پروندهی ویژهی «جنگ جهانی غذا» ــ بخش بیست و چهارم
اشاره | پروندهی ویژهی «جنگ جهانی غذا» پس از معرفی کنشگران جهانی عرصهی غذا و ابرکمپانیهایی که دستکم طی 120 سال گذشته در این راستا گام برداشتهاند، به بخشهایی رسید که کنش این کمپانیها در میهن عزیزمان را نشان میدهد.
برای نشان دادن اهداف و متودهای نفوذ خطرناک این کمپانیها، و خلأهای سیاسی و امنیتی موجود در کشور، یک مورد خاص را مورد مطالعهی ویژه قرار دادیم؛ «کنت مایکل کویین»، رفیق و همکار نزدیک کیسینجر از 1968 تاکنون (دقیقاً 50 سال) در شورای امنیت ملی آمریکا بوده است. وی از اولین روز هزارهی سوم، رئیس بنیاد جایزهی جهانی غذا - بنیانگذاری شده توسط بنیاد راکفلر - است، و با این ابزار، بنیاد راکفلر را به محور فناوری کشاورزی در دنیا تبدیل کرده است. کوئین همچنین متخصص براندازی نرم با ابزار کشاورزی است.
وی سال 1393 به ایران آمد و در بالاترین سطوح کشاورزی ایران به ریلگذاری پرداخت. روابط سیاسی بین ایران و آمریکا را یک گام سهلتر کرد، از سوی وزیر جهادکشاورزی ایران، محمود حجتی، از او تقدیر قابل توجهی شد، و برنامههای بعدی کشاورزی در ایران را پی گرفت. طرفه اینکه دیدار او با وزیر جهادکشاورزی ایران دو سال بعد از آن نیز در اکسپوی میلان 2015 تجدید شد.
و این همه حاصل تجمع کسانی است که در وزارت جهادکشاورزی حضور دارند و دورههای ارشد و دکتری خود را ذیل بنیاد راکفلر گذراندهاند؛ سندی از بنیاد راکفلر تعداد این افراد را حداقل 154 نفر اعلام میکند. بصورت خاص، به اذعان کنت کوئین این جلسه به ابتکار یکی از این دانشآموختگان راکفلر که مسئولیت پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی کرج را عهدهدار بوده - یعنی بهزاد قرهیاضی - برگزار شده است.
گزارش زیر، ترجمهی بخش دوم از گفتگوی کوئین، با ژورنال معتبر «یواسفودآبزرور» است که طی دو شماره - 8 و 11 فوریهی 2016 - منتشر شده و حاوی نکات بسیار مهمی از این مأموریت خاص است.
پرسش مهم این که نفوذ بنیاد راکفلر در کشاورزی ایران تا چه اندازه عمیق و تعیینکننده است؟
بیشتر ببینید
+ ترجمهی بخش اول گفتگو
+ اصل متن انگلیسی مصاحبهی دوم
ترجمهی متن مصاحبه عیناً از این قرار است:
«من قبلاً توضیح دادهام که چگونه در اوج جنگ سرد - که مسلماً خطرناکترین لحظات تاریخ بشر بود - «نیکیتا خروشچف» از ایالت آیووا دیدن کرد. تبادل نظر او با یک کشاورز ذرت کار منجر به چند دهه تبادل در حوزهی تجارب کشاورزی میان متخصصان کشاورزی ایالات متحده با اتحاد جماهیر شوروی گردید. این فرایند هیچ ارتباطی با سلاحهای اتمی فراوانی که دو کشور بهسوی همدیگر نشانه گرفته بودند، نداشت؛ ولی همهچیز را برای ایجاد حس درک متقابل و توانایی کار با یکدیگر فراهم کرده بود. کشاورزی ماشینی بود که به فروریختن وضعیت خاص (متخاصم) موجود در آن دوران و ترویج صلح کمک کرد.»
دکتر کنت کوئین
سؤال: چه چیزی برای شما الهامبخش است؟
کوئین: چیزی که بیشتر الهامبخش من بوده، این است که ارتقاء کشاورزی و مبارزه با گرسنگی میتواند در جلوگیری از درگیری بین ملتها و بهویژه در فراهم آوردن فرصتی برای ملتها، کشورها و جوامع برای کنار آمدن با یکدیگر، با وجود تفاوتهای بزرگ و همچنین یافتن راهی برای همکاری با یکدیگر نقش مهمی بازی کند.
