به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها در آنکارای پایتخت ترکیه، بسیاری از سیاستمداران، درباره وقایع دردناک غزه و جنایات رژیم صهیونیستی صحبت میکنند.
در یک سوی ماجرا، مقامات دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه از جمله هاکان فیدان وزیر امور خارجه، برای چندمین بار، به این اشاره میکنند که دنیا باید کاری برای غزه انجام دهد.
او همچنین به طور مکرر از این موضوع خبر میدهد که ترکیه آماده است، در مقام ناظر و ضامن صلح، در منطقه حضور پیدا کند، اما در طرف مقابل، سران برخی دیگر از احزاب سیاسی ترکیه، دولت اردوغان را به انفعال، عملگرایی، سکوت و عجز متهم میکنند.
گروهی از سیاستمداران نیز، خطاب به مقامات دولت میگویند، توقع نداریم کار خاصی انجام دهید. لااقل تجارت با اسراییل را متوقف کنید.
به تازگی، روزنامه قرار چاپ آنکارا در این میان دست به «مفهوم سازی» سیاسی – خبری زده و در تیتر اصلی خود نوشته است: «کشتیهای شرم را متوقف کنید».
منظور سردبیر روزنامه قرار از عبارت ابتکاری و جدید «کشتیهای شرم»، صادرات 6 میلیارد دلاری از بنادر ترکیه به سرزمینهای اشغالی است که باعث شده بسیاری از ملزومات رژیم صهیونیستی از جمله بخش قابل توجهی از آهن و فولاد رژیم، توسط ترکیه تامین و موجب انتقاد گسترده مخالفین شود.
این روزنامه اعلام کرده که بیش از 700 کشتی در چند ماه اخیر از ترکیه به اسراییل کالا حمل کرده است. ترکیه هر سال دست کم 60 میلیون دلار خرما از اسراییل وارد میکند و امسال نیز واردات خرما متوقف نشده است. با آن که بخش اعظم خرما در سرزمین فلسطین تولید میشود، اما در ترکیه، به نام خرمای اورشلیم به فروش میرسد. در سال 2023 میلادی، آنکارا 5.43 میلیارد دلار کالا به اسراییل صادر کرده و بخش اعظم سیم خاردار مصرفی در اسراییل، محصول ترکیه است.
کاراعلی اوغلو: ترکیه در پرونده فلسطین درمانده شد
مصطفی کارا علی اوغلو از تحلیلگران سیاسی ترکیه نیز در یادداشتی تحت عنوان «چرا ترکیه در مورد غزه درمانده است؟»، به این شکل درباره موقعیت فعلی آنکارا در پرونده فلسطین اظهار نظر کرده است: «وقتی شما درباره یک بحران، مداوماً حرفی را تکرار کنید و کسی آن را جدی نگیرد، میتوانیم بگوییم در آن مساله انسداد و بن بست وجود دارد. این همان وضعیتی است که در سیاست ترکیه در قبال غزه، مشاهده میشود. فلسطین یک منطقه بحرانی است که دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه، سالها روی آن تمرکز کرده و خود را به عنوان میانجی و ضامن معرفی کرده است. این مساله به بخشی از سخنرانی، سیاست، زندگی روزانه، گفتمان و کارنامه سیاسی اردوغان تبدیل شده است. انگار موضوع فلسطین و غزه حوزه سیاسی تخصصی اردوغان است! چرا که هیچ مشکل بینالمللی دیگری وجود ندارد که او تا این اندازه در مورد آن صحبت کرده باشد. اردوغان آن قدر در این مورد صحبت کرده که گویی در ماجرای فلسطین، نقش ترکیه حتی از کشورهای عربی نیز مهمتر است. در نتیجه یک توقع نابه جا و انتظارات بزرگ به وجود آمده است».
کاراعلی اوغلو در ادامه نوشته است: «فضایی شکل گرفت که گویی، ترکیه باید ماموریتی برای جلوگیری از کشتار در غزه انجام دهد. تصور میشد که گزینههای ترکیه، عبارتند از: 1. استفاده از نفوذی که بر روی اسراییل دارد. 2.وادار کردن اسراییل به توقف حملات از طریق فشار بر آمریکا و متحدان اروپایی ترکیه. اما نه اسراییل، نه آمریکا و نه اروپا این در را به روی آنکارا باز نکردند. ناخوشایندتر این است که کشورهای پیشرو جهان اسلام و کشورهای عرب نیز تمایلی به بازی با ترکیه نداشتند و ترکیه هم نتوانست آنها را مجبور به بازی کند. بنابراین باید دست از شعارهای اغراقآمیز برداریم. جملات هیجان انگیزی مانند اینکه هیچ پرندهای در منطقه بدون اطلاع ما پر نمیزند، یا ما امید جهان اسلام هستیم و یا غرب با دقت قدم برمی دارد چون از ما میترسد، همگی بیاعتبار هستند و معنایی ندارند».
این تحلیلگر ترکیه معتقد است که آنکارا، حتی اگر بخواهد نمیتواند برخی کارها را برای فلسطین انجام دهد. چرا که قدرت ترکیه برای ایجاد اتحاد دیپلماتیک در طول سالیان اخیر، کاهش یافته و ضعیف شده است.
او ضمن اشاره به این که شعارهای اردوغان، ترکیه را در منطقه و جهان منزوی کرده، نوشته است:«تعداد کشورهایی که میتوانیم با آنها در دیپلماسی به شکل مشترک عمل کنیم، کاهش یافته است. وقتی موضوع غزه مطرح شد، ما نتوانستیم هیچ کشوری را پیدا کنیم که بتوانیم با آن همکاری کنیم یا بخشی از یک سرمایه گذاری مشترک باشیم. دلیل دوم این است که ما هیچ نفوذی نداریم، به ویژه در کشورهای حوزه خلیج فارس. سطح بالایی از عدم تناسب مالی بین ما و این کشورها وجود دارد که پس از مدتها درگیری دوباره با برخی از آنها درخواست دوستی کردهایم. ما در طرفی هستیم که خواستار وام، سوآپ و سرمایه گذاری هستیم و این منجر به از دست دادن نفوذ ما به ویژه در کشورهایی مانند عربستان سعودی و امارات میشود. به عبارت دیگر، لطمه ای که تا این اواخر به خاطر رویکرد غلط تیم اردوغان به سیاست خارجی ترکیه وارد شد و ضربه ای که به اقتصاد وارد شد، ترکیه را درمانده کرد. از دست دادن دوستان و قرار گرفتن در بحران اقتصادی عواقبی دارد. این همان چیزی است که ما در غزه دیدیم و در برابر اولین آزمایش جدی دیپلماتیکی قرار گرفتیم که به ما نشان داد ترکیه توانی برای اثرگذاری بر این معادلات ندارد».
ابراهیم کیراس از دیگر تحلیلگران سیاسی – اقتصادی ترکیه نیز در نقد رویکرد عملگرایانه دولت اردوغان درباره غزه، به این اشاره کرده که حزب عدالت و توسعه، در سالیان اخیر، به منظور حفظ قدرت و منافع خود، نسخه و نوع جدیدی از اسلامگرایی را به وجود آورده که در ظاهر، حمایت از مردم تحت ظلم فلسطین را مهم و شرعی میداند. ولی در عمل، حتی درباره تداوم روابط تجاری ترکیه و رژیم صهیونیستی، حاضر به اظهار نظر و موضعگیری نیست.
انتهای پیام/