قیام امام حسین (ع) برای جلوگیری از انحراف جامعه اسلامی بود
مدیرکل تبلیغات اسلامی گفت: قیام امام حسین (ع) برای جلوگیری از انحراف جامعه اسلامی بود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، بی‌شک انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و درخشش جوانان مسلمان این مرز و بوم در عرصه نبرد و شهادت، یکی از برجسته‌ترین پیامدهای نهضت خون رنگ عاشورا است.
امام خمینی(ره) با آگاهی از نقش سرنوشت‌ساز فرهنگ عاشورا در بافت اجتماعی مردم ایران، شور حسینی را در دل‌ها به تلاطم درآورد و معظم‌له توانستند انقلاب اسلامی را با تکیه بر همین زلال معرفت به پیروزی برساند و از این رو خود می‌فرمودند "انقلاب اسلامی ایران پرتویی از عاشورا و انقلاب عظیم الهی آن بود".
از این‌رو مقام معظم رهبری با نگرشی جامعه شناختی به مسئله عاشورا فداکاری و شهادت‌طلبی را در این واقعه، علت تامّه این جنبش می‌داند و آن را در مقایسه با سایر نهضت‌های اسلامی پیش و پس از آن، قیامی منحصر به فرد معرفی می‌کند و به نظر رهبرمعظم انقلاب اسلامی، فداکاری یاران اباعبدالله(ع) سبب شد، عاشورا نه تنها در تاریخ اسلام، بلکه در تاریخ بشریت، به الگویی جاودانه تبدیل شود.
همزمان با ماه محرم الحرام خبرگزاری تسنیم استان مرکزی با برپایی حسینیه رسانه‌ای با حضور خطبا و مادحین اهل بیت(ع) ضمن بررسی ابعاد حادثه عاشورا، اهمیت و بایدها و نبایدهای عزاداری حسینی و مقتل خوانی را به وهله اجرا درآورد.
در یازدهمین گفت‌و‌گو و برنامه رسانه‌ای با دعوت از "حجت‌الاسلام صفر قربانپور" مدیرکل تبلیغات اسلامی استان مرکزی مسائل مرتبط با عزاداری حسینی به بحث و بررسی گذاشته شد.
مشروح گفت‌و‌گوی خبرگزاری تسنیم استان مرکزی با "حجت‌الاسلام صفر قربانپور" مدیرکل تبلیغات اسلامی استان مرکزی در زیر می‌آید:
تسنیم: اهمیت عزای حسینی در چیست؟
اهمیت عزاداری و عشق به امام حسین(ع) در موضوع اهمیت ولایت در اسلام و اصل نیاز بشربه جایگاه سلسله‌ای ولایت جستجو کنیم، در فرهنگ تشیع علوی امامت را منصبی الهی با اساس اذن پروردگار عالم می‌دانیم شرط عصمت با همه ضوابط نظم باید سلسله ولایی باشند، در اصل اول خلقت همه انسان آزاد آفریده شدند و اولویت ذاتی با خداوند است بشر نسبت به یکدیگر اولویت ذاتی ندارد به غیر از در تمایزات مکتسبه واعمالی که در روی زمین صورت می‌گیرد.
اگر در روی زمین برخی از نسل آدم در مبنای تقوا از دیگران پیشی گرفتند تقرب بیشتری به خداوند اعلی پیدا کردند از درجه اولویت سلسله مراتبی برخوردار می‌شوند پروردگار عالم ولایتش مطلق است و بقیه افراد به شکل سلسله مراتبی انبیاء و بعد از آن خلفاء و جانشین با عنوان اولیای الهی هستند، درجه عصمت پیدا کردند به این مفهوم که حتی فکر گناه را هم به ذهن آنان خطور نمی‌کند، کار سخت است ولی دست یافتنی است.
