به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، با سفر سال 2016 امامعلی رحمان به ریاض، تحول در روابط عربستان سعودی و تاجیکستان از دو جنبه مورد توجه تحلیلگران قرار گرفت.
در وهله نخست، تحلیلگران و بهویژه روسها از تبدیل تاجیکستان به یک منطقه بیثبات و آسیبپذیر از تروریسم ابراز نگرانی میکردند؛ از سوی دیگر کارشناسان نگاهی به روابط دیرینه تهران و دوشنبه داشتند که با سردی بیسابقهای مواجه شده بود. به ویژه پس از آن که مشخص شد این سفر، همزمان با اعدام 47 نفر از مخالفین رژیم سعودی، از جمله آیتالله شیخ نمر باقر النمر صورت میگیرد، گمانهزنیها پیرامون تحلیل دوم شدت گرفت.
با این حال دیدار رحمان و سلمان به این موضوع نیز ختم نشد و نخستین زمزمهها در خصوص پیوستن تاجیکستان به ائتلاف سعودی علیه یمن، آغاز شد. اگرچه روی کاغذ حضور کشور کوچکی همچون تاجیکستان در یک ائتلاف بینالمللی در منطقهای حساس در جنوب غرب آسیا، آن هم مادامی که برای تامین امنیت مرزهای خود هم نیازمند کمک نیروهای خارجی بوده و با ضعف شدید منابع و زیرساختهای نظامی مواجه است شاید کمی دور از منطق بنماید، لکن بهرحال وسوسه دلارهای نفتی میتوانست برخی سران کشورها را وادار به اتخاذ تصمیماتی به لحاظ راهبردی غلط، کند.
به هر ترتیب امروز بیش از 2 سال از آن دیدار میگذرد و شاهد آن هستیم که دولت دوشنبه اگرچه در آن ائتلاف وارد نشد، اما خدمات دیگری به دولت ریاض ارائه داد.
ایران نقطه کانونی تمام این تحرکات و اقدامات بود. بسته شدن مراکز فرهنگی و برخی نهادهای ایرانی در کشور فارسیزبان تاجیکستان، تنزل مناسبات اقتصادی دوجانبه، پخش و توزیع انواع محتواهای ضدایرانی در رسانههای رسمی و دولتی تاجیکستان، موضعگیریهای سیاسی و روانه داشتن اتهامات بیاساس (از جمله حمایت از تروریسم) نسبت به تهران از جمله این اقدامات و خدمات دولت دوشنبه به ریاض بوده که البته بن سلمان هیچ کدام از این خدمات را بیپاسخ نگذاشته است.
چندی پیش عبدالله الرابح، ناظر عمومی مرکز کمک و امدادرسانی ملک سلمان (KSRelief) گفت که تاجیکستان پس از یمن در جایگاه دوم دریافت کمکهای نقدی و غیرنقدی این سازمان قرار گرفته است.
وی این کمکها را در حوزه آسیبدیدگان سیل و زلزله عنوان کرده و تصریح میکند: با سازمان هلال احمر و برخی نهادهای دیگر در تاجیکستان پروژههای مشترک دیگری را نیز در دست دارد.
مرکز کمک و امدادرسانی ملک سلمان (KSRelief) از سال 2015 تاسیس شده و به گفته الرابح در در حال اجرای 469 پروژه در 42 کشور جهان میباشد.
با این حال اما این تنها کمک ریاض به دوشنبه طی سالهای اخیر نبوده است.
پیشتر گروه سرمایهگذاری سعودی مذاکراتی را با تاجیکها برای خرید 51 درصد سهام بانک صادرات تاجیکستان اعلام کرده بود. این امر پس از طی بحرانهای پیاپی و مشکلات مالی عدیده این بانک صورت گرفت.
گفته میشود یکی از نزدیکان رئیسجمهور تاجیکستان در این بانک و فرایند انتقال سهام آن به سعودیها نقش بسزایی داشته است.
چندی پیش نیز مقامات دو کشور در خلال جلسه کمیسیون بین دولتی همکاریهای تجاری، اقتصادی و فرهنگی در ریاض، از تاسیس صندوق مشترک سرمایهگذاری خبر داده بودند. قبل از آن نیز مقامات تاجیک علاقهمندی خود را برای جذب سرمایهگذاری سعودیها در نیروگاه راغون، به عنوان بزرگترین و مهمترین پروژه در دست اجرای دولت تاجیکستان، ابراز کرده بود.
طبیعتاً اصلیترین محرک تاجیکستان برای چنین رویکردی، نیازهای اقتصادی داخلی و نگاه کاسبمآبانه مقامات این کشور به معادلات سیاسی است. با این حال، کنار گذاشتن شریک قدیمی، همزبان و دیرینهای همچون ایران و حضور در صفبندی کشوری با سوابق نهچندان درخشان همچون عربستان سعودی که سردمدار بهرهگیری از جریانات تروریستی و تکفیری برای اهداف سیاسی است، به خودی خود میتواند تاثیر شگرفی بر موقعیت تاجیکستان در معادلات منطقهای بگذارد.
واضح است معرفی شدن دوشنبه به عنوان شریک عربستان سعودی در منطقه حساس و آسیبپذیر آسیای مرکزی میتواند تبعات زیادی برای دولت تاجیکستان و بهویژه در ترتیبات امنیتی منطقهای داشته باشد.
انتهای پیام/