به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، با توجه به نوسانات ارزی که در 6ماهه دوم سال گذشته شاهد آن بودیم نظرات مختلفی پیرامون عوامل این نوسانات و همچنین راهکارهای آن مطرح شد، در مصاحبهای طاهر رحیمی کارشناس اقتصادی بهتفصیل در خصوص نرخ ارز؛ ریشهها و راهکارها صحبت کرده است.
رحیمی در ابتدای بحث خود گفت: سؤال مهمی که مقدمه بحث را شکل میدهد این است؛ اساساً ما بهعنوان یک کشور نفتی که درآمدهای مناسبی از نفت داشتیم چه اقدامی با ارز حاصل از صادرات آن انجام دادیم؟ سؤال دوم؛ امروز چند نرخ ارز داریم و در گذشته چند نرخ ارز داشتیم؟
وی ادامه داد: سؤال سوم؛ چرا نرخ ارز بازار آزاد مهم است و باید بهرسمیت شناخته شود؟ سؤال چهارم؛ اساساً چرا ما باید دچار تلاطمات ارزی شویم و چه عواملی سبب نوسانات جدی ارز میشود؟ تلاش میکنیم به این سؤالات پاسخ دهیم و راهکار ارائه کنیم.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه "در این سالها ارز نفتی را به ارز ترجیحی تبدیل کردیم و به واردکنندگان دادیم تا بتوانیم تورم را کنترل کنیم"، گفت: در برخی موارد در تولید داخل دچار مشکل شدیم، بهطور مثال در ابتدای دولت شاهد کمبود در تولید مرغ بودیم، راهکاری که برای این منظور در نظر گرفته شد واردات 120 هزار تن مرغ بود که این واردات براساس ارزهای نفتی انجام میشود.
وی گفت: روش مصرف دیگر ارزهای نفتی بهویژه از ابتدای دهه 90 که درآمدهای ارزی بالا رفته بود این بود که هر جا دیدیم نرخ ارز در حال افزایش است اقدام به ارزپاشی یکطرفه کردیم تا جلوی جهش تورمی گرفته شود، اقدام دیگر این بود که بخشی از ارزها را در اختیار صندوق توسعه ملی قرار دادیم اما منابع این صندوق عملاً برای جبران کسری بودجه دولت مصرف شد.
بخشی از ارزهای نفتی نیز سهم شرکت نفت بوده و بخش قابلتوجهی نیز برای جبران ناترازی عملیاتی بودجه مورد استفاده قرار گرفته است.
در نتیجه با استفاده از ارزهای نفتی جبران ناترازی مالی، جبران ناترازی پولی (بانکها) و حفظ سطح عمومی قیمتها را دنبال کردیم.
سختگیری عجیب کشورهای اروپایی بر گردش پولی/ حریم خصوصی در تراکنشهای پولی و مالی معنا ندارد
رحیمی در بخشی از راهکارهایی که بهمنظور مدیریت بازار ارز ارائه کرد به موضوع حکمرانی بازار پولی اشاره کرد و گفت: در اتحادیه اروپا و در آمریکا اگر معادل بیش از 10 هزار دلار ارز خارجی داشته باشید، قبل از اینکه از شما بپرسند "این مبلغ را از کجا آوردید؟" بازداشتتان خواهند کرد، حتی اگر این ارز پول ملی شما باشد.
وی با اشاره به اینکه آییننامههای مربوط به این مسئله وجود دارد، گفت: حتی اگر بخواهید پول ملی را در شبکه بانکی جابهجا کنید، سازمان امور مالیاتی و دستگاههای نظارتی این کشورها بلافاصله میتوانند ورود کنند و شما باید آنلاین پاسخ بدهید که این پول از کجا آمده است.
این کارشناس اقتصادی با تأکید بر اینکه حریم خصوصی در تراکنشهای پولی و مالی معنا ندارد، گفت: سال 1399، 13 برابر نقدینگی ما تراکنش بانکی داشتیم. اگر همین نسبت برقرار باشد شما حدود 80 هزار همت تراکنش پولی در کشور دارید که در عمل رصد نمیشوند، وقتی شما حکمرانی پولی ندارید امکان ورود به گردش پول در بازار ارز را نیز نخواهید داشت.
اقدام قاطع روسیه در کنترل نقلوانتقال روبل/ حذف بلادرنگ متخلفان نظام توزیع اعتبار در دستور کار روسیه
وی درادامه گفت: یکی از مهمترین کارهایی که روسیه طی 13 سال اخیر انجام داده است مربوط به همین موضوع است، روسیه لیکوئیدیتی روبل را کنترل کرده است. اگر کژگزینی و کژمنشی در نظام توزیع اعتبارات رخ داده است رفتند و کرکره آن را پایین کشیدند، بانک را فروختند و پول سپردهگذاران و سرمایهگذاران را دادند. مشکلات طرف عرضه در کشور ما وجود دارد اما اگر کنترل بازار پولی را انجام دهیم بخش زیادی از مشکلات حل خواهد شد.