افراد معصوم پس از آفریدگار عالم انبیاء و آخرین آنان پیامبر اکرم است و در سلسله ولایی بعد از پیامبر افرادی که از جانب پروردگار معصوم هستند اذن داده شده که ولایت در اختیار آنان قرار بگیرد و ما به آنها امام یا خلفاء جانشین می‌گوییم، جایگاه مهم است و هرکسی لایق دست پیدا کردن به این عصمت نیست ممکن است افرادی در این حد باشند ولی اذن ولایی و ولایت بر مردم را ندارند.
با دلایل قاطع علمی، عقلی، نقلی، و محاسبه آنقدر جایگاه اولیاء مهم است که همه ابنا بشر باید گوش به فرمان آنان باشند، همه حرف‌های آنان حق و حجت است و این شامل همه کسانی که در آن دوره هستند یا در دوران پس از آنان باید اطاعت کنند و رفتار آنان را الگو قرار دهند، اگر انسانی به این درجه عزت بشری رسید و در مقابل آنان افرادی بودند که ستم و ظلم ناروا کردند در پیام‌رسانی و هدایت جامعه جسارت را تا اندازه‌ای بالا ببرند که آنها را به قتل برسانند نشانگر این است که کار سنگینی در عالم اتفاق افتاده است.
در زیارت عاشورا دو جا به بزرگی مصیبت عظیم و اعظم تعبیر داریم اگر کسی اولیای الهی را بکشد بهترین اولیاء را از مردم گرفته و مانع رشد و هدایت شده که هیچ جایگزینی برای آنها پیدا نمی‌شود، حجت خدا از زمین گرفته شود مصیبت اعظم به جهان وارد شده است، سنگینی سوگواری امام حسین(ع) به اندازه عظمت جایگاه ولایت آنان است، همه عالم سوگوار فاجعه واقعه کربلا هستند و آنقدر جسارت کردند که خانواده او را به اسیری بردند و آب را به روی طفل شیر خوارهم بستند.
هر دیدگاه عالی انسانی از رفتار رقت‌انگیز ظالمان منزجر می‌شود، حالت انسانی در این حد نباید بمیرد و قصاوت قلب آنچنان باشد که در دنیای امروز از گوشه و کنار می‌شنویم که کودکان مسلمان را در آتش زنده می‌سوزانند، اهمیت عزای حسینی در آن است که ما موظف هستیم به همان اندازه‌ای که بر امام حسین(ع) و یارانش مصیبت وارد شده در شان آنان سوگواری را برپا کنیم.
گرچه آنان با شهادت به درجه عالی‌تری رسیدند لطف خدا مزید نعمات دیگرآنها شد عصمت و تقرب بیشتری پیدا کردند این مردم بودند که از وجود آنان بی‌بهره شدند، امام سجاد(ع) می‌فرمایند: شهادت برای خاندان ما کرامت است، نام و جایگاه آنان به هیچ‌وجه از بین نمی‌رود انشالله نکوداشت سنگینی غم عزای حسینی در حد والایی انجام شود.
تسنیم: از نظر شما بایدها و نبایدها در برگزاری مراسم عزای حسینی چیست؟ چه کنیم تا مراسم سوگواری در شان و مرتبت خاندان امام حسین(ع) انجام شود؟
وقتی به عظمت و کرامت بزرگان نگاه کنیم باید همه حرکت‌ها را بر طبق پیروی از آنان انجام دهیم افتخار ما این است که پیرو خوبی برای آنان باشیم باید عملکرد خوبی مطابق شان آنان داشته باشیم در احکام، عقاید، اخلاق و مباحث اجتماعی سفارش برچگونگی عمل خود داریم و مصیبت هم شامل آن است، حال که ما محب اهل بیت هستیم و پیروی از سلسله خاندان آنان برای ما افتخار است پس با مصیبت آنان قلب ما هم به درد می‌آید و هر سال بخشی از وظایفمان و ارادت به اهل بیت را با برگزاری مراسم عزاداری نشان می‌دهیم.
