خبرگزاری تسنیم، چندماهی از عرضه خودرو در بورس کالا طبق قوانین بالادستی کشور و البته مصوبه شورای عالی بورس می گذرد و همه آمار و ارقام از این معاملات یک رویداد را نشان می دهد؛ با رشد عرضه ها قیمت خودروها رو به تعادل گذاشته و مردم به جای مراجعه به بازار آزاد با قیمت های گزاف به سمت دریافت کد بورس کالایی و خرید خودروی صفر از بورس آن هم ده ها میلیون تومان ارزان تر از بازار آزاد در حال حرکت هستند.
در این بین که عمده نخبگان اقتصادی کشور از کارشناس و مدیر صنعت خودرو و بازار سرمایه گرفته تا وزاری اقتصاد و صمت و جامعه دانشگاهی کشور، همگی از شکل گیری یک روند شفاف و عادلانه برای معاملات خودرو حمایت کرده اند اما چندتن از نمایندگان مجلس و مدیران سازمان بازرسی کل کشور مجدانه بر طبل مخالفت خود با عرضه خودرو در بورس می کوبند.
در این گزارش به واکاوی این مخالفت ها و استدلال های مخالفان عرضه خودرو در بورس پرداخته ایم که آیا واقعا شیوه ای که طبق آمارهای موثق و رسمی با معامله تنها 46هزار دستگاه خودرو، حذف بیش از 11 هزار و 600 میلیارد تومان رانت را در پی داشته و این حجم پول را بین خودروساز، مردم و دولت تقسیم کرده است، کارایی مناسبی ندارد و اصلا راهکار آن ها به جای بورس چیست؟
بررسی نگاه 3 تن از نمایندگان مجلس
طی روزهای اخیر در کنار شمار زیادی از نمایندگان مجلس به خصوص اعضای کمیسیون اقتصادی که موافق عرضه خودرو در بورس کالا هستند، روح ا.. ایزدخواه و مصطفی طاهری از کمیسیون صنایع و رضا رشیدی کوچی از کمیسیون عمران مجلس به عنوان نماینده های اصلی مخالف عرضه خودرو در بورس در رسانه ها ظاهر شده اند. نکته جالب اول اینجاست که دو عضو کمیسیون صنایع مجلس از ابتدا به شدت موافق عرضه خودرو در بورس کالا بودند اما طی هفته های اخیر به دلیل آنکه عنوان می کنند روش عرضه خودرو در بورس با آن فرمولی که در کمیسیون صنایع اعلام شده بود، متفاوت است و از این رو پرچم مخالفت با عرضه خودرو در بورس را به دست گرفته اند.
اما دیدگاه ایزدخواه و طاهری دقیقه چیست؟ بررسی نظرات این دو نماینده مجلس ما را به یک مسیر می رساند، آن ها معتقدند که مازاد درآمد خودروسازان به دلیل رقابت قیمتی در بورس کالا باید به خزانه دولت واریز شود و نباید به خودروساز برسد. در این زمینه چند نکته مطرح می شود؛ آیا این نمایندگان تنها دغدغه جیب دولت را دارند؟ اگر اینگونه باشد که خود دولت یعنی وزرای اقتصادی و صمت، پشت عرضه های بورس ایستاده اند و اتفاقا دولت به دلیل شفافیت معاملاتی، درآمد مالیات بر ارزش افزوده را برخلاف رویه های غیرشفاف گذشته دریافت می کنند.
موضوع دیگر آن است که بحث گرانی و رشد قیمت خودروها در بورس مطرح می شود؛ اما این نمایندگان در هیچ یک از سخنان خود در رسانه ها اعلام نکرده اند که راهکارشان برای کنترل قیمت خودرو چیست البته موضوع شورای رقابت مطرح شده که در انتهای این گزارش به دلیل اشتراک نظر مخالفان به آن می پردازیم.
پس از این دو عضو کمیسیون صنایع مجلس به رشیدی کوچی عضو کمیسیون عمران می رسیم که به تازگی در یک برنامه تلویزیونی خیلی شفاف مخالفت خود را عرضه خودرو در بورس را اعلام کرد. اگر با دقت این برنامه را مشاهده کنید حداقل با 4 بار سوال مجری برنامه از این نماینده مجلس مواجه می شویم که راهکار شما در شرایطی که 9 میلیون نفر برای قرعه کشی 20 هزار خودرو شرکت کرده اند، چیست؟ به یک عبارت می رسیم؛ «افزایش عرضه» بهترین راهکار برای تعادل بازار خودروست. مجری بارها سوال می کند که مگر یک شبه می توان عرضه ها را افزایش داد اما رشیدی کوچی از گرانی قانونی خودرو در بورس می گوید و بر لزوم واردات تاکید می کند. مجری بار دیگر می گوید، واردات هم زمان می برد و در بهترین حالت 6 ماه زمان برای عرضه 40 هزار دستگاه خودروی ثبت سفارش شده نیاز است، اما کوچی می گوید اگر واردات را به اهلش دهید او ظرف مدت کوتاهی کل ایران را پر از خودروی وارداتی می کند.
