روحالله ساعی، پژوهشگر حوزه جامعهشناسی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در تبریز، با تأکید بر نقش مؤثر کنشهای فردی در شکلگیری رفتارهای جمعی در شرایط بحران، گفت: بحران، آینهای تمامنما از شخصیت جمعی یک جامعه است. آنچه ما در مواجهه با بحرانها انجام میدهیم، تنها یک واکنش فردی نیست؛ بلکه الگویی است که میتواند بهسرعت در بستر جامعه گسترش یابد و جهتگیری افکار عمومی را تعیین کند.
وی، با اشاره به حساسیت جامعه نسبت به رفتار دیگران در شرایط بحرانی، اظهار کرد: در لحظاتی که اضطراب و نااطمینانی بر فضای عمومی حاکم است، مردم بیش از پیش به اطراف خود نگاه میکنند تا بفهمند چه واکنشی "درست"، "معقول" و "قابل قبول" است. در این فضا، حتی واکنشهای ساده ما – از نوع گفتار گرفته تا شیوه مواجهه با خبرها – میتواند منشأ یک جریان فکری یا رفتاری در سطح وسیع شود.
این پژوهشگر تبریزی، با تأکید بر اهمیت کنترل هیجانات فردی و اجتماعی در شرایط بحران، گفت: فضای عمومی، بهویژه فضای مجازی، به میدان اصلی بازتاب بحران تبدیل شده و کوچکترین واکنش احساسی میتواند اثرات بزرگ اجتماعی بهدنبال داشته باشد.
ساعی، ادامه داد: به همین دلیل، خویشتنداری رسانهای، خودکنترلی هیجانی و پرهیز از بازنشر اخبار مشکوک، اغراقآمیز یا کاذب، یکی از مهمترین مسئولیتهای ما در قبال سلامت روانی و انسجام اجتماعی کشور است.
وی، با هشدار نسبت به پیامدهای منفی تولید و بازنشر محتوای کاذب، اظهار کرد: تولید یا انتشار اخبار جعلی و نادرست، نهتنها موجب ترمیم یا آرامسازی شرایط بحرانی نمیشود، بلکه دامنه بحران را گستردهتر میسازد و سطح اضطراب اجتماعی را بهشدت بالا میبرد. این کار، گاه ناآگاهانه، به تضعیف اعتماد عمومی و فروپاشی سرمایه اجتماعی منجر میشود.
این جامعهشناس، خاطرنشان کرد: ما در برابر بحران، صرفاً تماشاگر نیستیم؛ هر یک از ما، بازیگری فعال در صحنه اجتماعی هستیم که با کلماتمان، با تصمیماتمان و با نحوه مواجههمان با اخبار و روایتها، در حال ساختن یا تخریب فضای روانی جامعهایم. اگر قرار است جامعهای مقاوم، آرام و متکی به عقلانیت داشته باشیم، از همین لحظه، باید در نقش خود بازنگری کنیم و با رفتار آگاهانه، سهم خود را در بازسازی اجتماعی ایفا کنیم.
انتهای پیام/