گروه تاریخ انقلاب خبرگزاری تسنیم – "پیشکسوتان جهاد و شهادت" عنوانی است که برای کهنهسربازان هشت سال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به کار برده میشود. این عنوان برگرفته از سخنان امام خمینی (ره) است. ایشان در تیرماه سال 1367 و در پیامی به مناسبت سالگرد کشتار خونین مکه و پذیرش قطعنامه 598 خطاب به مردم ایران، پس از اینکه عنوان کردند "من در میان شما باشم و یا نباشم به همه شما وصیت و سفارش میکنم که نگذارید انقلاب به دست نااهلان و نامحرمان بیفتد." فرمودند: «نگذارید پیشکسوتانِ شهادت و خون در پیچ و خم زندگی روزمره خود به فراموشی سپرده شوند.»
در ایران اقدامات خدماتی و غیرخدماتی مختلفی برای گرامی داشتن پیشکسوتان جهاد و شهادت انجام شده و میشود. هر ساله نیز برنامههایی در این رابطه اجرا میشود؛ اما آیا این اقدامات و برنامهها منجر شده است که مردم ایران، قهرمانان دفاع مقدس به خصوص فرماندهان آن را به خوبی بشناسند و یا حداقل با اسم و عکس آنها آشنا باشند؟ این سوال به خصوص پس از درگذشت دو فرمانده جنگ ایران و عراق طی روزهای اخیر برجستهتر شده است.
** کهنهسربازان در مغربزمین
در بسیاری از کشورها برای گرامیداشت پیشکسوتان جنگ که آنها را "کهنه سربازان" مینامند، اقدامات و برنامههایی انجام میشود؛ مهم هم نیست که در آن جنگ بازنده بوده باشند یا پیروز، یا اینکه متجاوز بوده باشند یا مدافع.
بسیاری از مردم آمریکا مخالف حمله نظامی آمریکا به عراق در سال 2003 بودند، اما سربازان آن جنگ را گرامی میدارند و به آنان احترام میگذارند. مردم و دولت آمریکا همچنین نظامیان این کشور را که در جنگ ویتنام شکست خوردند و به سختی توانستند خود را از باتلاق آن خود را به بیرون بکشانند، مورد احترام قرار میدهند؛ هرچند آمریکاییها در ابتدا از آنان نفرت داشتند، اما اکنون به آنها افتخار میکنند و "قهرمانان ملی" مینامند.
جالب اینجاست در مغرب زمین، کشورهایی که بیشترین تجاوزات و جنگافروزیها را در قرنهای اخیر داشتهاند، کهنهسربازانشان محترمتر هستند. در آمریکا روز 11 نوامبر به نام "کهنهسربازان" نامگذاری شده و تعطیل است. در کشورهای انگلیس، آلمان و فرانسه نیز همچون آمریکا، کهنهسربازان مورد احترام هستند. این در حالی است که صفحات تاریخِ آسیا، آفریقا و جنگ جهانی دوم، مملو از استعمارگری نظامیان انگلیسی و فرانسوی و نسلکشی سربازان هیتلر است. یکی از برگهای این صفحات، به وجود آمدن قحطی بزرگ در ایران و نسلکشی انگلیسیها در ایران است.
به هر حال غربیها فارغ از هرنوع ارزشگذاری بر جنگها، کهنهسربازان خود را گرامی میدارند. به فرماندهان و قهرمانان آن جنگها مدال افتخار میدهند. مراسمهایی به منظور تکریم و احترام آنان برگزار میکنند. بناهای یادبود، درخت و مجسمه برای آنان میسازند. در کتابهای درسی و دانشگاهی، نام آنان را ذکر و آنها را به نسلهای آینده معرفی میکنند و تصاویر و آثار آنان را با استفاده از هنر در موزهها و نگارخانهها به نمایش میگذارند.
این اقدامات علاوه بر خدماتی است که دولتهای این کشورها در حوزههای معیشت، درمانی، مسکن، حمل و نقل، تحصیل و... به کهنهسربازان و خانوادههایشان ارائه میکنند.
