نایابی کاغذ و قیمتهای عجیب و غریبی که برایش اعلام میکنند تا آثار عجیبی که مشخص نیست، چگونه از فیلتر نظارتی عبور و قدم به بازار گذاشته است. در این میان اما وضعیت توزیع و فروش به عنوان حلقه آخر ارتباط با مخاطب دراماتیکتر از سایر بخشهاست.
هزینههای نگهداری و اداره کتابفروشیها سر به فلک گذاشته و در مقابل محصولی که قرار است آنها عرضه و مختصر سودی بابتش به دست بیاورند، در سر هر کوی و بازاری به شکلی عجیب میتوان یافت، با تخفیفهای آنچنانی و محتوایی که مشخص نیست با چه استانداردی و تحت لوای برند کدام مؤسسه نشر قدم به خانههای مخاطبان میگذارد.
در این میان کتابسازیها بلای جان ناشران شده و صاحبان این بازار که گاهی زیرزمینی و با عنوان قاچاق کتاب و گاهی با مجوزهای رسمی از وزارت ارشاد تحت عنوان کتابسازی فعالیت میکنند، هر روز بیشتر پای خود را بر ضربان ناشران میفشارند تا اندک نفس باقیمانده را نیز در گلوی نشر خاموش کنند و خود یکهتاز این بازار باشند.
نکته حائز اهمیت در این میان سؤالی است که ناشران در سالهای گذشته بارها از خود پرسیدهاند و چون جوابی برایش نیافتهاند، دیگر از تکرار آن خسته شده و سکوت را در پیش گرفتهاند و آن این است: «چرا برخوردی با بازار سیاه نشر نمیشود؟» چرا بساطیها و دستفروشان کتاب هر روز بیشتر بساطشان را پهن میکنند و حالا بازار اصلی کتاب را در راسته انقلاب از آن خود کردهاند و کتابفروشیهای قدیمی را با سابقههای طویل به حاشیه راندهاند؟
نادر قدیانی مدیر انتشارات قدیانی معتقد است که ضعف در قوانین موجب شده تا کتابسازها و قاچاقچیان کتاب تا این حد گسترده شوند، او میگوید که نمایندگان مجلس و وزیر ارشاد دولت آینده باید با هماهنگی دستگاههای قضایی به مقابله با این افراد بپردازند.
نادر قدیانی با اشاره به رواج کتابسازیها و رشد قارچگونهآنها در بستر نشر با اشاره به سابقه این موضوع گفت: کتابسازی پدیدهای بود که یک سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و دو سال بعد از آن برای نخستینبار پدید آمد، آن زمان کتابهای ممنوعه رژیم شاهنشاهی به نام ناشر به صورت قاچاق تکثیر میشد و فروش میرفت.
وی ادامه داد: در دهه دوم انقلاب این موضوع آرامآرام از چرخه نشر حذف شد چرا که هم بازار نشر ثبات داشت و هم بازار کاغذ. کاغذ دولتی در اختیار ناشران قرار داده میشد و همهکس امکان دریافت آن را نداشت. ارتباط ناشران با مراکز توزیع کتاب نیز موجب شده بود که کتابسازی و قاچاق کتاب کمرنگ شود. اما در 10 سال اخیر مجداً این موضوع شیوع پیدا کرده است.
قدیانی تصریح کرد: ناشران حرفهای بازار نشر متحمل هزنیههای تألیف، ترجمه، ویراستاری، صفحهآرایی و ... میشوند که طی کردن این مراحل روند نشر را نیز طولانی میکند، با توجه به اوضاع اقتصادی این سالهای نشر، شمارگان اندک از هر کتاب منتشر میشود. لابه لای این کتابها، برخی آثار مورد استقبال مخاطب قرار میگیرد و با این استقبال حرکتهای زیرزمینی در دورهای و آشکار در دوره فعلی از پیشرفت امکانات دیجیتالی و چاپ استفاده کرده و در زیرزمینها، مراکز شهر و مقابل چشمان ما به تکثیر این کتابهای پرفروش ناشران میپردازند. قاچاقی چاپ کردن کتابها برای این ناشران سودآور است چرا که از هزینههای پیش از چاپ معافاند.