برای مثال جایزهی جهانی غذا در سال 2012 به یک دانشمند اسرائیلی به نام دکتر دانیل هیلل که در آبیاری میکرو پیشتاز بود، اهدا شد. دکتر هیلل با پیشنهاد 3 دانشمند مسلمان عرب از سه کشور خاورمیانهای نامزد شده بود. در زمان دریافت جایزه توسط دکتر هیلل، دبیرکل سازمان ملل متحد به دسموینز آیووا آمد. همچنین یک پرنسسِ مسلمان و یک شیخ عرب ایستاده او را مورد تشویق و ستایش قرار دادند، زیرا تلاش او بین اسرائیل و بسیاری از همسایگان عرب این کشور مانند پلی ارتباط برقرار کرد... بین مسلمانان و یهودیان در خاورمیانه.
این موضوع خاطرات مراسم جایزه صلح نوبل سال 2001 را به یادم آورد، وقتی که دیدم «الی ویزل» - بازماندهی هولوکاست و برندهی جایزهی نوبل - در کلیسای لوتری سخنرانی کرد. او معتقد بود علیرغم اختلافات مذهبی و تاریخی، مردم میتوانند با هم متحد شوند، کنار هم بایستند، با هم آواز بخوانند، با هم شادی کنند و ... میتوانند با صلح در کنار یکدیگر زندگی کنند؛ این برای من یک لحظهی بسیار الهامبخش بود. من در سال 2014 آن لحظه را دوباره تداعی کردم، زمانی که به سدهی تولد دکتر بورلاگ رسیدیم؛ در روزی که ایالت آیووا سمبل و نماد خود را در سرتاسر ایالات متحده رونمایی کرد. من کمیتهای را رهبری میکردم که پول جمع کرد و هنرمند مجسمهساز را انتخاب کرد. این یک لحظهی باشکوه برای آیووا و لحظهی خاص برای کشاورزی آمریکا بود.
دربارهی نورمن بورلاگ بیشتر بدانید
+ 100سال با «بورلاگ»؛ مأمور «سرطانساز» راکفلر
+ «سرطان» از چه زمانی و به چه دلیل بین مردم فراگیر شد؟
چندین مراسم در سرتاسر جهان برگزار شد، در مکزیک، هند و اوگاندا؛ دکتر بورلاگ در همهی این مکانها کار کرده بود. چند ماه بعد ایمیل و دعوتنامه دیگری دربارهی برگزاری مراسم دیگری در یادبود دکتر بورلاگ دریافت کردم؛ دعوتنامهای که قابل توجه و غیرمنتظره بود. این دعوتنامه از پژوهشکدهی بیوتکنولوژی کشاورزی ایران آمده بود. آنها برگزارکنندهی یک مراسم یادبود و جشن تولد بورلاگ بودند؛ همچنین متقاضی خرید یک نسخه از مجسمه بورلاگ نیز بودند؛ من کاملاً شگفتزده شده بودم!
بهعنوان یک دیپلمات کهنهکار، تا حدودی مردد بودم، ولی پذیرفتم و برای دریافت ویزا اقدام کردم و نهایتاً آماده شد. من در اگوست 2014 در ایران حضور یافتم و در سخنرانیام دربارهی دکتر بورلاگ، ریشهی آیووایی او و نقش تاریخی او در کشاورزی صحبت کردم.
من قبلاً توضیح دادهام که چگونه در اوج جنگ سرد - که مسلماً خطرناکترین لحظات تاریخ بشر بود - «نیکیتا خروشچف» از ایالت آیووا دیدن کرد. تبادل نظر او با یک کشاورز ذرت کار منجر به چند دهه تبادل در حوزهی تجارب کشاورزی میان متخصصان کشاورزی ایالات متحده با اتحاد جماهیر شوروی گردید. این فرایند هیچ ارتباطی با سلاحهای اتمی فراوانی که دو کشور بهسوی همدیگر نشانه گرفته بودند، نداشت؛ ولی همهچیز را برای ایجاد حس درک متقابل و توانایی کار با یکدیگر فراهم کرده بود. کشاورزی ماشینی بود که به فروریختن وضعیت خاص (متخاصم) موجود در آن دوران و ترویج صلح کمک کرد.
در خاتمه به حضار ایرانی گفتم که دکتر بورلاگ یک راز توأم با امیدواری (امیدوارانه) داشت: اینکه با استفاده از بیوتکنولوژی، روزی دانشمندان روزی موفق شوند تا صفاتی که برنج را در برابر بیماری زنگ محافظت میکند، جدا کنند، آنها را به گندم و جو منتقل کنند و برای همیشه آنها را نسبت به این بیماری مقاوم سازند. من از ایرانیها دعوت کردم تا متخصصانی را به هماندیشی ما در بنیاد جایزهی جهانی غذا در آگوست 2014 بفرستند تا در مورد ریشهکن کردن زنگ گندم بحث و تبادل نظر کنیم... و آنها دقیقاً همین کار را انجام دادند.
