به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، جنگ 44 روزه قره باغ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان که از مهر تا آذر سال 1399 (سپتامبر تا نوامبر2020) رخ داد و نتیجه آن آزاد سازی بخشهای زیادی از خاک قره باغ همچون جبرائیل، فضولی، شوشا، کلبجر، آغدام و لاچین به دست جمهوری آذربایجان شد، آثار و تبعات کوتاه مدت و بلند مدتی را در منطقه قفقاز جنوبی و حتی آسیای میانه به همراه داشته و خواهد داشت.
در این جنگ ترکیه به عنوان حامی جمهوری آذربایجان که کمکهای مستشاری و تسلیحاتی زیادی به باکو کرد نیز نقش مهمی ایفا کرد. روسیه نیز با نقش آفرینی خود که منجر به پایان جنگ و توافق آتش بس بین طرفین شد، حضور نظامی خود را در منطقه پررنگتر کرده است.
تغییرات ژئوپلتیکی در شمال ایران و ایجاد کریدور زنگزور که نخجوان را از طریق ارمنستان به جمهوری آذربایجان متصل می کند نیز یکی از همین تحولات است که آینده منطقه را تحت تاثیر قرار خواهد داد زیرا ضمن اتصال دو بخش جدا افتاده جمهوری آذربایجان، زمینه متصل شدن بی واسطه زمینی ترکیه به قفقاز جنوبی و نیز اتصال به کشورهای آسیای میانه را فراهم می کند.
ایران و ارمنستان به تازگی انتخاباتی برگزار کردند که در نتیجه آن نخست وزیر ارمنستان مجدداً در راس قدرت ماند و در ایران نیز سید ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس جمهور منتخب، در ماه آینده فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.
همین موضوع باعث شد تا گفتوگویی با آهارون شکردمیان، فعال رسانهای ارمنستان و مالک و سردبیر وبسایت «یرپونی دیلی نیوز» به بررسی تحولات اخیر قفقاز و روابط تهران و ایروان پرداختیم که حاصل آن از نظر خوانندگان می گذرد.
تسنیم - روابط ارمنستان و ایران را بعد از انتخابات در دو کشور چگونه می بینید؟
شکردمیان- ایران و ارمنستان قرن ها همسایه بوده اند. دو کشور طی سالهای اخیر شاهد تحولات ژئوپلیتیکی منطقه ای و بین المللی بسیار مهمی بوده اند. انتخابات مهم و محوری در هر دو کشور برگزار شد. انتخابات پارلمانی در ارمنستان و انتخابات ریاست جمهوری در ایران. انتخابات دو کشور در یک فضای آزاد و شفاف برگزار شد و به بسیاری درس دموکراسی داد.
در طول محاصره 30 ساله ارمنستان، ایران کشوری بود که به روابط خود با ارمنستان در زمینه های مختلف به ویژه همکاری های اقتصادی ادامه داد. بسیاری از قدرتهای بین المللی و منطقه ای راضی به توسعه روابط ارمنستان و ایران نبودند.
مایک پامپئو وزیر خارجه پیشین آمریکا با یک مأموریت مشخص وارد ایروان شد و خواستار پیوستن پاشینیان نخست وزیر ارمنستان به جبهه ایجاد شده توسط واشنگتن علیه ایران و قطع روابط اقتصادی با تهران شد. نخست وزیر ارمنستان نیز تا حدی تسلیم فشارهای آمریکا شد، با این وجود نمی توان آرزوها و تمایلات برای تقویت روابط و حسن همجواری ایران با ارمنستان را نادیده گرفت.
ارمنستان و ایران نگرانی های یکسانی دارند. بنابراین، لازم است روابط دو کشور بر یک پایه و مبنای قوی تری استوار شود.
توسعه روابط بین ایران و ارمنستان همچنین می تواند به عنوان یک عامل مهم ثبات برای تمام کشورهای قفقاز باشد. هیچ کس نمی تواند مانع توسعه همکاری های دو کشور شود. برعکس، این مشارکت می تواند تعادل ژئوپلتیکی جدیدی را در منطقه ایجاد کند که می توان آن را تعادل ثبات نامید.
امیدوارم نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان روابط ارمنستان - ایران را به طور جدی مورد بازنگری قرار دهد. به نظر من، مانند قبل از انتخابات، روابط ارمنستان و ایران از طریق همکاری و درک متقابل به توسعه خود ادامه خواهند داد.
تسنیم- پس از انتخابات ارمنستان، سیاست خارجی یک مساله مهم خواهد بود، با توجه به اینکه ارمنستان در جنگ سال گذشته با جمهوری آذربایجان به طور قابل ملاحظه ای فاقد متحدان واقعی بود. روسیه تا هنگامی که آتش بس را میانجیگری کرد، دست روی دست گذاشته بود و ایران رویکرد رسمی بی طرفی را دنبال کرد. به نظر شما، چالش هایی که ارمنستان با متحدان روبرو است چیست و چه انتظاری درباره سیاست خارجی آینده این کشور دارید؟
شکردمیان- ایران همیشه در مورد منازعه قره باغ موضعی سازنده و خنثی اتخاذ کرده است و همیشه بر ضرورت حل مسالمت آمیز منازعات تأکید کرده و حتی ابتکاراتی را نیز در این مسیر در پیش گرفته است. تهران یکی از معدود کشورهای جهان است که به اقدامات آذربایجان برای ارائه مسئله قره باغ تحت پوشش مذهبی ادای احترام نکرد.
ایران همیشه سعی در برقراری روابط رسمی گرم با ایروان و باکو داشته است. باید گفت که ارمنستان تنها کشوری در کنار ایران است که هیچ درگیری سیاسی با آن ندارد. ایران همیشه اصرار داشته است که مناقشه قره باغ باید منحصراً از طریق مسالمت آمیز حل و فصل شود.
در بحبوحه حل و فصل مسالمت آمیز منازعه قره باغ، مهمترین چیز برای ایران امنیت مرزهای آن و البته حضور آن در قفقاز است. ارمنستان باید در سیاست خارجی خود تجدید نظر کند و از جنگ 44 روزه درس بگیرد.
تسنیم- ایران از هر دو طرف ارمنستان و آذربایجان حمایت می کند. اما در آخرین جنگ آذربایجان از حمایت اسرائیل و ترکیه برخوردار بود و ارمنستان در اعتراض به این اقدام، سفیر خود را فراخواند. به نظر شما، منافع سیاسی و اقتصادی ایران با کدام کشور همسو است، ارمنستان یا آذربایجان ؟
شکردمیان- به دنبال امضای توافق هسته ای با غرب در تابستان 2015، ایران روابط خود را با ارمنستان و آذربایجان با سرعت بیشتری توسعه داد. ایران اغلب بر لزوم میانجیگری خود در درگیری قره باغ تأکید می کند. تهران شروع به توضیح دادن این مساله برای همه کرد که بدون مشارکت این کشور، برقراری صلح پایدار در منطقه دشوار خواهد بود.
حضور سازمان های رادیکال یا تروریستی در منطقه به ویژه در مناطق نزدیک به مرزهای آن برای تهران قابل قبول نیست. این به نفع تهران است که بتواند کنترل سرزمین های هم مرز با ایران را توسط نیروهای مسلح ارمنستان حفظ کند.
انتهای پیام /