به گزارش خبرنگار قضائی خبرگزاری تسنیم؛ بهمانند چند سال اخیر و بر اساس پیشبینیهایی که دیگر عادی و عادت شدهاند، مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه حقوق بشری خود را علیه جمهوری اسلامی ایران بهتصویب رساند. این اقدام سیاسی و در عین حال تشریفاتی، به رویکرد ثابت یکی دو دهه اخیر سازمان ملل تبدیل شده است؛ هر چند کارکردی علیه کشورمان ندارد، اما در عین حال میتواند هزینههای سیاسی را در جامعه جهانی به کشورمان تحمیل کند. اینکه ماهیت قطعنامه اخیر سازمان ملل چیست و چرا به تصویب رسیده است، موضوع گفتوگوی ما با امیرحسین محبعلی، دانشجوی دکتری حقوق بینالملل و پژوهشگر مسائل حقوق بشری است.
محبعلی با بیان اینکه مجمع عمومی سازمان ملل هر ساله قطعنامهای را در خصوص حقوق بشر در ایران تصویب میکند و امسال هم بهمانند هر سال و روال گذشته، این قطعنامه را صادر کرده است، گفت: قطعنامهای که مجمع عمومی با موضوع حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران تصویب میکند، در برگیرنده تعدادی از محورهاست و مخصوصاً از دبیرکل سازمان ملل میخواهد که بر اساس نگرانی که جامعه بینالمللی نسبت به وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی دارد، گزارشهایی را به صورت سالانه آماده کند و تحویل مجمع عمومی بدهد. از طرف دیگر مجمع عمومی سازمان ملل، آقای جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران را مأمور میکند که گزارشهایی را از وضعیت حقوق بشر در ایران به صورت سالیانه به مجمع ارسال کند.
محبعلی ادامه داد: قطعنامههایی که مجمع عمومی علیه ایران صادر میکند، دو نتیجه در پی دارد؛ اول اینکه مأموریتی هست که به دبیرکل حقوق بشر میدهد تا گزارشی از ظرفیت حقوق بشری ایران صادر کند و به مجمع عمومی ارائه دهد و دوم اینکه؛ گزارشی است که از گزارشگر ویژه میخواهد تا آن را تهیه کند. همانطور که میدانید، جاوید رحمان، همان گزارشگری است که توسط شورای حقوق بشر منصوب شده است؛ ولی با توجه به اینکه شورای حقوق بشر، رکن فرعی مجمع عمومی سازمان ملل محسوب میشود و از ارکان تابعی آن به حساب میآید، در نتیجه قطعنامههایی که در مجمع عمومی تصویب میشود، میتواند مأموریتی را هم برای گزارشگر شورای حقوق بشر ایجاد کند! شاید در نگاه عمومی این سؤال ایجاد شود که مجمع عمومی و شورای حقوق بشر چه ارتباطی به هم دارند؛ اما در حقیقت این مأموریت در ذیل آن مأموریت قرار میگیرد.
تکرار چهارباره گزارشهای حقوق بشری در طول سال علیه ایران
این پژوهشگر مسائل حقوق بشر در ادامه با بیان اینکه یک اصل به نام منع دوبارهکاری در حقوق بینالملل مطرح است، گفت: در طول سال 4 گزارش علیه ایران (دو گزارش در مجمع عمومی و دو گزارش در شورای حقوق بشر) صادر میشود. دبیرکل سازمان بینالملل یک گزارش در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران را به مجمع عمومی میدهد و یک گزارش دیگر را هم به شورای حقوق بشر تحویل میدهد که مسئولیت کامل تهیه گزارشها به عهده اوست. این گزارشها یکی هستند که در دو نوبت ارائه میشوند و مورد بررسی قرار میگیرند. با توجه به اصل منع دوبارهکاری، گزارشگر نباید اقداماتی که قبل صورت گرفته است را دوباره به صورت "کپی ـ پیست" در گزارش خود بیاورد.
وی ادامه میدهد: از طرف دیگر جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران که پیش از او "عاصم جهانگیر" و قبل از آن هم "احمد شهید" این مسئولیت را بهعهده داشتند، سالانه دو گزارش در مورد وضعیت حقوق بشر ایران (یک گزارش به مجمع عمومی و یک گزارش به شورای حقوق بشر) تحویل میدهد.
گزارشهای حقوق بشری علیه ایران همگی کپی ـ پیست هستند
محبعلی گفت: نکته جالب توجه این است که وقتی به این چهار گزارش نگاه میکنیم متوجه میشویم همه آنها کپیبرداری از هم است، یعنی اولین گزارشی که به مجمع عمومی صادر میشود، ملاک قرار میگیرد و بقیه گزارشها از روی آن کپیبرداری میشود. از طرف دیگر در خصوص ارائه این گزارشها رسم اینگونه بود که هر ساله در نشست اسفندماه شورای حقوق بشر، همزمان گزارش گزارشگر ویژه و دبیر سازمان ملل ارائه میشد؛ اما در سال گذشته تصمیم بر این شد که گزارش گزارشگر ویژه و دبیر سازمان در یک نشست ارائه نشود. یعنی گزارشگر گزارش خود را در نشست اسفند ماه شورای حقوق بشر ارائه دهد و دبیرکل در اجلاس مهرماه شورای حقوق بشر گزارش خود را ارائه دهد.
