دکتر زهره الهیان در گفتگو با خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری تسنیم اظهار کرد: با توجه به بحران کرونا، یکی از کلیدیترین موضوعات در دولت آینده، بحث سلامت خواهد بود و قاعدتاً با توجه به بحران کرونا، وزیر بهداشت در دولت آینده باید برنامه جامع و کاملی را در ارتباط با پیشگیری و درمان بیماری کرونا داشته باشد.
این پزشک متخصص بیماریهای داخلی افزود: موضوع سلامت و نظام سلامت فراتر از بحث کرونا، اهمیت کلیدی برای همه کشورها دارد و نظام سلامت فعلی ما گزارههای خود را از نظامهای سلامت غربی بهعاریت گرفته است.
الهیان با بیان اینکه در شرایط حاضر، نظامهای سلامت غربی با مشکلات عدیدهای مواجه هستند که نمود آن در بحران کرونا آشکار شد، ادامه داد: کتاب سلامت 2012 آمریکا که یک منبع معتبر بینالمللی است اشاره میکند که آمریکا در شاخصهای سلامت مانند کاهش مرگومیر مادران، افزایش امید به زندگی و کاهش مرگومیر نوزادان موفق بوده اما نتوانسته است عدالت در سلامت را برقرار کند. در این کتاب ذکر میشود تبعیض و بیعدالتی در دسترسی به خدمات سلامت در آمریکا بیشتر شده و حتی تقاضاهای القایی و تجاری شدن سلامت از معضلاتی است که با وجود پیشرفت شاخصها گریبانگیر نظام سلامت در آمریکا شده است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی یازدهم با ابراز اینکه "متأسفانه نظام سلامت ما از نظامهای غربی در حوزه سلامت الگوبرداری کرده است"، گفت: جمهوری اسلامی ایران هنوز یک مدل و الگوی جامع برای حوزه سلامت بر اساس اقتضائات بومی، باورها، فرهنگ و سبک زندگی اسلامی و ایرانی خود تدوین نکرده است.
دکتر الهیان متذکر شد: حضرت امام(ره) با رویکرد حکمتمحور خود نظریه جامعی را برای انقلاب اسلامی و حکومت اسلامی تدوین کردند اما ردّپای این نظریه جامع را در هیچیک از نظامهای مختلف کشور از جمله نظام سلامت مشاهده نمیکنیم؛ ما فلسفه سلامت و حکمت در سلامت را از منظر اسلام تعریف نکردهایم.
وی با اشاره به مطالعات آیندهپژوهی و پیشبینی 20ساله آینده نظام سلامت در ایران توسط پژوهشگران گفت: بر اساس این مطالعات، احتمال بروز 3 سناریو برای نظام سلامت کشور وجود دارد؛ نخست، سناریوی استمرار وضع موجود یعنی همین روند، مشکلات و چالشها ادامه پیدا کند. دوم، سناریوی فروپاشی نظام سلامت، با توجه به تهدیدات نامتعارفی مثل کرونا و تهدیدات زیستی که در آینده ممکن است کشور را هدف قرار دهد؛ این احتمال وجود دارد که نظام سلامت در مقابل این تهدیدات نامتعارف دچار کُلَپس و فروپاشی شود. سناریوی سوم، سناریوی مطلوب یعنی احتمال میرود ما در حوزه سلامت پیشرفتهای چشمگیری داشته باشیم و بتوانیم عدالت در سلامت را محقق کنیم.
دکتر الهیان با تأکید به اینکه اجرایی شدن سناریوی مطلوب و ایدهآل برای آینده نظام سلامت نیاز به تغییر رویکرد در حوزه سلامت دارد، توضیح داد: این تغییر رویکرد یا بهتعبیری "شیفت پارادایم" یعنی ما بهجای نگاه درمانمحور نگاه سلامتمحور داشته باشیم و از ظرفیتهای موجود مثل طب سنتی و طب مکمل هم بتوانیم استفاده کنیم.
