به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، توسعه کتاب و کتابخوانی در جامعه از شاخصهای توسعهیافتگی جوامع به شمار میآید، در ایران اما کُمیت ایرانیها در این عرصه همچنان میلنگد، نبود ویترین گسترده کتاب در کشور و ضعف در زیرساختهای عرضه و توزیع کتاب از جمله مهمترین دلایل عدم پیشرفت در این زمینه است.
با این حال در سالهای اخیر تلاشهایی برای رشد و توسعه و توزیع کتاب در مناطق کمتر برخوردار و از جمله روستاها و عشایر انجام شده است، عمده این تلاشها مرهون نیروهای آتش به اختیار مردمی علاقهمند به حوزه کتاب و کتابخوانی بوده است.
مروجانی که روایتهای بسیار شنیدنی از حال و هوای کتاب و کتابخوانی در روستاها در سینه دارند، ناجیانی که یک تنه کم و کاستهای نهادهای مختلف فرهنگی در توزیع کتاب را با فعالیتهای آتش به اختیارانه خود به دوش میکشند و جای خالی را با کتاب خوب پرمی کنند.
روایت لیلا رستمی کتابدار روستای گورک سادات تنگستان از توابع بوشهر از جمله همین روایتهاست، خانم کتابداری که حالا در روستاهای اطراف گورک نیز همه او را به عنوان خانم کتاب میشناسند و خودش به این عنوان میبالد.
رستمی که در دوران کرونا علاوه بر گسترش کتابخوانی مجازی در بین اعضا، کتاب را فرسنگها با پای پیاده به روستاهای اطراف و عشایر برده است، میگوید: در زندگیاش هیچ شوقی برابر با شوق نوجوان عشایر در رسیدن به کتاب مورد علاقهاش برابری نمیکند.
لیلا رستمی که کتابدار قراردادی کتابخانه عمومی امام رضا(ع) گورک سادات شهرستان تنگستان است، کتابخانه را با 890 عضو در فضایی به وسعت 100 متر زیربنا و در زمینی با وسعت 1000 متر مربع اداره میکند، این کتابخانه علاوه بر روستای گورک سادات، 7 تا 8 روستای اطراف را نیز پوشش میدهد.
بنا به گفته رستمی بیشترین اعضای این کتابخانه از کودکان و نوجوانان به ویژه دانشآموزان هستند. اما او تلاش کرده تا والدین را نیز به کتاب علاقهمند کند. فعالیت کتابخانه پیش از دوران کرونا نیز در نوع خود جالب توجه بوده اما در دوره کرونا با وجود محدودیتها، ابتکارات و تلاشهای رستمی موجب شده تا هم بر تعداد اعضا افزوده شود و هم فعالیتها شدت بیشتری پیدا کند.
رستمی خود میگوید: با شروع دوره کرونا و تعطیلی کتابخانهها، فعالیتها را به سمت فضای مجازی بردم، تا پیش از آن برای علاقهمند کردن مردم روستا به کتاب و کتابخوانی، کتابهایی را انتخاب کرده و با خودم به مسجد و مدرسه میبردم، اما بعد از شیوع کرونا و تعطیلی کتابخانهها دیدم که دسترسی به کتاب محدود شده است، شروع کردم کتابها را به در خانهها بردم، در روستای خودمان کار راحتتر بود، اما برای بردن کتابها به روستاهای اطراف باید مسیری را پیاده طی میکردم ولی شوق بچهها موجب شد که این کار را انجام دهم.
رفته رفته تعداد اعضای کتابخانه بیشتر شد، قبل از شیوع کرونا تعداد اعضا 600 نفر بود، بعد از آن به 890 نفر رسید. گاهش بچه ها خودشان تلفن می زدند و من کتاب مدنظرشان را میبردم و گاهی نیز خودم چند کتاب انتخاب کرده و میبردم تا انتخاب کنند.
کمکم کتابها را تا محل چادر عشایر هم بردم، برای این کار وسیله نقلیه کرایه میکردم و کتابهای بیشتری همراهم میبردم، استقبال خانوادههای عشایر بسیار بالا بود و برخی از کودکان عشایر برای اولین بار بود که کتاب غیر درسی میدیدند. کتابهای دارای تصویر برایشان آنچنان شوقآور بود که در وصف نمیگنجد. در میان 890 عضو روستایی کتابخانه، بیش از 100 نفر از عشایر هستند.
هدف من بیشتر کودکان و نوجوانان عشایر بودند و وقتی ذوق و استقبال آنها دیدم، نشستهای قصهخوانی و کتابخوانی را نیز در محل چادرهای عشایر برپا کردم. علاقه زیاد بچههای عشایر موجب شد که من اهدای کتاب را نیز در برنامه خود قرار دهم، کتابهای اهدایی را به بچهها اهدا میکردم و چقدر از این هدیهها خوشحال میشدند. اغلب اهدای کتاب در هنگام کوچ آنها رخ میداد و به نوعی یادگاری من برای آنها محسوب میشد.
کتابخانه بیش از 8500 عنوان کتاب دارد و بیش از دو هزار عنوان از کتابها در حوزه کودک و نوجوان است. بچهها بیشتر دنبال کتابهای داستانی هستند و علاقه چندانی به حوزه شعر نشان نمیدهند، علاوه بر آن وقتی علاقه و خلاقیت آنها را دیدم با هزینه شخصی وسایل کاردستی تهیه کردم و برخی روزها در محیط کتابخانه کلاس کاردستی نیز برپا میکنیم.
این خانم کتابدار درباره تازهبودن کتابها و سال انتشار آنها نیز میگوید: اغلب کتابهای خوب منتشر شده از سال 90 به بعد در میان کتابها موجود است، اما کتابهای دوسال اخیر کمتر وجود دارد، پیش از کرونا روند ارسال آثار جدید بهتر بود، اما در دوره کرونا ارسال کتابهای جدید کمتر انجام میشود. گاهی بچه ها در سایتها یا تلویزیون کتابی را میبینند که در کتابخانه ما موجود نیست، من سعی میکنم کتابی با موضوعات مشابه را به آنها پیشنهاد کنم. البته چون ما به عنوان روستای دوستدار کتاب نیز شناخته شدیم، اهدای کتاب به ما نیز وجود دارد.
بخش دیگری از کتابهای اهدا شده به ما توسط کمکهای مردمی تامین میشود، گاهی مردم روستا نیز کتابهایی که در خانه دارند، به کتابخانه اهدا میکنند.اما در مجموع عمده اعضای کتابخانه از مردم محروم جامعه به شمار میروند که دسترسی به کتاب نداشتند.
لیلا رستمی پس از چندی که در روستا بین بچهها به خانم کتاب معروف شده وقتی علاقه والدین را میبیند، مکانهای عمومی را به عنوان جامعه هدف خود مشخص میکندف مسجد روستا، خانه بهداشت و آرایشگاههای زنانه پاتوقهای بعدی او و کتابهایش میشوند.
کتابخانه کوچک روستای گورک اما مشکلاتی نیز دارد که رستمی به آنها اشاره میکند، کوچک بودن فضای کتابخانه با وجود زمین هزار متری و تکراری شدن برخی از کتابها برای کتابخوانترها. مشکلاتی که امیدوار است بتواند آنها را برطرف کند.
انتهای پیام/