به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، «محصولی که باید نان سفرهمان شود، حالا بدهی روی دستمان گذاشته»؛ این گلایه ساده اما پرمعنا، از زبان یکی از کشاورزان سیب زمینیکار در استان گلستان است. کشاورزی که سیبزمینیهایش را با هزار امید کاشت، اما حالا محصولش روی دستش مانده و در بازار، خریداری ندارد.
کشت سیبزمینی که سالها یکی از محورهای اصلی تولید کشاورزی استان گلستان بوده، حالا به معضل جدی در مزارع استان تبدیل شده است. صدها کشاورز گلستانی امسال با رنج فراوان زمینها را آماده کردند، بذر خریدند، آب و سم هزینه کردند؛ اما بازار بار دیگر پشتشان را خالی کرد. این سوال مطرح است چرا محصولی که در میدان میوه و ترهبار با قیمت چندین برابر فروخته میشود، از کشاورز با قیمتی کمتر از بهای تمامشده خریداری میشود؟
بحرانی که تکرار شد؛ چرا هیچکس گوش نمیدهد؟
سالهاست کشاورزان گلستانی با یک الگوی ثابت رنج میکشند: تولید خوب، بازار بد، وعده زیاد. با اینکه امسال طبق اعلام مسئولان، سطح زیر کشت سیبزمینی در استان بیش از 5 هزار هکتار بوده، اما عملاً بخش زیادی از محصول برداشتشده به دلیل نبود مشتری یا قیمتهای بسیار پایین روی زمین مانده است.
بررسیها قیمت خرید هر کیلو سیبزمینی در مزرعه تنها بین 3 تا 5 هزار تومان است؛ این در حالی است که هزینه تمامشده برای تولید هر کیلو بین 8 تا 10 هزار تومان برآورد میشود. اتفاقی که زندگی و معیشت کشاورزان را به مرز ورشکستگی و بحران کشانده است.
یکی از کشاورزان روستاهای اطراف گرگان که امسال 2 هکتار سیبزمینی کاشته، به خبرنگار تسنیم میگوید: « امسال هر چی داریم روی زمین مونده. خریدار نیست یا دلال میخواد مفت ببره. ما با هزار قرض، بذر خریدیم، حالا باید محصول رو دور بریزیم؟»
این صدای تنها یک کشاورز نیست، فریاد خاموش صدها خانواده کشاورز در استان است. سیبزمینیکارانی که با بحران اقتصادی، نبود زیرساختهای حمایتی و بازار بیثبات دستوپنجه نرم میکنند و چشم به راهی ماندهاند که هر سال وعدهاش داده میشود اما هرگز نمیرسد.
نبود صنایع تبدیلی و تشدید بحران فروش محصول
یکی از عوامل تکرار این وضعیت، فقدان صنایع تبدیلی و بستهبندی در استان گلستان است. عدم وجود کارخانههای فرآوری (مانند تولید چیپس، نشاسته، نشاسته خوراکی، یا بستهبندی صنعتی)، کشاورزان را مجبور میکند محصول را در همان روزهای برداشت به فروش برسانند؛ حتی اگر بازار اشباع باشد و قیمتها سقوط کرده باشد.
استان گلستان با وجود تولید بالای محصولات کشاورزی، هنوز از این لحاظ بهشدت فقیر است. حتی وعدههای دولتی برای احداث کارخانه در برخی شهرستانها، همچون آققلا، هنوز از مرحله مجوز فراتر نرفتهاند.
موضوعی که در روزهای گذشته کشاورزان به شدت نسبت به آن انتقاد کرده بودند و مسئولان به ویژه استاندار قول پیگیری فوری و جدی و همچنین تسهیل در صدور مجوزها و سرمایه گذاری در صنایع تبدیلی مرتبط با این محصول را داده بود.
از دیگر سو بخش مهمی از این بحران به نقش پررنگ دلالان در تعیین قیمتها برمیگردد. سیبزمینیای که از کشاورز کیلویی 3 هزار تومان خریداری میشود، در میادین ترهبار بعضاً تا 15 هزار تومان و بیشتر نیز به فروش میرسد.
در واکنش به این بحران، طی روزهای اخیر جلسهای با حضور معاون اقتصادی استانداری، معاونان جهاد کشاورزی و برخی کشاورزان برگزار شد. در این جلسه عبدالعلی کیانمهر، معاون استاندار، با چند شرکت بزرگ صنایع غذایی تماس گرفت و خواستار خرید سیبزمینی با قیمت بالاتر شد.
استاندار گلستان نیز از پروژه احداث کارخانه سیبزمینی در آققلا با ظرفیت 2200 شغل خبر داد. اما هنوز مشخص نیست این اقدامات چقدر میتواند آتشِ امروز را خاموش کند؛ چراکه محصول کشاورز همین حالا روی زمین مانده و زندگیاش در خطر است.
تجربههای تلخ گذشته از کشت گوجهفرنگی، هندوانه و پیاز در مناطق دیگر کشور نشان میدهد، سقوط یک محصول، میتواند به مهاجرت، بیکاری و نابودی اقتصاد منطقه منجر شود. اگر دولت نتواند بهموقع وارد شود، امنیت غذایی کشور نیز در معرض تهدید قرار خواهد گرفت.
راهاندازی سریع کارخانه فرآوری و بستهبندی در استان، خرید تضمینی واقعی با دخالت عملی دولت، تقویت زنجیره توزیع و عرضه مستقیم کشاورزان، شفافسازی الگوی کشت و جلوگیری از ورود بیبرنامه کشاورزی از دیگر استانها، ایجاد سامانه قیمتگذاری هوشمند و ملی برای جلوگیری از واسطهگری مضر بخشی از راهکارهایی است که میتوان برای حل این بحران اندیشید.
معاون اقتصادی استاندار گلستان با تأکید بر حفظ معیشت کشاورزان به عنوان یکی از ارکان امنیت اقتصادی استان گفته استانداری گلستان به هیچ عنوان اجازه نخواهد داد که کشاورزان در برابر نوسانات بازار و عدم حمایت ساختاری، قربانی شوند. هدف ما تضمین فروش محصول با قیمت عادلانه و ایجاد اطمینان برای کشت آینده است.
به موازات تلاشهای استانی، غلامرضا هزارجریبی رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان نیز موضوع را در سطح وزارت جهاد کشاورزی در حال پیگیری است تا حمایتهای ملی برای ایجاد ثبات در تولید و بازار سیبزمینی، بهویژه در آستانه آغاز برداشت گسترده، محقق شود.
انتهای پیام/