وی با اشاره به حوزه طب سنتی کشورمان بهعنوان یک میراث ارزشمند گفت: طب سنتی میراث دیرینه 7هزارساله ماست که در کشورهای پیشرفته هم به آن توجه و از آن استفاده میشود اما در کشور خودمان به آن بیمهری میشود.
دکتر الهیان گفت: نظام سلامت باید سلامتمحور باشد و اولویت آن هم آموزش، پیشگیری و ارتقای سواد سلامت مردم باشد اما متأسفانه الآن قضیه عکس است و منابع سلامت را حوزه درمان و تقاضاهای القائی میبلعد و مسئولان به حوزه پیشگیری عنایت و توجهی نمیکنند و تنها بودجه ناچیزی به حوزه پیشگیری، درمان و آموزش اختصاص داده میشود و از طرفی درمانهای ما هم درمانهای پرهزینه و سنگینی است و توان مردم را برای پرداخت هزینههای درمان کاهش داده است.
وی تأکید کرد: آنچه مسلّم است شیوه درمانی باید یک درمان مؤثر، کمهزینه و کمعارضه و مبتنی بر اقتضائات بومی باشد اما چون به این شاخصهها توجه نمیشود درمان هم برای مردم بسیار پرهزینه است و مردم با وقوع یک بیماری صعبالعلاج و حتی یک بیماری معمولی برای پرداخت هزینههای درمان دچار مشکلات جدی میشوند.
دکتر الهیان یادآور شد: بهنظر میرسد فردی که در مسند مهمی چون جایگاه وزارت بهداشت قرار میگیرد در واقع باید موضوع عدالت در سلامت را بهعنوان یکی از اساسیترین رویکردهای خود مدنظر قرار دهد.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه این امر اتفاق نمیافتد مگر اینکه برنامه "پزشک خانواده و نظام ارجاع" در کل کشور به اجرا درآید گفت: باید به این موارد در مناطق محروم، روستاها و سایر نقاط دوردست کشور توجه شود؛ چنانچه در برخی استانها بهصورت پایلوت برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در حال اجراست اما باید هرچه سریعتر به یک برنامه عمومی و کلان حوزه سلامت تبدیل شود.
الهیان با تأکید بر لزوم تقویت و در اولویت قرار گرفتن نظام ارجاع و پزشک خانواده ادامه داد: اگر ما در حوزه سلامت توفیقاتی داریم بهدلیل دسترسی به خدمات سلامت از طریق نظام ارجاع و سیستم شبکه و خانههای بهداشت در دورترین نقاط کشور بوده است لذا در دولت آینده این دسترسی با اولویت مناطق محروم باید تقویت شود.
این نماینده مجلس یازدهم با اشاره به توجه به تفکر اومانیستی در غرب متذکر شد: در این نظامها حتی اگر از سلامت معنوی هم نام برده میشود معنویت برای آرامش جسم در نظر گرفته میشود اما نگاه اسلام به انسان متفاوت است؛ انسان بهعنوان موضوع سلامت، ابعاد مختلفی از جسم، روح، روان، همچنین سایر ابعاد چون عقل و خیال برخوردار است، موضوعاتی که باید برای سلامت همه این ابعاد تدبیر داشته باشیم و با نگاه کلنگر به انسان بتوانیم به سلامت همه ابعاد انسان توجه کنیم چرا که بیشتر بیماریهای جسمانی که به افراد عارض میشود ناشی از مشکلات روحی و روانی و عدم سلامت روح و روان انسان است.
الهیان ادامه داد: اگر به این ابعاد توجه نکنیم و برنامهای برای آن نداشته باشیم، قطعاً بیماریهای جسمی ناشی از این بیماریهای روحی و روانی تشدید میشود لذا باید توجه به سلامت معنوی و سلامت روان بهطور جدی در دستور کار نظام سلامت در دولت آقای رئیسی قرار گیرد.
انتهای پیام/؛+