به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانههای جمهوری آذربایجان، برای اولین بار پس از تشدید تنش در ماه سپتامبر، ارتش جمهوری آذربایجان به خبرنگاران اجازه ورود به قرهباغ را داد.
تجهیزات نظامی و تسلیحات سنگینی که ارامنه قرهباغ در روزهای اخیر تحویل دادهاند به نمایندگان رسانهها نشان داده میشود. در همین حال، به گفته شاهدان، بحران انسانی در خانکندی در حال بدتر شدن است.
یک تانک T-72، چندین خودروی جنگی پیادهنظام BMP-2، مسلسل، تفنگهای تهاجمی، مین انداز، نارنجکهای دستی، جعبههای پر از مین و مهمات، فشنگ، ژاکتهای زرهی و غنائمی که ارتش آذربایجان به دست آورده، به نمایش گذاشته شده است. به گفته ارتش آذربایجان، یگانهای مسلح ارمنی در دو روز گذشته تمام سلاحهای خود را تسلیم کردهاند.
دولت آذربایجان اعلام کرده که به جمعآوری سلاحهای تسلیم شده توسط جداییطلبان ارمنی همراه با نیروهای حافظ صلح روسیه ادامه میدهد. این عامل یکی از شروط اصلی آتشبس بود.
در حیاط پایگاه نظامی شوشا که باکو آن را رسماً پایتخت فرهنگی آذربایجان اعلام کرده است، مقامات آذربایجان غنائم نظامی را با افتخار به خبرنگاران و وابستههای نظامی کشورهای خارجی که از باکو به شوشا آوردهاند به نمایش میگذارند.
منطقهای که تسلیحات و تجهیزات نظامی در آن متمرکز است، مساحتی به اندازه یک استادیوم فوتبال را پوشش میدهد.
بر اساس اطلاعات وزارت دفاع روسیه، ارامنه قرهباغ بیش از 800 سلاح خودکار و حدود 5 هزار مهمات تحویل دادهاند.
نظامیان آذربایجانی در شوشا بسیار شاد و خندان به نظر میرسیدند. آنها آشکارا از حمله رسمی باکو در سپتامبر خرسند بودند. اما حالت چهره سربازان روسی که در پاسگاه صلح نزدیک ورودی شوشا ایستاده بودند، جدی بود.
رو در رو شدن با مردم غیرنظامی در خیابانهای شوشا تقریباً غیرممکن است. فقط سربازان، پلیس و کارگران ساختمانی و مرمتی آنجا هستند.
تنها خانه آسیبدیده شوشا در جریان آخرین تشدید تنشها به خبرنگاران نشان داده شد. در آن زمان یک مهندس غیرنظامی که در کار بازسازی شهر کار میکرد کشته شد. در همان زمان، حدود 200 ارمنی قرهباغ از جمله 10 کودک در نتیجه حملات آذربایجان کشته شدند.
طرف قرهباغ طی چند روز گذشته هیچ اطلاعاتی در مورد کشتهها یا درگیریهای جدید ارائه نکرده است. با این وجود، در جادهها و پاسگاههای شوشا، مشخص است که تنش هنوز فروکش نکرده است.
در مقایسه با بازدیدهای قبلی خبرنگاران به شوشا، اکنون تعداد سربازان و تجهیزات نظامی بیشتر است.
حداقل 6 خمپاره به سمت خانکندی در یکی از ارتفاعات استراتژیک شهر هدف قرار گرفت. یک سال پیش هیچ سلاح معمولی در این قسمت از شهر وجود نداشت.
آذربایجان در 25 سپتامبر برق شهر خانکندی را از ارمنستان جدا کرد و به سیستم انرژی آذربایجان متصل کرد و برق این شهر تأمین شد.