در پایان نیز مجری از نزدیکی شب عید و لزوم شفاف سازی برای مردم می گوید که متاسفانه هیچ پاسخی شفافی دریافت نمی کند.
موضوع مهم آن است که وقتی پرچم مخالفت با یک روش را در دست داریم، باید با استدلال دقیق بر ایده خود پافشاری کنیم اما هیچ از نمایندگان مخالف عرضه خودرو در بورس کالا راهکار شفافی را ارائه نمی دهند؛ مثلا بگویند ما مسیری داریم که هم تولیدکننده ضرر نکند و بتوانیم روی رشد تولید و عرضه در سال آینده حساب کنیم، هم مردم بتوانند خودرو را به راحتی ارزان تر از قیمت ها کشف شده در بورس بخرند و هم اینکه همه چیز شفاف باشد. مگر می شود همچین راهکاری داشت اما طی چند ماه مخالفت مجدانه آن را اعلام نکرد. کل موضوع مورد بحث نمایندگان، رشد عرضه از سوی خودروسازان و واریز مابقی وجه معامله در بورس به خزانه دولت است که اگر قرار بود روش های دستوری گذشته به افزایش تولید و عرضه منجر شود، امروز خودروسازان با زیان انباشه چند صد هزار میلیارد تومانی مواجه نبودند.
بررسی نگاه سازمان بازرسی
یکی دیگر از بخش های مخالف عرضه خودرو در بورس که بعضا این رویه را خلاف قانون نیز اعلام کرده، سازمان بازرسی است. البته بحث قانونی بودن یا نبودن این رویداد با نامه وزیر اقتصاد به رییس سازمان بورس مبنی بر آنکه تاکنون هیچ نهاد و دستگاهی به طور رسمی درخواست بررسی عرضه خودرو در بورس را نداشته و این درخواست نیز باید در شورای عالی بورس طرح شود، خاتمه می یابد.
اما موضوع و انتقاد چیست؟ احمد اسدیان، معاون نظارت و بازرسی امور تولیدی سازمان بازرسی کل کشور در همان برنامه تلویزیونی مذکور حضور داشت و نقطه نظرات سازمان بازرسی را خیلی شفاف بیان کرد. به گفته اسدیان، راه حل ماجرا به دلیل انحصاری بودن خودرو، شورای رقابت است. به گفته او ضوابط و قیمت گذاری خودرو باید از سوی شورای رقابت انجام شود. مجری برنامه نیز در نگاهی کارشناسی اعلام کرد که آیا فرمول نویسی و به نوعی دستوری کردن قیمت خودرو، نتیجه جز نامه نگاری از سوی نهادهای مختلف برای دریافت خودروی ارزان قیمت دارد و تجربه حضور شورای رقابت در قیمت گذاری خودرو نیز امروز مشاهده می کنیم.
همچنین اسدیان در ادامه گفت: خودروساز باید 50 درصد افزایش تولید داشته باشد. اگر سالانه یک میلیون و 200 هزار خودرو تولید کنیم و نیاز بازار یک میلیون و 500 هزار دستگاه است، باید مابقی را با وارد کنیم. صفر تا صد دست این اقدام دست دولت است و قانون برایش تعیین شده است.
واقعیت ماجرا این است که در شرایط تورمی و تلاش مردم عزیز کشورمان برای تبدیل وجه نقد خود به یک کالایی برای حفظ ارزش دارایی شان و ثبت نام بیش از 11 میلیون نفر برای خرید خودروی ارزان قیمت در سیستم معیوب قرعه کشی، هیچ راهکاری از سوی منتقدان عرضه خودرو برای پاسخگویی به این نیاز انباشت شده دیده نمی شود. اینکه بگوییم راهکار افزایش عرضه است، آیا عرضه با روند قیمت گذاری دستوری و ناامیدی تولیدکننده افزایش می یابد یا در مقابل امروز که تنها چند نوبت از عرضه خودرو در بورس کالا آن هم با قیمت های به مراتب کمتر از بازار آزاد صورت گرفته، از قطعه سازان خودرو خبر می رسد که روند پرداخت بدهی خودروسازان به آن ها نیز سرعت گرفته است. تا زمانیکه کل این فرآیند اصلاح و بهبود صنعت خودرو را به صورت یک زنجیر بهم متصل نبینیم و تنها بخواهیم تنها به سود یک بخش زنجیره اقدام کنیم به همان نتیجه ای می رسیم که امروز در صورت های مالی خودروسازان مشاهده می کنیم.
انتهای پیام/