به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، پورتال خبری «مینوال پولیتیکا»، رسانه نزدیک به دولت جمهوری آذربایجان، در مقالهای با لحن تند و انتقادی تحت عنوان «گرجستان علیه صلح بازی میکند: تفلیس صبر باکو را آزمایش میکند»، از تغییرات نگرانکننده در روابط دو کشور خبر داده است.
نویسنده مقاله، «مقصود سلیموف»، به دو تحول منفی اشاره میکند که نشاندهنده تغییر در منطق سیاسی گرجستان است:
1. کارشکنی در مسیر ترانزیت فرآوردههای نفتی آذربایجان به ارمنستان از طریق تعیین تعرفههای سنگین.
2. رفتار توهینآمیز و توقفهای طولانیمدت رانندگان کامیون آذربایجانی در مرز گرجستان.
صادرات نفت باکو به ایروان؛ پروژه جدید صلح
روابط اقتصادی بین آذربایجان و ارمنستان با شتاب گرفتن روند صلح به سرعت در حال توسعه است. یک نقطه عطف جدید این است که باکو آماده آغاز تأمین فرآوردههای نفتی برای ایروان است.
یک هفته پیش، در 28 نوامبر، دوازدهمین نشست کمیسیونهای مشترک تحدید حدود مرزها بین آذربایجان و ارمنستان در قبله به ریاست معاونان نخستوزیر دو کشور (شاهین مصطفییف و مهر گریگوریان) برگزار شد. علاوه بر مسائل فنی، طرفین درباره فرصتهای همکاری اقتصادی نیز گفتگو کردند.
به گفته منابع «مینوال»، یکی از مسائل مطرح شده، چشمانداز صادرات نفت و فرآوردههای نفتی آذربایجان به ارمنستان بود؛ پروژهای که میتواند سود اقتصادی برای هر دو طرف داشته باشد و فضای توسعه صلحآمیز در منطقه را تقویت کند.
سنگاندازی تفلیس با تعرفه نجومی 92 دلاری
با توجه به اینکه ارتباط ریلی مستقیم بین دو کشور آذربایجان و ارمنستان بیش از 30 سال است که قطع شده، تنها مسیر ترانزیتی ممکن از طریق خاک گرجستان (مسیر گاردابانی-ساداخلود) میگذرد. به همین دلیل، آذربایجان از تفلیس درخواست تعرفه ترانزیت برای این بخش کرد.
پاسخ گرجستان به نوعی شاخص تبدیل شد؛ نهتنها برای موضع تجاری، بلکه برای تفکر سیاسی آن. طبق اطلاعات منتشر شده، طرف گرجی تعرفه 92 دلار به ازای هر تن را برای این مسیر 111 کیلومتری پیشنهاد کرده که معادل 0.82 دلار به ازای هر تن در کیلومتر است.
منطق سیاسی یا اخاذی اقتصادی؟ تفاوت 40 برابری قیمتها
در نگاه اول شاید این یک تعرفه عادی به نظر برسد، اما مقایسه ارقام واقعیت دیگری را نشان میدهد: در آذربایجان، محموله مشابه در مسیری 680 کیلومتری (از یالاما تا بیوک-کسیک) با قیمت 17 دلار حمل میشود که معادل 0.02 دلار به ازای هر تن در کیلومتر است. این رقم 40 برابر کمتر از نرخ پیشنهادی گرجستان است.
علاوه بر این، در داخل خود گرجستان، محموله مشابه به بنادر باتومی، پوتی و کولوی با نرخ 17 دلار برای مسافت 360 تا 396 کیلومتر حمل میشود (یعنی 0.04 تا 0.05 دلار در کیلومتر).
به عبارت دیگر، زمانی که ترانزیت برای تفلیس سودآور است (به سمت بنادر خودش)، تعرفه 20 برابر کمتر از آن چیزی است که برای محمولهها به مقصد ارمنستان پیشنهاد شده است. در اینجا، منطق اقتصادی جای خود را به یک سیگنال سیاسی میدهد.
بحران کامیونها در مرز؛ بیکفایتی یا عمد؟
این رسانه همچنین به وضعیت تنشآلود در مرز گرجستان اشاره میکند: رانندگان آذربایجانی از ماه سپتامبر با تأخیرهای سیستماتیک روبرو هستند. برخی کامیونها ماههاست در گمرک گیر کردهاند و مقامات گرجستان نه اراده سیاسی و نه صلاحیت اداری برای حل این مشکل نشان دادهاند. به جای اقدام مؤثر، تنها شاهد وعدههای تشریفاتی هستیم.
هشدار به تفلیس: انحصار لجستیکی گرجستان ابدی نیست
مینوال مینویسد: «امروز گرجستان رفتاری را نشان میدهد که با منافع بلندمدت خودش در تضاد است. نهتنها به این دلیل که اعتماد یک شریک کلیدی را تضعیف میکند، بلکه به این دلیل که انحصار لجستیکی فعلی گرجستان دیگر غیرقابل جایگزین نیست. پروژههای اتصال منطقهای در حال توسعه هستند و تلاش برای حفظ معماری قدیمی از طریق فشار، تنها فرسایش آن را تسریع میکند.»
در لحظهای که قفقاز جنوبی فرصتی منحصر به فرد برای گذار از منطق درگیری به توسعه دارد، رفتار تفلیس شبیه تلاشی برای کند کردن این گذار به نظر میرسد.
این نشریه با یادآوری حمایتهای تاریخی باکو از تفلیس هشدار میدهد: «در اوج تنشها بین گرجستان و روسیه، باکو از آسیبپذیری تفلیس به عنوان ابزار فشار استفاده نکرد و تعرفههای بیشتر اعمال نکرد، حتی در زمانی که گرجستان در بحران عمیق بود. آذربایجان مسیر متفاوتی را انتخاب کرد؛ مسیر یک شریک، نه یک فرصتطلب.»
در پایان گزارش آمده است: «تفلیس باید درک کند که سیاست موانع توجیهناپذیر ناگزیر منجر به اقدامات متقابل خواهد شد. کشوری که باکو دهههاست در اقتصاد آن سرمایهگذاری کرده، نمیتواند منافع آذربایجان را نادیده بگیرد.»
انتهای پیام/