تمامی این اقداماتِ خدماتی و غیرخدماتی که توسط این کشورها انجام میگیرد، با این هدف است که در جنگهای آینده و آتشافروزیها، جوانان با میل و رغبت در جنگها شرکت کنند و خانوادههایشان با کمترین نگرانی و ناراحتی، فرزندان خود را عازم کشورهای جنگزده کنند.
** پیشکسوتان جهاد و شهادت در ایران
هرچند بسیاری در ایران معتقدند که پیشکسوتان جهاد و شهادت مورد غفلت جدی قرار گرفتهاند؛ اما به هرحال هم از دوران دفاع مقدس و هم در سالهای گذشته اقدامات مختلفی چه در حوزه خدماتی و چه در حوزه غیرخدماتی برای گرامی داشتن پیشکسوتان انجام شده است.
ساخت موزههای دفاع مقدس در تهران و تمامی استانها، ساخت یادمانهای دفاع مقدس در مناطق عملیاتی جنگ تحمیلی، ساخت و نصب تندیس و سردیس برخی از قهرمانان دفاع مقدس، شکلگیری سفرهای راهیان نور، برگزاری محافل خاطرهگویی در مدارس، دانشگاهها، مساجد و...، تشکیل سازمانی با عنوان پیشکسوتان جهاد و شهادت و برگزاری همایشهای سالیانه به منظور تکریم فرماندهان و رزمندگان دوران دفاع مقدس در تهران و شهرستانها از جمله اقدامات و برنامههایی است که در راستای تکریم پیشکسوتان جهاد و شهادت بوده و یا به این هدف کمک کرده است که از آنها نمیتوان چشمپوشی کرد.
اما سوال اساسی این است که چرا مردم و جوانان همچنان با نام بسیاری از این پیشکسوتان که قهرمانان ملی کشور هستند، آشنا نیستند؟ همانطور که گفته شد، این سوال در روزهای گذشته و با درگذشت امیر خلبان هوشنگ صدیق فرمانده نیروی هوایی ارتش در دوران دفاع مقدس و سرهنگ قمری فرمانده پادگان دژ خرمشهر که در مقاومت 34 روزه خرمشهر نقش مهم و اساسی داشت، برجستهتر شد.
هدف هم این نیست که مقصران این چرایی، یافت شود؛ هرچند پس از جنگ برخی گروههای سیاسی درصدد برآمدند تا شهادتطلبی و مفهوم ایثار و شهادت را ترویج خشونت قلمداد کنند و مانع از ذکر نام و یاد قهرمانان جنگ در محیطهای درسی و دانشگاهها شوند. ضمن اینکه بعید به نظر میرسد مردم و جوانان کشور تمایلی به شناخت این چهرهها نداشته باشند؛ چراکه تشییع بیست میلیون نفری پیکر سردار سلیمانی و همراهانش در تهران، مشهد، اهواز و قم و برگزاری مراسمهای عزاداری و یادبود در شهرهایی که پیکر سردار سلیمانی به آنجاها نرفت، نشان داد که مردم به خوبی قدردان اسوههای ایثار و مقاومت هستند؛ اما مساله کنونی یافتن دلایل این چرایی است.
چرا بسیاری از پیشکسوتان جهاد و شهادت و فرماندهان دفاع مقدس اعم از آنانی که پاسدار و ارتشی بودند و اعم از آنانی که مسئول و فرمانده جهاد سازندگی، بسیج، بهداری و... در جنگ تحمیلی بودند، ناشناختهاند؛ حتی به زحمت میتوان ردی از آنان در جستجوهای اینترنتی و کتابخانهای پیدا کرد و تصویری از آنان به دست آورد. زمانی هم که دار فانی را میگویند، تصویر پرتره باکیفیتی از آنان موجود نیست که یک روزنامه برای گرامی داشتن یاد آنان مجبور میشود تصاویر آنان را نقاشی کند.
کشورهایی که جنگطلب و آتشافروز هستند، به خوبی کهنه سربازان خود را مورد تکریم و احترام قرار میدهند و آنان را به صورت مداوم به مردم خود معرفی میکنند؛ به قول معروف آنان در باطل خود متحد هستند، اما ما که برای دفاع از میهن و دینمان در برابر دشمن متجاوز ایستادگی کردیم، قهرمانانمان ناشناخته هستند و در حق پراکندهایم.
انتهای پیام/