تمام رفتار و اعمال در سوگواری باید مشروعیت داشته باشد، نشان دادن ارادت به اهل بیت با سوگواری باید بر چند پایه تعریف شود که بایستگی در سوگواری است، ابتدا تمام اعمال و رفتارباید در سوگواری مشروعیت داشته باشد یعنی اگر کار غیر مشروع برای سوگواری امام حسین(ع) و دیگر معصومین انجام دادیم پذیرفته نمی‌شود زیرا غیرمشروع برای ائمه اطهار پذیرفته نیست و جایگاه هر کاری نیاز به مشروعیت دارد.
تسنیم: اگر ممکن است کمی درباره بایدها و روش برگزاری مراسم بیشتر توضیح دهید؟
اعمالی که انجام می‌گیرد باید حلال و جایز باشد اگر حرکت خلاف رضای الهی باشد بزرگان به مشروعیت آن فتوا نمی‌دهند، باید به شکلی عمل کنیم که، وهم واهانت به پیشگاه حضرات معصومین صورت نگیرد وقتی هدف امام حسین(ع) آنقدر بزرگ و مقدس است که می‌فرمایند: من برای احیاء دین وامر به معروف و نهی از منکر وسیره پیامبرو امیرالمومنین حرکت کردم پس حرکت‌های سوگواری ما هم نباید ایجاد وهم کند و بر خلاف اهداف اباعبدالله باشد.
تسنیم: منظور شما از کلمه وهم چیست و با چه اعمالی می‌توانیم شان مراسم عزاداری حسینی را با عزت و جلال برگزار کنیم؟
منظور از کلمه وهم به این مفهوم است که کاری بر خلاف شان و منزلت ایشان نکنیم زیرا آنان در جایگاه بلند متعالی هستند و ممکن است ما کلماتی سبک و سخیف در کارمان بکار ببریم یا حرکت غیرمعقولانه انجام ندهیم، تمامی افرادی که دست‌اندرکار مراسم سوگواری هستند از قبیل افرادی که باگفتن جملات تبیین می‌کنند، افرادی که شعر می‌سرایند و تحسین می‌کنند و صحنه‌های کربلا را برای محبان ترسیم می‌کنند و عشق و شور می‌آفرینند.
افرادی که شاید در توانشان نیست که کارهایی مانند وعظ یا شعربگویند و با خدمات افتخار خدمت و نوکری اهل بیت را با کارهایی مانند پرچم زدن یا پذیرایی از عزاداران نشان می‌دهند هم باید دو خاصیت و معیار را در نظربگیرند، ابتدا اینکه تمامی کارها مخلصانه برای رضایت خداوند باشد به صورتی که کارها در تطابق با هدف اباعبدالله باشد.
درمجموع پیوسته در تمام اموری که برای برپایی مراسم سوگواری اباعبدالله از سوی ما صورت می‌گیرد باید مراقبت کنیم که هدف اصلی گم نشود و مسیر انحرافی برخلاف تعهدات و اعتقادات اصیل و سالم و نگاه درست پیش نیاید، ظلم ستیزی،حمایت از معروف‌ها و نهی از منکرها در تمامی برنامه‌های ما نمود واقعی و شفاف داشته باشد، وقتی با بصیرت کامل گام برداریم اهداف ثانویه کذب و هجو در کارمان رخ نمی‌دهد.
تسنیم: به نظر شما چه کارها و رفتارهایی در حین اجرای مراسم و برپایی عزای حسینی آسیب‌زننده و خلاف عرف است؟
رقابت‌های بی‌مورد و نادرست در بین هیئات مانند رقابت بزرگی مابین علم‌ها معنا و مفهومی ندارد این رقابت‌ها کمکی به گسترش و نشر مکتب حسینی نمی‌کند اگر قرار است با تکیه بر اخلاص و احترام به بزرگی اهل بیت سوگواری کنیم فخر فروشی هیئات با بلندگوها بر خلاف شان و منزلت است.
