به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، نشست وزرای خارجه آسیای مرکزی و افغانستان در سمرقند برگزار شد که نمایندگان دیپلماسی هند در آن شرکت داشتند. در این نشست، منافع دهلی در منطقه آسیای مرکزی اعلام شد. علت چرخش هند به سوی آسیای مرکزی در چه بوده و دهلی چه منافع اقتصادی و سیاسی در این منطقه دارد؟ در این باره خبرنگار Exclusive.kz با کارشناس برجسته دانشکده مطالعات شرقی و آفریقا، دانشگاه لندن بحاونا دِیو گفتگویی داشته است که ترجمه این مصاحبه تقدیم میشود.
گزارشگر: تخمینی از سوی موسسات مالی بینالمللی، از جمله بانک جهانی، وجود دارد که هند در قرن 21 میتواند به بزرگترین قدرت اقتصادی جهان تبدیل شود و نرخ رشد در کشور میتواند از نرخ رشد در چین فراتر رود. برداشت شما از این ارزیابی چیست، آیا شما از هند دیدن میکنید، آیا می دانید که در داخل این کشور چه خبر است، آیا رشد اقتصادی جدی در آن وجود دارد، و یا اینکه پیشرفت قابل توجهی در رفاه مردم هند دیده میشود ؟ چقدر احتمال دارد که هند اولین قدرت اقتصادی جهان شود؟
بحاونا دِیو: البته، حتی اگر شما به سرعت توسعه در هند نگاه کنید و آن را با چین مقایسه کنید، تفاوت بسیار زیادی وجود دارد. در هند، اگر به زیرساختها نگاه کنید، میبینید که نسبت به چین چندان توسعه یافته نیست. کارهای بیشتری باید انجام شود، اما تخمینهایی وجود دارد که نشان میدهد رشد در هند، پایدارتر از چین است.
نگرانیهایی از کاهش رشد درچین وجود دارد و نوعی تنش اجتماعی احساس میشود. جامعه شناسان میگویند، یک رکود جمعیتی در چین دیده میشود که پس از مدتی نسبت جوانان کمتر از تعداد افراد مسن خواهد شد. در صورتی که در هند چنین مشکلی وجود ندارد. البته، سرعت توسعه در چین هم اکنون هم بسیار بالاتر است. با این حال، رشد اقتصادی و ظهور هند بر نقش و استراتژی آن در آسیای مرکزی تاثیر خواهد گذاشت.
خیلی چیزها هم بستگی به این دارد که چه فرآیندهای در داخل کشورهای آسیای مرکزی اتفاق میافتد، نیاز به سرمایهگذاری چطور است. ما میبینیم که، به عنوان مثال، تاجیکستان، قرقیزستان در حال حاضر بسیار وابسته به چین هستند، آنها بدهیهای بزرگ رو به رشد به چین دارند. سوال این است که آیا آنها می توانند به طور کامل اقتصاد خود را کنترل کنند. در قزاقستان، اقتصاد نیز بسیار وابسته به سرمایهگذاریهای چین است. احتمالا کشورهای منطقه باید در مورد آن فکر کنند و جریانهای سرمایهگذاری را متنوع کنند.
خبرنگار: اگر که در مورد منافع کشورهای آسیای مرکزی صحبت کنیم، میتوانیم بگوییم که آنها میتوانند با استفاده از هند بعنوان نوعی تعادل در مقابله با نفوذ رو به رشد چین و آغاز همکاریها و دیپلماسی فعالانهتر، به نحوی از نفوذ بیش از حد چین در منطقه جلوگیری کنند. و به نظر شما، آیا خطراتی از نفوذ بیش از حد چین در منطقه وجود دارد؟
بحاونا دِیو: البته، اگر شما به سیاست خارجی قزاقستان نگاه کنید، سیاست چندوجهی آن شامل چنین قطبهایی مانند روسیه، چین، هند و ایالات متحده است. آستانه تلاش میکند بین تمام این قدرت ها تعادل برقرار کند. همچنین ازبکستان اخیرا به دنبال یک سیاست خارجی فعال بوده است. ازبکستان به مدت طولانی در حال توسعه و ارتقاء روابط فرهنگی و اجتماعی با هند است.
برقراری تعادل برای قزاقستان به دلیل پروژه "قورغاص" که یکی از پروژه های کلیدی "یک کمربند - یک راه" است، سختتر است. هند، در همین زمان، هم با قزاقستان همکاری میکند و هم از توسعه قورغاص حمایت میکند؛ بنابراین نمیتوان گفت که دهلی این همکاری را به عنوان رقابت با چین میبیند.