مدیر انتشارات قدیانی با اشاره به برخوردهای قضایی با این کتابسازها گفت: در سالهای اخیر برخی از فعالان این شبکهها شناسایی و دستگیر شدند، اما به دلیل ضعف قوانین حقوقی کشور در مدت زمان کوتاهی آزاد شدند. این موضوع نشان از ضعف قوانین حقوقی کشور ما دارد، جا دارد نمایندگان مجلس، دولت آینده، وزیر ارشاد آینده در زمینه تنظیم قوانین سخت با هماهنگی سازمان بازرسی کل کشور، قوه قضائیه، نیروی انتظامی به تفاهم برسند. اگر چند مورد را با جریمههای سنگین روبرو کنیم، خیلیها حساب خود را میکنند و آرام آرام این موضوع فروکش میکند.
رئیس اسبق اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با اشاره به آمار بالای صدور پروانه نشر برای ناشران گفت: بالغ بر 18 هزار پروانه نشر برای ناشران صادر شده است در حالی که بیش از 75 درصد تولید کتاب کشور دست 100 ناشر است، در این میان عدهای سوء استفاده کننده با دریافت پروانه نشر اقدام به کتابسازیها کردهاند.
وی با اشاره به گستردگی شبکه توزیع و ویترین کتاب فروشیها گفت: در تمام ترمینالهای مسافربری کشور فروشگاههای کتاب با تخفیف 50 درصد دیده میشود، در تمام غرفههای موقت شهرداریها در سطحشهر، در پاساژها و ... با استخدام چند دختر جوان اقدام به فروش کتابهایی با تخفیف بالای 50 درصد میکنند که تماما یا قاچاق است یا کتابسازی شده است.
مدیر انتشارات قدیانی با اشاره به کپیبرداری از چند کتاب این انتشارات نیز گفت: چند کتاب از انتشارات ما که پرفروش بوده و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته نیز در بساط این ناشران منتشر شده است، اثبات این رونویسیها نیز به آسانی امکان ندارد، اما ناشر خود متوجه موضوع میشود.
عضو هیئت تجدید نظر رسیدگی به تخلفات ناشران در پاسخ به اینکه این حرکتها جزو تخلفات ناشران محسوب میشود یا خیر گفت: بله اگر بتوان ثابت کرد، جزو تخلفات محسوب میشود و از تعلیق کوتاه مدت تا لغو پروانه نشر نیز برای آن در نظر گرفته شده است، اما جامعه صنفی میتواند شاکی این موضوع باشد و رسیدگی به آن در دستگاه قضا ضمانت اجرایی دارد، این از وظایف دوستان نیروی انتظامی و نهادهای امنیتی است که به این فعالیتها توجه کرده، آنها را کشف کنند، برخورد با دستفروشان در شهرداریها یک بحث کلی است فارغ از اینکه این دستفروشان چه میفروشند. بنابراین نمیتوان انتظار چندانی از شهرداریها برای جمعآوری این موضوع داشت.
مدیر انتشارات قدیانی با اشاره به یکی از کتابهای انتشارات متبوعش که مورد سوء استفاده قاچاقچیان کتاب قرار گرفته است، گفت: پایان کتاب فارسی اول دبستان را ما در 3 تا 4 هزار نسخه منتشر کردهایم که مورد استقبال قرار گرفته است، با توجه به آمار یک میلیون و 200 هزار نفر دانشآموز کلاس اول دبستان من مطمئنم که قاچاقچیان کتاب بالغ بر 30 تا 40 هزار نسخه از این کتاب را به فروش میرسانند.
انتهای پیام/