برخی در شرایط جابجایی طول نوسان زندگی و اتفاقاتی که در عالم رخ داده با تحول ابزارآلات و شرایط اجتماعی شاید از درون و نیت قلبی با انگیزه اباعبدالله مخالفت نکنند و ایشان را با تمایل ذاتی دوست داشته باشند ولی نوع رفتار آنان به صورت علمی، عقلی، روایی و برهانی سازگاری ندارد و رفتار مرضی رضای امام حسین(ع) نباشد، برای مثال افرادی که در مراسم سوگواری شرکت می‌کنند به نیت اشک ریختن برای مصیبت کربلا نباید با پوشش نامناسب و دور از شئونات در جمعیت ظاهر شود که اگر به عمد هم کاری نکند ولی در عمل فعل حرام انجام داده است.
کارهایی در متن عزاداری است که مجریان امر باید توجه داشته باشند و بخشی از امور هم حاشیه‌های آن است باید ملاحظاتی بکنیم که در مدت عزاداری‌ها هیچ گناهی به گردن ما نباشد هم از نظر پوشش که تاکید شد بر خلاف احکام نباشد و هم از نظر حق‌الناس باید رعایت حقوق دیگران را داشته باشیم رعایت حقوق دیگران اشکال مختلف دارد به این معنی است که با راه‌اندازی گروه و دسته‌های عزاداری در مکان‌های مختلف شرایط آسایش و نداشتن مزاحمت را برای افراد بیمار خارج از ساعات و زمان مناسب رعایت کنیم.
تسنیم: بسیاری از انقلاب‌ها و نهضت‌ها از تکیه‌ها و حسینه‌ها پای منبر وعظ سخنرانان و مداحان آغاز شده است یا در سال‌های دفاع مقدس رزمندگان با وعظ یا نوحه‌ای از مصیبت کربلا منقلب می‌شدند و برای دفاع از میهن شور بیشتری پیدا می‌کردند، با توجه به این سابقه می‌شود گردهمایی و مراسم عزاداری امام حسین(ع) را به تعبیری رسانه‌ای مهم و اثرگذار نامید، به نظر شما برای این رسانه با اهمیت چقدر و چه شکل نظارت و برنامه‌ریزی وجود دارد؟
من ابتدا در بین کارهای نظارتی و کارهایی که در استان و کل کشور انجام شده تفکیک می‌گذارم، اولین مبحث در اصل سوگواری این است که یک جریان عمومی به مفهوم شرکت افراد با توجه به تمایلات قلبی نسبت به اهل بیت با مراسم خاص در قالب مردمی و همگانی بودن صورت می‌گیرد، افرادی هستند که حتی در خلوت و به تنهایی به نیت سوگواری مقتل‌خوانی و گریه کند، پس هدف ما این است که سوگواری در درجه اول مردمی بودن خود را از دست ندهد.
مظاهر سوگواری به رونق مردمی بودن آن است که باید در قالب هیئت‌ها، حسینیه‌ها، تکیه‌ها با اعتماد مردمی ادامه داشته باشد، این مسیر وقتی به سرچشمه حمایت مردمی وصل شد با وجود مانع از سوی دشمنان و معاندین هیچوقت قطع نمی‌شود ممکن است با حربه و حیله آنها مقطعی کمتر شود ولی منقطع نبوده و نمی‌شود مانند زمان متوکل که مقبره اباعبدالله را خراب کردند و یا شخم زدند که کسی به طرف آنجا حرکت نکند یا در زمان‌های گوناگون زیارت را ممنوع کردند حمایت و عشق مردم چنان بوده که تا بحال پر شور ادامه دارد.
بنابراین اگر افرادی به صورت شخصی و خودجوش تصمیم دارند که مراسم عزاداری را برپا کنند نه تنها نباید مانع آنها شد بلکه باید مورد تشویق هم قرار بگیرند، نکته تفکیک هم در این است که کار باید مردمی و خودجوش باشد ولی مدیریت و نظارت هم باید وجود داشته باشد بر پایه دو هدف اصلی که رسیدن به هدف کلان به مفهوم فراموش نشدن سوگواری و هدف محتوا به این معنی که در طول مسیر و زمان با سیره و سنت‌های اشتباه تغییر ماهیت ندهد که از هدف اصلی دور شویم.