در مورد ترکمنستان میبینیم که این کشور بسیار علاقهمند به اجرای پروژه خط لوله نفت و گاز TAPI است. اما اجرای آن بستگی به روابط دوستانه هند و پاکستان دارد.
اما حتی اگر هند موفق شود روابط با افغانستان را توسعه دهد، با همه اینها، بدون بهبود روابط با پاکستان، این پروژه نمیتواند تحقق یابد. امیدهایی وجود دارد که دولت جدید پاکستان به رهبری عمران خان سعی کند تعادل و همچنین وابستگی به سرمایهگذاریهای چین را کاهش دهد. پاکستان میداند که وابستگی زیاد به چین و تنش با هند به رشد اقتصادی بیشتر کمک نمیکند. علاقه خاصی از سوی نخست وزیر به بهبود روابط با دهلی وجود دارد. در هند نیز انتخابات در ماه مارس برگزار خواهد شد و دولت قبل از آن هیچ تصمیم مهمی نخواهد گرفت.
در مورد تاجیکستان و قرقیزستان، هند نقش برجستهای در سرمایهگذاری در پروژههای توسعه اجتماعی، در زمینه مراقبتهای بهداشتی و آموزش در این کشورها ایفا میکند.
در حوزه گردشگری نیز بین هند و کشورهای آسیای مرکزی چشماندازهای بزرگی وجود دارد.
خبرنگار: ما میدانیم که چین به طور فعالی در منطقه آسیای مرکزی سرمایهگذاری میکند اما هرگز به مسائل حقوق بشر و دموکراسی نمیپردازد. هند کشوری است که تحت نفوذ بریتانیا قرار گرفته است، در حالیکه فرآیندهای دموکراتیک در آن کاملا فعال هستند. آیا فکر میکنید هند میتواند نقش برجستهای نه تنها در اقتصاد بلکه در توسعه دموکراسی و احترام به حقوق بشر در آسیای مرکزی بازی کند یا اینکه آیا دهلی مسائل حساس را مطرح نخواهد کرد؟
بحاونا دِیو: اگر شما به چگونگی سرمایهگذاری هند در کشورهای آفریقایی، که چین و هند سرمایهگذاران بزرگی هستند، نگاه کنید، در آنجا دهلی نیز به طور خاص بر مشکلات دموکراسی و حقوق بشر تأکیدی نمیکند. هند چنین رویکردی دارد که به طور فعال در فرایندهای داخلی دخالت نمیکند، اما هند بر خلاف چین که به طور کامل از ساختار و رژیمهای حاکم حمایت میکند، بیشتر کار سرمایهگذاری را انجام میدهد.
به احتمال زیاد هند به طور فعالی برای دموکراسی مبارزه نخواهد کرد و تأکیدی بر این ارزشها نخواهد داشت، اما تکیه بر شفافیت در حوزه اقتصادی وجود دارد؛ فعالیتهای اقتصادی شرکتهای هند بسیار شفافتر از چینیها است. توسعه مدلها در هند بسیار متفاوت از چین است، انتخابات در سال آینده در هند برگزار خواهد شد و تمام جهان خواهد دید که چه رقابتی انجام خواهد شد. البته در چین، چنین رقابتی وجود ندارد و اخیرا نیز شاهد هستیم که تنش در مورد اردوگاههای بازآموزی بین پکن و کشورهای آسیای مرکزی وجود دارد.
هند چنین مشکلاتی که چین در حال تجربه آن است، ندارد، به همین دلیل است که در کشورهای آسیای مرکزی ترس از نقض حقوق بشر وجود دارد. هند یک کشور خنثی است و بنابراین اگر تغییرات اجتماعی خاص در کشورهای آسیای مرکزی رخ دهد، دولتهای دموکراتیک خواهند آمد، دهلی قادر خواهد بود تا بیشتر از حقوق بشر دفاع کند.
خبرنگار: در نشست سمرقند، مسائل امنیتی در افغانستان مورد بحث قرار گرفت. صلح در این کشور برای هند چه معنایی دارد و آیا دهلی امکاناتی برای ترویج این روند در افغانستان دارد؟
بحاونا دِیو: بله، هند در حال حاضر نقش بسیار فعالی در افغانستان بازی میکند. هند و روسیه در حال توسعه امکانات استراتژیک با یکدیگر بوده و روابط خوبی دارند که به نفوذ آنها در افغانستان نیز کمک میکند، آمریکا قبلا نیروهایش را از افغانستان خارج کرده و دولت ترامپ نیز در آنجا نقش گذشته را دیگر ندارد. آمریکا چراغ سبز را به هند برای توسعه منافع حفظ صلح در افغانستان نشان داده است و نقش هند را به عنوان یکی از بازیگران اصلی منطقهای به رسمیت میشناسد.
انتهای پیام/