سرنوشت 120 هزار ارمنی قومی ساکن قرهباغ در 30 سال گذشته نامشخص است. به گفته ساکنان خانکندی، وضعیت شهر و فرودگاه بسیار بد است و غذا و دارو به اندازه کافی وجود ندارد. در شهر نیز آب و تلفن ثابت وجود ندارد.
روز شنبه صلیب سرخ بینالمللی 70 تن غذا به منطقه تحویل داد. نیروهای حافظ صلح روسیه نیز میگویند که کمکهای بشردوستانه به منطقه ارسال کردهاند، اما میزان این کمکها مشخص نیست. نمایندگان آذربایجان میگویند که آماده ارسال محمولههای اضافی مواد غذایی هستند، اما ارامنه قرهباغ حتی از دریافت کمکهای ارسال شده آنها خودداری کردهاند.
پس از به دست گرفتن کنترل نظامی آذربایجان بر قرهباغ، هزاران ارمنی به چادرهایی که در نزدیکی فرودگاه خانکندی برپا شده بود آمدند.
مردم از ترس حمله ارتش آذربایجان، امیدوارند که نیروهای حافظ صلح روسی مستقر در نزدیکی از آنها محافظت کنند.
باکو اعلام کرد که آماده ادغام مجدد جمعیت ارمنی منطقه در آذربایجان است.
یکی از مقامات آذربایجان که در مذاکرات با نمایندگان ارمنی قرهباغ شرکت کرده بود به خبرنگاران گفت: اگر به فکر جمعیت غیرنظامی، زنان و کودکان نبودیم، خیلی راحت وارد خانکندی میشدیم.
انار عیوضاف سخنگوی وزیر دفاع آذربایجان گفت: ما آمادهایم تا امنیت ارمنیها و آذربایجانیهای مقیم قرهباغ را تضمین کنیم. برای رسیدن به این هدف، پاکسازی منطقه از مینها را آغاز کردهایم. برای افراد بدون سرپناه چادر زدهایم. چنین کمپهایی در مناطق کلبجر، فضولی و آغدام ایجاد شد. ما آماده ارائه گرما، آب و غذا به هر یک از اردوگاههایی هستیم که هزاران نفر میتوانند در آن زندگی کنند.
با این وجود، بیاعتمادی متقابل و همچنین ترس از تحقیر و آزار و اذیت، بسیاری از ارامنه قومی را از زندگی در چنین اردوگاههایی باز میدارد.
سیرانوش سرکیسیان، روزنامهنگار ساکن خانکندی میگوید: من هم سن و سال خودم را نمیشناسم که بخواهد با شرایط فعلی اینجا بماند. از طرفی اقوام مسن من میگویند میخواهند اینجا بمیرند. آنها پسران خود را در جنگهای قبلی قرهباغ از دست دادند. برای افراد هم سن و سال من، این چهارمین جنگ است.
سناتور گری پیترز، رئیس هیئت کنگره آمریکا که از مرز ارمنستان و آذربایجان بازدید کرد، گفت که ساکنان قرهباغ در ترس هستند و خواستار ایجاد یک هیئت نظارتی بینالمللی شد.
پیترز خاطرنشان کرد: فکر میکنم دنیا باید بداند اینجا چه اتفاقی میافتد. ما اظهارات دولت آذربایجان را شنیدهایم که جای نگرانی نیست. اگر واقعاً چنین است، باید به ناظران بینالمللی فرصت داده شود تا آن را تأیید کنند.
با این حال ارتش آذربایجان به خبرنگاران اجازه نزدیک شدن به خانکندی را نمیدهد و تردد نمایندگان رسانهها در منطقه را به شدت کنترل میکند.
اگر وعدههای خوشبینانه باکو، اظهارات دیپلماتیک و فراخوانهای جامعه جهانی را کنار بگذاریم، در نتیجه، سرنوشت 120 هزار نفر در قرهباغ (باکو میگوید که حدود 50 هزار ارمنی قومی در قرهباغ زندگی میکنند) کاملاً در دست آذربایجان است.
انتهای پیام/