افرادی با انگیزه ارادت و محبت به اهل بیت قدم در این مسیر می‌گذارند ولی به اشتباه اعمالشان مطلوب و عرف جامعه نیست و یا برای تشیع جایگاه خوبی ایجاد نمی‌کند و مورد سوء استفاده و ملعبه تمسخر دشمنان که همیشه منتظر فرصت برای ضربه زدن به اصل اسلام و رسل پیامبراکرم(ص) هستند قرارمی‌گیرد.
تسنیم: تاکید شما بر این بود که هدف اصلی تشویق مردم در برگزاری مراسم است اگر ممکن است بیشتر درباره حمایت و تشویق نظارتی توضیح دهید؟
در همه موارد نظارت وجود دارد به ویژه تشویق به هدف افزایش برگزارکنندگان مردمی مراسم سوگواری بسیار زیاد است، مراجع و مسئولین مصر هستند که کار از دست مردم گرفته نشود و ما در این باب احادیث و روایات بسیاری مبنی بر ثواب و اجر برگزارکننده و گریاننده و گریه‌کننده مراسم عزاداری داریم که روحیه عمومی ایجاد می‌کند و همه دنیای اسلام بویژه تشیع این اصل را می‌پسندند بر این بسیاری که حتی فقیر هستند نذر می‌کنند و در این راه خرج می‌دهند.
ممکن است در هدایت و نظارت کاستی وجود داشته باشد بعد از انقلاب اسلامی حضرت امام(ره) و دستگاه‌هایی که بعد از رحلت ایشان مانند سازمان تبلیغات اسلامی و کانون فرهنگیان مساجد و همه افرادی که تلاش می‌کنند سوگواری‌ها با کمترین مشکل برگزار شود بوده و هستند، سازمان تبلیغات اسلامی بر اساس ساختار سازمانی و آرمانی که برایش تعریف شده یکی از اهدافش ساماندهی مراکزمردمی به ویژه هیئات مذهبی است که در قالب سه عملکرد هدایت، حمایت و نظارت تعریف و تبیین شده است.
این نهاد ابتدا باید برای داوطلبین برگزارکننده و یا تشکیل‌دهنده هیئات دستورالعمل‌هایی را بر طبق روایات و فتوایات آماده و ارئه دهد و اگر لازم بود تذکرات و پیشنهاد برای گردآوری مطالب و اشعار مناسب به آنها یاری دهند که خوشبختانه این هدایت‌ها در حال انجام است و نمونه آن موسسه دعبل یا سامانه طوبی است که در این راستا با اهداف هدایت و حمایت تشکیل شده‌اند.
در تعریف حمایت از برگزارکنندگان هم کارهای بسیار خوبی به شکل دادن پرچم، ظروف برای پخت و پز نذورات و دادن انواع ابزار و وسایلی که نیاز داشتند انجام می‌شود و برای مواد خوراکی هم با بازرگانی قدیم و صنعت و معدن تجارت امروزدر تعامل به جهت تامین ارزاق مورد نیاز نذورات متقاضیان همکاری و حمایت داشتند و دارند.
تسنیم: بعد از حمایت مهمترین اقدام را چه می‌دانید؟
بعد از هدایت و حمایت بیشترین حساسیت مربوط به نظارت است که مشکلات و انحرافات صورت نگیرد و سازمان تبلیغات در این راستا هم کارهای خوبی انجام داده است دعوت از تمامی افراد هیئت‌ها، مداحان، مبلغین، برای شرکت در جلسات توجیهی و یا در اختیار گذاشتن منابع و کتب آموزشی از جمله کارها و نظارت‌ها است همچنین با دیگر نهادها مانند نیروی انتظامی برای برگزاری دقیق و صحیح تعامل و هم‌اندیشی صورت می‌گیرد چون گاهی برخی نظارت‌ها باید در پوشش قوای قهریه هم انجام شود.