سؤال: مطالعهای که اخیراً انجام شده، نشان داده که فاصلهی زیادی میان نقطهنظر دانشمندان در مورد سلامت محصولات دستکاری شده ژنتیکی و نظر مصرفکنندگان وجود دارد! چه توجیهی دارید؟
کوئین: مطالعات پیو که شما به آن استناد میکنید، فاصله میان ادراک سلامت محصولات دستکاری شدهی ژنتیکی و واکنش مصرفکنندگان نسبت به موادغذایی که حاوی آنهاست را اندازهگیری کرده است. این بسیار مهم است که بگویم به نظر من اینگونه اعتراضات، عموماً از بخشی از جامعهی ما که تحصیلات عالیه دارند مطرح میشود، نظیر آنچه در اروپا اتفاق میافتد. این پاسخ ممکن است از این دست تفسیرهایی باشد که برخی بهنوعی هر نوع غذایی که بهبود یافته یا تغییر یافته است را بهنحوی دارای بهداشت کمتر یا سلامت پایینتر ارزیابی میکنند، زیرا قبلاً این نوع غذا وجود نداشت. ورود محصولات دستکاری ژنتیکی به این مباحث، مضافاً بر خواستههای جدید در مورد لزوم برچسبگذاری محصولات تراژنه نشان میدهد که این جنبش مخالف محصولات تراژنه، تا چه اندازه برجسته شده است. نگرانی آنها از بابت اهرم فشاری است که تراریختهها بر غذای بومی و محلی وارد میکند، که بهعنوان یک جامعه ممکن است بخش زیادی از تحقیقات کشاورزی را تحت فشار بگذارند؛ تحقیقاتی که لازمهی تأمین بذرهای مورد نیاز کشاورزان فقیر در افریقا، جنوب آسیا و سایر مناطقی است که با شرایط اقلیمی نامساعد و چالشهای دیگر دست و پنجه نرم میکنند.
من از این واقعیت احساس ترس دارم، که بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک، که میتواند چنین مسئلهی جدیای در ایالات متحده و اروپا باشد، یکی از مهمترین فرصتها برای کمک به بهبود روابط استثنایی با کشورهای دیگر مانند ایران است.
سؤال: شما مشارکت در قالب «بودجهی دانشگاه در مزرعه» را چگونه میبینید؟
کوئین: مهمترین موضوع برای من بهعنوان کسی که تخصصی در علم کشاورزی و یا علم موادغذایی ندارد و هرگز در یک مؤسسهی تأمین مالی زمین حضور نداشته، این است که ایالات متحده بزرگترین مجموعهی علوم کشاورزی در تمام تاریخ جهان را ایجاد کرده است.
سیستم دانشگاه در مزرعه یکی از بزرگترین دستاوردهای ایالات متحده آمریکاست. در حال حاضر در کشور ما به این سیستم توجه کمی ابراز میشود، سوای آنها که اعضاء فعال آن دسته از دانشگاه ها هستند. صدای جمعی دانشگاه-مزارع میتواند - و باید - یکی از قدرتمندترین عوامل در فرایند مشاورهرسانی در مورد فناوریهای بیوتکنولوژی و محصولات دستکاری شده ژنتیکی است.
ما متخصصین و دانشمندان زیادی داریم، ما باید در مسیر علم حرکت کنیم. این ما را به انجام آن چیزهایی رهنمون می کند تا گرسنگی و فقر در جهان ریشهکن کنیم و به ما و جامعهی ما برای رژیم غذایی سالم و اعضای سالمتر کمک میکند.
در مورد نفوذ کنت کوئین به کشاورزی ایران بیشتر بدانید
+ «ماه عسلِ» فرستاده امنیتی آمریکا در «پژوهشکده» بیوتکنولوژی کشاورزی کرج
+ روایت شیرین از یک سفر تلخ/ مقام سیاسی امنیتی آمریکا: با خانمم رفتیم ایران، «پژوهشکده»، ماهعسل
+ یک گزارش خودنوشت دیگر/ «ماه عسل» فرستاده امنیتی آمریکا: روزها «پژوهشکده کرج»؛ شبها «سوئیت وزارت» در ولنجک
+ فرستاده امنیتی آمریکا به کشاورزی ایران: قبلا هم ریشه «خمرهای سرخ» را با «ابزارهای کشاورزی» خشکاندم
+ صفحهی پروندهی «جنگ جهانی غذا» {اینـــــــــــــــــــجا} در دسترس است.
انتهای پیام/*