هدف قطعنامههای حقوق بشر بدنام کردن کشورمان است
این حقوقدان ادامه داد: وقتی دقیقتر به این مسئله نگاه میکنیم، متوجه میشویم که این مسئله خیلی حقوق بشری نیست و بیشتر جنبه تداوم فشار بر یک کشور خاص دارد و چارچوب کلی آن اعمال فشار سیاسی بر یک کشور با هدف بدنام کردن آن کشور است.
وی با تأکید دوباره بر اصل منع دوبارهکاری، گفت: گزارشگر باید از ارائه گزارش از اقداماتی که قبلاً انجام شده خودداری کند تا نتیجه کار، ایجاد فشار بر یک کشور نباشد. اما این پروسه موجود مبتنی بر دوبارهکاری است و هر 4 گزارش کپی ـ پیست از هم هستند که در اشکال و محفلهای مختلف ارائه میشوند. زمانی با یک رسانه مصاحبه میکنند، بعد پیشنویس را منتشر میکنند و بعد خود گزارش را در 4 بازه زمانی و در 4 جلسه مجزا ارائه میدهند که هدف از این اقدامات، وارد ساختن فشار سیاسی به ایران است.
سیاسی بودن قطعنامه اشکال موضوعی ندارد؛ نباید سیاستزده باشند
وی در خصوص سیاسی بودن این قطعنامهها اظهار کرد: حقیقت این است که ما نباید واقعیت را غیر از این بدانیم، بنده این نکته آقای غریبآبادی، دبیر ستاد حقوق بشر ایران را که این قطعنامهها را غیرواقعی و مبتنی بر سیاسیکاری میداند، قبول دارم.
کشورها برای تخریب ایران با هم تبانی میکنند
وی ادامه داد: در حالت سیاستزدگی، کشورها برای تخریب یک کشور با یکدیگر تبانی میکنند و این موضوع جنبه منفی دارد. در سیاستزدگی، کشورها در یک کارزار تحت عنوان فشار حداکثری مشارکت میکنند و طی آن ایران را تحریم میکنند و ورود دارو و مواد غذایی به ایران را ممنوع و در تبانی با هم، علیه حقوق بشر در ایران قطعنامه صادر میکنند.
محبعلی گفت: شورای حقوق بشر یک گزارشگر تحت عنوان "گزارشگر ویژه اقدامات قهری یکجانبه" در سازمان ملل دارد. این گزارشگر خانم اِلنا دوهان است. مأموریت این گزارشگر این است که تأثیرات اقدامات قهری کشورها بر حقوق بشر یک کشور را بررسی کند و مأموریت او هر ساله همانند گزارشگر ویژه کشور ما تمدید میشود، اما کشورهای اروپایی بهصورت واحد به تمدید مأموریت النا دوهان رأی منفی میدهند. پس ببینید این سیاستزدگی در مجموع عمومی سازمان ملل و شورای حقوق بشر تا چه حد رسوخ کرده است.
"تحریم" واژه جامانده گزارشگران وضعیت حقوق بشر در ایران است
وی تأکید میکند: اگر بگوییم این قطعنامهها سیاسی است، نکته منفیای را بیان نکردهایم و واقعیت صحنه همین است؛ اما اینکه سیاستزده است، یک نکته منفی برای مجامع بینالمللی است؛ چون مجمع عمومی آمده از ارتقای حقوق بشر حمایت کند و شورای حقوق بشر آمده تا به رشد آن کمک کند نه اینکه کارزار فشار علیه یک کشور ایجاد کنند و چشم خود را به جنایات حقوق بشری در جای جای جهان ببندند، مثل ماجرای فلسطین و ماجرای یمن و ماجرای سوریه که پیشتر از این اتفاق افتاده بود یا افغانستان و حتی ایران خودمان که در قطعنامه صحبتی از تحریمها علیه آن نمیکنند.
محبعلی گفت: ایران بیشترین آسیب را از تحریم میبیند و بررسی حقوق بشر ایران بدون توجه به تحریمها، مصداق دقیق سیاستزدگی است. بدون توجه به ترور در ایران یا پدیده تروریسم در ایران که حق حیات ایران را نابود میکند و فرمانده نیروی نظامی ما را در کشور دیگر بهشهادت میرساند را نمیبینند و این یعنی سیاستزدگی شورایی که داعیه حمایت دارد اما برعکس آن عمل میکند.
انتهای پیام/