ضرورت تعیین سقف ارائه تسهیلات برای هر بانک و اصلاح آییننامه کفایت سرمایه
رحیمی در خصوص اقدامات ضروری در جهت افزایش نظارت بر نظام پولی گفت: بانکها باید براساس سپردههای پایه خود سقف مشخصی برای ارائه تسهیلات داشته باشند. آییننامه کفایت سرمایه بانکها که مبنای خلق پول آنهاست باید اصلاح شود، بانک تسهیلات ارزی داده است و این مسئله در داراییهای ارزی بانک قرار گرفته است.
وی با ابراز اینکه هرساله با این داراییهای ارزی که اساساً در حساب بانک قرار ندارد افزایش سرمایه از محل افزایش نرخ تسعیر میدهند، گفت: به این ترتیب قدرت خلق پول بانک سال به سال رشد میکند. بحث دیگر سقفگذاری شناور برای ترازنامه بانکی متناسب با شاخص سلامت پولی بانکها است.
این سقف تعیین میکند که بانکها تا چهاندازه بتوانند قدرت خلق پول داشته باشند و یا اینکه چهمقدار دارایی و بدهی بتوانند خلق کنند.
الزام بانکها به پرداخت تسهیلات با نرخ سود سرکوبشده، سرآغاز رشد سرمایهگذاری در چین
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: بحث دیگر هدایت اعتبار در چین است. چین تنوعبخشی به سبد ارزی خود را انجام داده است اما مسئلهای که اوج رشد سرمایهگذاری در چین را رقم زد، بحث هدایت اعتبار در چین بود. بانکها در این کشور موظف شدند با نرخهای بهره بهشدت سرکوبشده وام پرداخت کنند و تسهیلات ترجیحی به جایی پرداخت شد که مورد تأکید دولت بود، در صنعت بانکداری نباید رقابت وجود داشته باشد.
پیمانسپاری ارزی 80درصدی روسیه در شرایط تحریم
وی در مورد مدیریت بحران تحریمها در روسیه گفت: روسیه در مدیریت بحران اخیر تجربه جالبی دارد ـ البته با توجه به اینکه تعداد تحریمها و حتی در مواردی عمق تحریمهای روسیه از ما بیشتر بوده است ـ اولین اقدامی که این کشور انجام داد و به آن اشاره شد، نظارت شدید بر نقدینگی روبل بود، اجازه گردش روبل در بازارهای سفتهبازی را ندادند.
رحیمی افزود: نکته دیگر نقشه مستحکم ارزی این کشور است که بهمعنای همان تنوعبخشی به منابع وارداتی و مقاصد صادراتی است. مجموع این دو مورد تأثیر خود را بهروی سبد دارایی خارجی هر کشوری نشان میدهد. کار دیگری که روسیه انجام داد که کوچک بود اما قدرت مذاکرهکنندگی به روسیه داد، ایجاد شبکه مالی محلی در مقابل سوییفت بود.
وی با ابراز اینکه نام آن نیز spfs است که در عمل شبکه تراکنشهای محلی روسیه است، گفت: با وجود اینکه این شبکه رشد جدی داشته است اما در برابر سوییفت بسیار کوچک است اما نکته آن اینجاست با این ابزاری که ایجاد کرده است امکان مذاکره برای خود ایجاد کرده است.
بحث دیگر پیمانسپاری ارزی با ضریب 0.8 بود، به این معنا که اگر کالایی صادر شد کسی امکان ورود منابع به تراستیها و سرمایهگذاری آن را ندارد. روسیه با جنگ ارزی روبهرو است و باید 80 درصد منابع حاصل از صادرات به چرخه روبل بازگردد، به این ترتیب عرضه ارز افزایش پیدا کرد.
بهعکسشدن مسیر خروج سرمایه از روسیه با الزام فروش نفت و گاز با روبل
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه بحث دیگر الزام اروپا به تسویه با روبل بود، گفت: روسیه اروپا را مجبور کرد تا ارز حاصل از صادرات نفت و گاز خود را به بانک گاز پرومبنک ببرد و وقتی روبل وارد سیستم شد آنوقت تسویه انجام میشود. صادرات ریالی ما بهمعنای خروج سرمایه از کشور است اما این مسیر برای روسیه تبدیل به مسیر ورود سرمایه شد.
با توجه به این تجربیات در ابتدای جنگ شاهد بودیم که ارزش روبل بهنسبت یورو بهطور هیجانی کاهش پیدا میکند اما ظرف مدت کوتاهی به نقطهای رسیدیم که ارزش روبل روسیه بالاتر از یورو قرار گرفت.
فیلم کامل این گفتگو در زیر قابل مشاهده است:
انتهای پیام/+