درکشور مصوبه603 شورای عالی انقلاب فرهنگی را با عنوان ستاد ساماندهی شئون فرهنگی در مراسمات مذهبی داریم که به دبیری سازمان تبلیغات اسلامی با اعضاء مختلف سیاسی، فرهنگی،امنیتی و دانشگاهی فعالیت دارد، نتیجه می‌گیریم ساختار شکلی، قانونی و دستورالعملی موجود است و قبل از ورود به ماه محرم جلسات همفکری برگزار می‌شود وتلاش براین است که نظارت‌ها جدی گرفته شود و همه بدانند در صورت قصور و کوتاهی تذکر داده می‌شود.
تسنیم: با توجه به حساسیت تذکراعمال مدیریت به نظر شما نظارت با چه روشی باید صورت گیرد؟
بهتر این است که تمامی این نظارت و تذکرها تقابلی نباشد به سبب اینکه رفتار تقابلی واکنش و مقابله در بر دارد و سپس هدف اصلی زنده نگهداشتن مکتب و نهضت حسینی با درگیری گم می‌شود یا با تقابل ممکن است حرکت خودجوش مردم در این مسیر از بین برود، برای نمونه قمه زدن با فتاوای گوناگون بویژه فتوای مقام معظم رهبری مردود اعلام شد و اهانت به مراسم و مورد سوء استفاده دشمن تعریف شد ولی کافی نیست و باید کارهای فرهنگی و ارزشی، انتظامی هم باید کمک کنند تا جلوی آن گرفته شود ولی به شکلی که در صحنه و با مقابله نباشد که در مقابل پرخاشگری و درگیری رخ دهد.
برخلاف تمامی فعالیت‌هایی که در راستای فرهنگ درست و صحیح برگزاری مراسم انجام می‌شود تعمداتی هم هست که با هدف سیاهنمایی مراسم انجام می‌گیرد یا برخی به اشتباه و بر حسبخرافه نذرهای نادرستی به شکل قمه‌زنی کردند، بعضی هم به قصد دشمنی با ساختار نظام جمهوری اسلامی آب به آسیاب دشمن می‌ریزند که بازتاب اجتماعی دارد و دنیای استکبار با واسطه‌هایی این معضلات را می‌سازد.
باید دقت کنیم که اگر شخصی می‌آید و بانی مراسم می‌شود ابتدای آن به دشمن وصل نباشد و با مراسم و رفتارهای شرعی و مذهبی بدنبال آشوب و ضربه زدن به اصل اسلام و شیعه هستند و با ظاهر شرعی درگیری اجتماعی مذهبی راه می‌اندازند، در مدل‌های مختلف عزاداری ولو اینکه نیت شوم پشت پرده هم نداشته باشد جاذبه‌هایی ایجاد می‌کند وسلیقه‌های غیرقابل قبول اعمال می‌شود یا سنت‌هایی که به مرور در برخی نقاط رسم شده است که با نظارت تقابلی تغییر پیدا نمی‌کند یعنی مخافت با آنها در نظر عموم مخالفت با دین و ائمه اطهار قلمداد می‌شود که نیاز به فرهنگ‌سازی ریشه‌ای و بنیادی در مرور زمان دارد.
یکی از نهادهای مهم و تاثیرگزار در فرهنگ‌های اشتباه و ناهنجاری‌ها و خرافات در برگزاری مراسم سوگواری رسانه‌ها هستند که باید با دقت نظر همه موارد اشتباه را به چالش بکشند و از افکارعمومی، هیئت‌ها، مراجع و علماء عظام مطالبه کنند و بخواهند که این افکار را ریشه‌یابی کنند و هرچه در تحلیل اجتماعی موضوعات عاقلانه عمل کنیم جامعه را از انحرافات و اشتباه دور ساختیم که وجود کارشناسان و متخصصین فن و تفکری لازم است تا با تعامل در راستای این هدف تلاش کنند.
انتهای پیام/
