به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، چهل و دومین نسخه از مجموعه "شخصیتهای مانا" با نگاهی به زندگی غلامحسین مصاحب به قلم صادق حجتی منتشر شد. کتاب حاضر که از سوی انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده، تلاش دارد زندگی و زمانه مردی را روایت کند که گرچه بهعنوان پدر ریاضیات نوین شهره است، اما خدمات او به زبان فارسی غیر قابل انکار است.
غلامحسین مصاحب در سال 1289 در خانوادهای چشم به جهان گشود که با دانش و فرهنگ، پیوندی ناگسستنی داشت. پدرش طبیب بود و مادرش، شاعر. او فارغالتحصیل ریاضیات از دارالمعلمین بود و از همان جوانی با زبانهای مختلف از جمله عربی، انگلیسی، آلمانی، فرانسوی و روسی آشنا. وی در سال 1324، برای تکمیل تحصیلات به انگلستان رفت و 1327 در ریاضیات از دانشگاه کمبریج دکترا گرفت و همان سال، عضو انجمن ریاضیدانان انگلیس و انجمن فلسفه کیمبریج شد. در انگلستان، شاگرد برتراند راسل، ریاضیدان و فیلسوف نامدار انگلیسی بود.
خدمات مصاحب به فرهنگ و دانش این کشور را میتوان در چند حوزه مورد بررسی قرار داد. نخستین آنها، ریاضیات است. او مؤسسه ریاضیات را بنیان گذاشت و از مؤلفان کتب درسی در این رشته بود. با این همه، از منظر بسیاری، ماندگارترین میراث مصاحب، دائرهالمعارف فارسی است؛ مجموعهای که با بهره بردن از روشهای نوین دانشنامهنویسی، برخلاف آثار پیشین مانند بخشهایی از لغتنامه دهخدا، نوشته شد.
حجتی در مقدمه این اثر که در آستانه سالروز درگذشت مصاحب منتشر شده، آورده است: در هر تاریخی که درباره حیات علمی و فرهنگی ایران معاصر نوشته شود، باید چهره نافذ «غلامحسین مصاحب» در آن جایگاهی درخور داشته باشد؛ چه بخشی از آنچه به عنوان فرهنگ ایران معاصر میشناسیم و میستاییم آفریده و ترویج یافته اوست. امتیاز عمده مصاحب در میان چهرههای علمی و فرهنگی معاصر ایران، فعالیت در عرصههای مختلف و متنوع و البته بیاغراق با کارنامهای درخشان در همه این عرصههاست. از آن میان بیگمان وجه ریاضی شخصیت او در اولویت است. وجهی که از سیمای متعارف ریاضیدانی بیرون و شامل - عالم ریاضی، منطقدان، مدرس و مؤلف کتابهای ریاضی و مروج ریاضیات نوین و پژوهشگر تاریخ ریاضیات است و لقب درخورِ "پدر ریاضیات نوین ایران" را برای او به ارمغان آورده است.
مصاحب جز تدریس و تألیف در راهاندازی دورههای تحصیلی ریاضی نیز پیشگام بود و تأسیس مؤسسه آموزشی موفقی را در کارنامه دارد.
با وجود شهرت در عرصه ریاضیات نوین، بسیاری از ایرانیان مصاحب را بیشتر و به حق پایهگذار دانشنامهنویسی با روش علمی میشناسند. همه اهالی فن تقریباً به شایستگی او برای سرپرستی دایرهالمعارف فارسی و بیمانند بودن این شایستگی گواهی دادهند.
اقبال گسترده و فراگیر به دایرهالمعارف فارسی تا پیش از همهگیر شدن بانکهای اطلاعاتی اینترنتی و برخط و حتی در برخی عرصهها حفظ جایگاه مرجعیت در همین زمانه گواهی است بر شایستگی او و ارجمندی و موفقیت این اثر گرانسنگ. همچنین باید از تکاپوهای مصاحب در سازگاری زبان فارسی با زبان علم مدرن و پیشگامی او در وضع اصطلاحات و جایگزینهای فارسی برای مفاهیم و اصطلاحات علمی زبانهای خارجی با اقدام عملی و تدوین اسلوب علمی و منظم نظری برای فرایند آن یاد کرد.
انتشارات سوره مهر چهل و دومین مجلدات از مجموعه "شخصیتهای مانا" را در دسترس علاقهمندان قرار داده است.
انتهای پیام/